Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
LAUSANNE, 5 JUNI. Een week voor de aftrap van Nederland-Tsjechië op het Europees kampioenschap is er voor Frank Rijkaard en zijn selectie nog veel werk te doen. De 3-1 overwinning tegen de al vakantie vierende Polen was gisteravond in Lausanne weliswaar een aardige morele stimulans, de uitvoering van de generale repetitie liet volgens de bondscoach veel te wensen over.

Ondanks zeventien oefeninterlands in bijna twee jaar is bij het Nederlands elftal nog steeds onduidelijkheid over de tactiek. Hoewel het EK aanstaande is, verkeert Oranje nog steeds in een experimentele fase. Rijkaard werd in het warme Stade Olympique van Lausanne op een dwaalspoor gezet. Want een nieuwe, voorzichtige strijdwijze leverde slechts averij op en de orthodoxe Hollandse aanvalsstijl soms oogstrelend voetbal. Zaterdagmiddag besprak Rijkaard met zijn selectie een concept dat vorige week zondag tegen Roemenië al gestalte kreeg. Aangezien in eerdere oefeninterlands tegen onder andere België, Brazilië, Argentinië en Tsjechië bleek dat het Nederlands elftal een voorsprong te gemakkelijk weg gaf, stelde de bondscoach een tactiek voor met een controlerende middenvelder. Daar werd vervolgens in het trainingskamp in Nyon op getraind. Aangezien Davids na zijn teenoperatie nog een helft werd gespaard, kreeg Winter in zijn 81ste interland de taak de Poolse aanvallende middenvelder Swierczewski uit te schakelen. Verder speelde Oranje de eerste helft in een kerstboomachtige formatie (4-3-2-1) waarvan Co Adriaanse bij FC Den Haag ooit de geestelijke vader is geweest. Met Van Bronckhorst als linksback (Numan was geblesseerd) in een defensie die verder bestond uit de geijkte namen Reiziger, Stam en Frank de Boer. Op het middenveld opereerden Seedorf, Winter en Cocu. Kluivert was de piek op de kerstboom, Zenden (links) en Bergkamp (rechts) speelden daar kort achter. Ondanks veel verrassende elementen en spelsituaties gaf het Nederlands elftal met deze veldbezetting opnieuw veel kansen weg. De Polen, van wie de meeste al een maand vakantie vierden, kregen in de eerste twintig minuten vier ideale mogelijkheden om een doelpunt te maken. Dankzij een vrije trap van Frank de Boer viel de openingstreffer echter aan de andere kant. Maar het onvermijdelijke Poolse doelpunt kwam vijf minuten voor rust. Een inzet van PSV'er Iwan werd door Kryszalowicz na een redding van Van der Sar alsnog in het doel gewerkt.

Op dat moment had Rijkaard al zijn conclusies getrokken voor de tweede helft. Ook hij moet hebben geconstateerd dat van de flanken te weinig gevaar kwam. Het was voor de Polen, die in de kwalificatiewedstrijden een plaag waren voor Engeland, een eenvoudige zaak om de drie Nederlandse aanvallers in het hart van de defensie op te vangen. Geheel tegen zijn gewoonte in speelde zelfs Zenden niet op de vleugel.

In de tweede helft koos Rijkaard voor een ouderwetse strijdwijze met flankbezetting. Linksbuiten Van Vossen verving Zenden en op rechts maakte Ronald de Boer zijn opwachting. Tien weken had hij door een liesblessure niet gespeeld, de laatste drie interlands waren dan ook aan hem voorbij gegaan. Maar gisteren maakte hij toch het grote verschil met de eerste en de tweede helft. Steekpassjes op de sterk spelende Reiziger of Kluivert, afgemeten voorzetten en veel tactisch vernuft. Dit was Ronald de Boer op zijn best. Ondanks een groot gemis aan wedstrijdritme. Ronald de Boer liet Rijkaard, die voor de rechtervleugel zijn oog waarschijnlijk al had laten vallen op Seedorf, in totale verwarring achter. Nadat Van Vossen met een fraaie pass Kluivert in de gelegenheid stelde 2-1 te maken, kon de spits van Barcelona ook nog 3-1 inkoppen uit een voorzet van Ronald de Boer.

Wat is nu wijsheid, zal Rijkaard gisteravond op weg naar Nederland hebben gedacht. Er waren nog wat bijkomende zaken die het trekken van conclusies extra bemoeilijkten. "We zijn deze wedstrijd te mat begonnen", wist Rijkaard. "Ik miste agressiviteit waardoor Polen in de eerste helft kon domineren. Ons baltempo was bovendien te laag. Dan kun je zo'n verdedigende ploeg nooit afmatten. In de tweede helft zag ik Van Bronckhorst ineens een sliding maken en gingen Cocu en Davids op het middenveld feller spelen."

Ronald de Boer meende dat de veldbezetting in de tweede helft beter was geweest. "Maar misschien moet je tegen Tsjechië toch weer spelen zoals tegen Polen in de eerste helft", opperde hij. "Al met al kunnen we starten op het EK."

In Hoenderloo, waar Oranje vanaf morgen het trainingskamp voor het EK betrekt, moet Rijkaard het licht zien. De afgelopen twee jaar heeft hij zo'n zes verschillende spelsystemen uitgeprobeerd. Nog steeds weet hij de ideale speelwijze verborgen te houden. In een systeem met twee flankaanvallers en een centrumspits is er eigenlijk geen plek voor Bergkamp, aangezien Ronald de Boer een betere optie lijkt te zijn voor rechts. Het internationaal beproefde 4-4-2 concept met eventueel Ronald de Boer hangend op rechts en Davids met de punt naar achteren in een ruit op het middenveld, ligt nu voor de hand. Dan kan Cocu buitenboord vallen. Het woord is de komende dagen aan de bondscoach.

In de zeventien oefenwedstrijden voor het Europees kampioenschap nodigde bondscoach Frank Rijkaard de afgelopen twee jaar veertig verschillende spelers voor het Nederlands elftal uit. Onder hen waren elf spelers die mochten debuteren. Drie nieuwelingen haalden ook de EK-selectie: Westerveld, Bosvelt en Konterman. Ten opzichte van het WK van 1998 zijn er vijf nieuwe gezichten in de selectie: de Feyenoorders Konterman, Bosvelt en Van Vossen alsmede Makaay (Deportivo La Coruña) en Westerveld (Liverpool). Van het elftal dat in de halve finale van het WK 1998 werd uitgeschakeld door Brazilië ontbreekt alleen Wim Jonk. Onder Rijkaard won het Nederlands elftal tot op heden vier keer, speelde het elfmaal gelijk en werd twee keer verloren.