Baan en de risico's van beleggen
Door ANNEMARIE VAN DER TUIJN
ROTTERDAM, 3 JUNI. Help, we
verzuipen! Softwareproducent Baan schreeuwde de voorbije maanden
wanhopig om een handreiking. Maar potentiële helpers haalden
ongeïnteresseerd de schouders op en lieten het noodlijdende bedrijf
uit Barneveld spartelen. Had Baan, niet eens zo lang geleden nog de
uitgesproken favoriet van beleggers op de Amsterdamse beurs, vorig jaar
niet vol zelfvertrouwen aangekondigd weer winst te gaan maken? En moest
datzelfde Baan in 1999 niet een verlies van miljoenen guldens
incasseren?
Het zat Baan de afgelopen maanden ook niet mee. Op de dag dat het
bedrijf uit Barneveld de omvang van de verliezen over 1999 naar buiten
bracht hielden de voorzitter van de raad van bestuur en de
financiële topman het plotseling voor gezien. Ook liet een
verkoopleider zich in een Amerikaans financieel dagblad ontvallen dat de
afnemers even niet meer zo happig waren op de producten van Baan. En tot
overmaat van ramp boorde het financiële persbureau Bloomberg het
softwarebedrijf nog dieper de grond in door het op zijn zachtst gezegd
"niet winstgevend" te noemen.
Geen wonder dat beleggers, wijs geworden door de recente val van de
aandelen in de nieuwe economie, hun stukken Baan massaal van de hand
deden. In de laatste vijf maanden kelderde de koers van het aandeel van
zo'n 14 euro naar minder dan 3 euro. En de vooruitzichten bleven na de
bekendmaking van het zevende opeenvolgende forse kwartaalverlies uiterst
somber. Wie wil er dan nog investeren?
Baan stond op het punt kopje onder te gaan. Het water stond het bedrijf
al tot aan de lippen. De AEX wees dreigend naar het beruchte strafbankje
voor bedrijven met een beroerde vermogenspositie, de Amerikaanse
zakenbank Bear Stearns dreigde af te haken als suikeroom en er werd maar
geen geschikte koper gevonden. De speurtocht naar een bedrijf dat nog
iets voor Baan wilde geven leek eindeloos en vooral vruchteloos.
Tot afgelopen dinsdag Invensys ten tonele kwam. Het Britse
elektronicabedrijf is bereid Baan over te nemen voor 1,68 miljard
gulden, ofwel zo'n 2,85 euro per aandeel. Dat kwam neer op een premie
van 8 procent op de slotkoers van die dag. De aandeelhouders moeten de
overeenkomst nog goedkeuren, maar het bestuur heeft al gretig ingestemd
met het bod.
Het overnamenieuws en de aankondiging van een reorganisatie maakten van
Baan woensdag weer even een uitblinker op het Damrak. Het aandeel sloot
op een koers van 2,97 euro, ruim boven het bod van Invensys. Maar de
vreugde was van korte duur. De koers van de beurslieveling van weleer
was vlak voor het weekeinde weer ingezakt tot 2,77 euro.
Beleggers vonden het bod van de Britten schijnbaar aan de magere kant.
"Het is veel minder dan wat de meeste beleggers betaald hebben", stelde
P. de Vries, voorzitter van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB).
"Maar dat is de gok van beleggen."
De gok van beleggen. Het nemen van risico's. Beleggers leken er lange
tijd geen genoeg van te krijgen. Kopen was het devies, het liefst
aandelen van internetbedrijven en andere technologiefondsen. Die hadden
de toekomst. Het maakte niet uit of die bedrijven winst maakten of niet.
En dat ging lange tijd ook goed. Inmiddels weten beleggers wel beter.
Even geen onnodige risico's met internetbedrijven, even op adem komen
bij de meer traditionele fondsen.
Het aanvankelijke onvoorwaardelijke enthousiasme van beleggers verleidde
een flink aantal bedrijven de stap naar het Damrak te zetten. Neem
bijvoorbeeld Chello. De internetdochter van kabelaar UPC kondigde met
veel bombarie een gang naar de de Amsterdamse effectenbeurs en die in
New York aan. Maar afgelopen dinsdag, één dag voor de
officiële introductie, zag het bedrijf er toch maar van af -
voorlopig althans. Ook Chello heeft geleerd van de sof van World Online.
De UPC-dochter voert momenteel strategische besprekingen en voorziet het
prospectus als gevolg daarvan te moeten herzien. Meer wil het bedrijf
nog niet kwijt over het uitstel van de beursgang.
Sommigen vermoeden dat Chello zich in stilzwijgen hult omdat de
belangstelling voor de aandelen tegenvalt. "Het lijkt erop dat er weinig
vraag is naar de aandelen", zei analist J. van Breukelen van de
Friesland Bank eerder deze week in NRC Handelsblad. Analist C. Wijtvliet
van Van Lanschot Bankiers sloot zelfs niet uit dat van uitstel afstel
komt. "Eén mogelijkheid is dat de beursintroductie helemaal niet
doorgaat."
Voor World Online lijken inmiddels zonniger tijden aangebroken. Het
geplaagde internetbedrijf boekte gisteren plotseling een flinke
koerswinst, hoewel het de overname van het Zweedse Telitel onverwachts
afblies. Volgens het persbureau Bloomberg lagen speculaties over een bod
van het Italiaanse Tiscali aan de koersstijging ten grondslag. Tiscali
zou momenteel bezig zijn de financiering van de overname rond te
krijgen, onder meer via een emissie van aandelen. World Online noch
Tiscali wilde reageren op de geruchten, maar beleggers namen vast een
voorschot. Misschien dat het binnenkort weer goed komt met de nieuwe
economie. En met World Online.