Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

'Misverstand dat hier alles mag'

Nederland doet er als gastland van het EK voetbal alles aan om de indruk weg te nemen dat in Nederland alles geoorloofd is.

Door onze redacteur ARJEN SCHREUDER

DEN HAAG, 4 MEI. Nog ruim vijf weken en dan begint het EK voetbal in Nederland en België. Het kabinet benoemde voor de organisatie een speciale directeur-generaal EK, Peter J. van Zunderd, op het ministerie van Binnenlandse Zaken die het projectteam EK 2000 leidt. Van Zunderd is ten behoeve van Euro 2000 tijdelijk ontheven van zijn taak als korpschef van de politie Midden-Brabant. Gisteren praatte hij koningin Beatrix tijdens een werkbezoek in de Rotterdamse Kuip bij over de voorbereidingen. Van Zunderd: " We zijn nog niet klaar. We moeten de komende vijf weken goed benutten om straks, net als het Nederlands elftal, op tijd te kunnen pieken."

Wat is de indruk die Nederland op supporters wil maken?

Van Zunderd: "Dat we een goed georganiseerd land hebben. Waar de dingen kloppen. Waar de treinen op tijd rijden. Dat we meer zijn dan een land van klompen en tulpen. We zijn een plezierig land. Een modern land."

Waar laat u de fans?

"In hotels en op campings. In beginsel is er voldoende accommodatie. Alleen niet op bepaalde momenten op bepaalde plekken. Met name Rotterdam en Eindhoven hebben te weinig hotels om iedereen te accommoderen tijdens het toernooi. Je moet dus in iets grotere kring kijken, een kilometer of vijftig in de omtrek van deze steden. Voor buitenlanders is dat heel normaal. Daarnaast zullen er veel supporters van de minder dure campings gebruik maken."

Zijn de prijzen van de hotels niet te hoog?

"De prijzen gaan omhoog, dat zie je bij elke grote gebeurtenis. In Rome zijn hotels ook flink duurder ter gelegenheid van het jubeljaar van de rooms-katholieke kerk. Aan die marktwerking kun je niks doen."

Gaat u de nationaliteiten van elkaar scheiden?

"Dat zal heel moeilijk worden. Dat is in een vrije markt bijna niet te doen. Overigens kan het heel goed gaan. Ik heb tijdens het EK in Engeland gezien dat Nederlanders en Schotten gebroederlijk op één camping zaten en onder aanvoering van een doedelzakspeler optrokken naar de wedstrijd tussen de twee landen. Een fantastisch feest."

Zal het tussen Engelsen en Turken ook zo goed gaan?

"Wat we doen is hen op de voet volgen. We proberen helder in beeld te krijgen waar ze logeren. Daar hebben we een systeem voor. Je zult zien dat volgens een natuurlijk proces Turken bij elkaar gaan zitten en Engelsen bij elkaar. Dat doen alle groepen supporters."

Wat doet u als blijkt dat Engelsen en Turken in twee naast elkaar gelegen hotels verblijven?

"We zullen per geval bekijken wat de risico's daarvan zijn. Misschien zijn het prima supporters die helemaal geen kwaad in de zin hebben. Als we daarentegen zien dat er categorieën supporters in die hotels verblijven die wij kennen als hooligans, dan zullen we voorzorgsmaatregelen treffen. Dat doen de lokale politiemensen."

U zou toch proberen dat hooligans het land niet inkomen? Fans only?

"We proberen ze weg te houden. Door uitreiscontrole in Engeland en Duitsland op mensen met een stadionverbod. Maar u weet dat mensen heel inventief zijn en er zullen er een paar door de mazen van het net glippen. Het gros van de supporters is prima. We hebben vanaf het begin gezegd: als je kwade bedoelingen hebt, blijf dan weg. En als je de boel toch loopt te verzieken, kun je rekenen op een harde aanpak."

Verwacht u geweld in stadions?

"We verwachten dat we de stadions goed onder controle kunnen houden. Je wordt gefouilleerd als je binnenkomt. Er zijn stewards. Er is politie. Er zijn camera's. Er is een alcoholverbod."

Wat gaan al die supporters tussen de wedstrijden door doen?

