Financiele acrobatiek bij Baan
Door onze redacteuren MICHIEL VAN NIEUWSTADT en
ERIK VAN DER WALLE
Automatiseerder Baan heeft de presentatie
van definitieve resultaten opnieuw uitgesteld. Menig belegger gaat de
financiele acrobatiek bij de gisteren gepubliceerde voorlopige cijfers
boven de pet.
De herstructurering en financiele situatie van Baan is zo ondoorzichtig
geworden dat het bedrijf op zijn website (www.baan.com) een speciale
pagina heeft gecreeerd. Daarop kan de geinteresseerde belegger de
financiele details over de reorganisatie nog eens op zijn gemak
doorlezen. Baan vermeldt dat het in Azie, Europa en Amerika vijftig
kantoren heeft gesloten en dat veertien dochters de deur uit worden
gedaan.
Het persbericht met voorlopige resultaten over het vierde kwartaal (en
bijstelling van de winst over het derde kwartaal) besloeg gisteren al
drie pagina's. Dat Baan op zijn website nog eens apart ingaat op de
details illustreert hoe ondoorzichtig de financiele acrobatiek van het
softwarebedrijf voor de doorsnee-belegger is geworden.
Baan heeft veel uit te leggen. De markt zit tegen, gerealiseerde
verkopen aan de tussenhandel worden in de wachtkamer geplaatst, de
verkoop van een bedrijfsbelang moet, met terugwerkende kracht,
boekhoudkundig op een voor Baan ongunstige manier worden verwerkt en de
kosten van de herstructurering vallen hoger uit dan voorzien. ,,Het zal
wel weer'', zegt een analist zuchtend.
Over een excuus van Baan valt nauwelijks te twisten. Bedrijven op de
markt voor enterprise resource planning (software voor het besturen en
op elkaar afstemmen van bedrijfsprocessen) maken moeilijke tijden door.
Het Britse JBA, een middelgrote speler, kwam onlangs met een
winstwaarschuwing. Het Amerikaanse Oracle laat al enkele kwartalen lang
nauwelijks groei zien in softwarepakketten ten behoeve van
bedrijfsprocessen en zelfs het machtige Duitse SAP heeft een
tegenvallende winstgroei moeten aankondigen. Het millenniumprobleem leek
zo gunstig voor automatiseerders, maar nu, met nog elf maanden te gaan,
blijkt dat het bedrijfsleven de handen vrij wil houden voor het geval de
spreekwoordelijke plafonds naar beneden komen.
Bij Baan, een half jaar geleden nog geheel ingericht op voortgaande
explosieve groei, komen de klappen extra hard aan. De omzet in het
vierde kwartaal, doorgaans de periode waarin softwarebedrijven moeten
oogsten, blijft met 142 miljoen dollar zelfs achter bij de omzet van het
derde kwartaal. De verkopen in het vierde kwartaal zijn nu teruggevallen
tot het niveau van het (zwakkere) eerste kwartaal van 1997.
Baan heeft bij de voorlopige cijfers niet bekendgemaakt hoe de
opbrengsten verdeeld zijn tussen licenties (nieuwe contracten) en
service (onderhoud en dienstverlening op oude contracten). Omdat de
dienstverlening doorgaans vrij stabiel groeit - bestaande klanten moeten
hun programmatuur en systemen nu eenmaal laten onderhouden - gaan
analisten ervan uit dat de tegenvaller vooral het gevolg is van een
terugval in licentieverkopen. Dat is weer slecht nieuws voor de
toekomst.
Financieel bestuurder K. Wagenaar stelt dat Baan aan distributeurs
verkochte software ter waarde van 50 miljoen dollar niet in de
resultaten laat zien. Dat zou gebeurd zijn omdat Baan ziet aankomen dat
de vraag naar deze software zal afnemen. Het is niet de eerste keer dat
Baan de belegger op deze manier een wortel voorhoudt. ,,Wij schoppen een
gouden bal voor ons uit'', verklaarde K. Wagenaar nog niet zo lang
geleden over de financiele schatten die in de resultaten van Baan
verborgen zouden liggen. Een paar maanden later ging het aandeel Baan
volledig onderuit toen voor het derde kwartaal verliezen werden gemeld.
De beloften worden met elk kwartaal minder geloofwaardig. Zo is het niet
meer dan logisch dat Baan vooral onverwachte tegenvallers presenteert in
plaats van meevallers. Een softwarebedrijf dat jarenlang heeft moeten
voldoen aan hooggespannen verwachtingen van 40 tot wel 100 procent groei
heeft al het positieve nieuws al lang verteld in een van de ontelbare
persberichten. Daar komt bij dat Baan juist door Amerikaanse
toezichthouders op de vingers is getikt, omdat het de opbrengsten en
winst van verkochte software veel te vroeg in de resultaten
doorberekende.
Natuurlijk blijft Baan krampachtige pogingen doen om optimistisch te
blijven. ,,Het vierde kwartaal was een gelegenheid om agressieve stappen
te nemen om Baans business te stabiliseren'', aldus topman Tom Tinsley
in een geschreven verklaring.
Dankzij een kapitaalinjectie van 75 miljoen dollar door de Amerikaanse
investeerder Fletcher (goed voor ruim 3 procent van de aandelen) heeft
het bedrijf weer de nodige lucht gekregen. Precieze cijfers over de
vermogenspositie ontbreken voorlopig echter. Wel weet elke belegger dat
een kwartaalverlies van een half miljard gulden (op een omzet van 270
miljoen gulden) door geen enkel bedrijf lang is vol te houden.