De doelstelling van het Europese Stelsel van Centrale Banken (de Europese Centrale Bank en de vijftien nationale centrale banken van de EU-lidstaten) ligt vast in artikel 2 van de Statuten: ,,Het hoofddoel van het ESCB is het handhaven van prijsstabiliteit. Onverminderd het doel van prijsstabiliteit ondersteunt het ESCB het algemene economische beleid in de Unie.'' Prijsstabiliteit is door de ECB inmiddels gedefinieerd als een toeneming van de geharmoniseerde prijsindex voor de gezinsconsumptie van minder dan 2 procent.

Het algemene economische beleid staat omschreven in artikel 2 van het Verdrag van de Europese Unie. Hierin staat onder meer: ,,De Unie heeft tot taak [...] het bevorderen van een harmonische en evenwichtige ontwikkeling van de economische activiteit, een duurzame en niet-inflatoire groei met inachtneming van het milieu, [...] een hoog niveau van werkgelegenheid en van sociale bescherming [...]''. Formeel maken alle 15 nationale centrale banken van de EU deel uit van het ESCB, maar de banken van de vier landen die de euro niet invoeren, hebben geen vertegenwoordiging in de Raad van Bestuur, het hoogste bestuursorgaan.

De onafhankelijkheid van de ECB is vastgelegd in artikel 7: ,,Noch de ECB, noch een nationale centrale bank, noch een bestuurder van deze organen [...] is het toegestaan instructies te vragen dan wel te aanvaarden van enige regering of enig ander orgaan.''

De taken van de ECB staan in artikel 3:

- het bepalen en ten uitvoer leggen van het monetaire beleid van de Unie

- het verrichten van valutamarktoperaties

- het aanhouden en beheren van de officiele externe reserves van de lidstaten

- het bevorderen van een goede werking van het betalingsverkeer.

Van belang is ook artikel 109 lid 1 en 2 van het Verdrag van de Europese Unie: ,,De Raad (van ministers) kan met eenparigheid van stemmen [...] formele overeenkomsten sluiten over een wisselkoerssysteem voor de euro ten opzichte van niet-unievaluta's. ,,Bij gebreke van een wisselkoersysteem ten opzichte van niet-unievaluta`s, kan de Raad met gekwalificeerde meerderheid [...] algemene orientaties voor het wisselkoersbeleid vaststellen. De orientaties laten het hoofddoel van de ECB, handhaven van de prijsstabiliteit, onverlet.''

Website: www.ecb.int