"Je moet de mensen die hier blijven natuurlijk iets bieden.In de speelsteden zijn allerlei evenementen waarvoor we maximaal een miljoen gulden per speelstad subsidie geven. Ook de speelsteden zelf pompen er extra geld in om supporters en de eigen bevolking te vermaken. Er zijn voor de speelsteden allerlei fantastische dingen bedacht in het kader van crowd control. Straattheater. Goeie bands."

Welke mensen en instanties komt een buitenlandse supporter op zijn reis naar het toernooi allemaal tegen om hem in het gareel te houden?

"In Nederland krijgen ze te maken met fancoördinatoren, vrijwilligers die vanuit fanambassades mensen in hun landstaal te woord staan. Mensen die hun paspoort verloren zijn of die geen overnachtingsplaats hebben. In alle speelsteden staat op een markant punt zo'n fanambassade. Op reis naar Nederland kunnen ze aan de grens gecontroleerd worden. En in de bus krijgen ze een brochure met de huisregels van Nederland."

Wat zijn die huisregels?

"Nou, er zijn mensen in het buitenland die denken dat hier alles mag. Dat hebben we eind vorig jaar laten peilen. Ze denken dat ze alles wat ze thuis niet mogen doen, hier kunnen uitproberen of botvieren. We maken ze duidelijk dat er hier wel degelijk regels gelden en dat wie zich daar niet aan houdt, op boetes kan rekenen. Het grootste misverstand over Nederland is dat hier alles maar mag. Dat je hier zo veel drugs kunt kopen en verhandelen als je wilt omdat dat geen overtreding is. We zijn streng op discriminatie. Overal met alcohol op straat lopen mag niet. Wildplassen mag ook niet. Het beeld is overigens al bijgesteld. In een recente peiling zitten we nu op hetzelfde niveau als België, dat een veel strenger imago had."

Wat is uw worst-case-scenario?

"Dat ga ik niet uitleggen. Straks staat dat met grote letters in de krant. We hebben alle mogelijke scenario's beschreven, zodat als er dingen gebeuren die wij niet willen, wij daar op een goeie manier op kunnen reageren. Maar ik kan niet garanderen dat er geen dingen gebeuren zoals in Marseille en Lens tijdens het WK in Frankrijk."

Heeft u al minder onschuldige plannen van hooligans ontdekt?

"Een aantal politiemensen volgt de communicatie op internet. Die wordt op zijn waarde getoetst. Er worden risicoanalyses gemaakt. Niet alleen op basis van wat er op internet staat, maar vooral op basis van wat wij horen van de politiediensten uit de deelnemende landen. Het beeld wordt steeds scherper."

Heeft u karakteriseringen van supportersgedrag per nationaliteit?

"We hebben van elk deelnemend land een profiel gemaakt. Dan zie je dat mediterrane volken buitengewoon uitbundig zijn in hun vreugde-uitingen. Turken rijden met de auto luid toeterend en met de vlag uit het raam over straat. Ook het drinkgedrag is min of meer bekend. In de noordelijke landen, vanaf onze zuidgrens met België, wordt door voetbalsupporters stevig gedronken. Dat drankgebruik verschilt weer in de uitwerking. Deense supporters lusten graag een glas bier, en wel twee, en worden daar buitengewoon stil van. Stille drinkers die in een hoekje gaan zitten. Als er problemen ontstaan, kunnen burgemeesters een drankverbod opleggen."

Wat gaat Nederland aan het toernooi verdienen?

"Uit onderzoek blijkt dat er een economische impuls komt van 270 miljoen gulden voor de Staat der Nederlanden. Daarnaast hebben de speelsteden ook weer een eigen economische impuls. Hoeveel dat oplevert, weet ik niet."

Hoeveel kost het toernooi?

"Ik heb een budget van 58,6 miljoen gulden. Daar zit 30 miljoen extra voor de politie in. Het arrangement met de Nederlandse Spoorwegen en het stads- en streekvervoer zodat supporters op de dag van de wedstrijd in Nederland gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen. Subsidies voor evenementen in de steden. De publiekscampagne Fans Only. De speelsteden geven geld uit. Als je alles optelt, zit je aan de 100 miljoen gulden."

Dus wat levert het op?

"Ongeveer 50 procent van die 270 miljoen komt via belastingen in de portemonnee van meneer Zalm. Dat is 135 miljoen. Trek daar de 100 miljoen gulden af aan kosten en dan zie je dat we er dus een beetje aan overhouden. We worden er niet rijk van."