President-commissaris J. Janssen:
Baan wil van Amerikaanse invloed af
Door onze redacteur JOOST ORANJE
ROSMALEN, 25 JAN. Automatiseerder Baan heeft opnieuw last van forse tegenwind. President-commissaris J. Janssen over de toekomst van het bedrijf en de negatieve publiciteit. 'Zo langzamerhand is het ook nieuws als de portier bij Baan opstapt.'
Het komt dezer dagen niet zelden voor dat collega's van J. Janssen, voorzitter van de raad van bestuur van bouwbedrijf Heijmans, zijn werkkamer op het hoofdkantoor in het Brabantse Rosmalen binnenkomen en op het opschrijfbord aan de wand termen als 'e-fulfillment', 'ERP' of 'Installbase' zien staan. ,,Ze vragen dan of ik ook nog wat in de bouw doe'', grapt Janssen, die sinds kort de functie van president-commissaris bij Baan bekleedt.
Als commissaris nam hij de plek over van P. Everaert, die op zijn beurt ruim twee weken geleden de plaats innam van de plotseling opgestapte bestuursvoorzitter M. Coleman. Sindsdien is het veel vergaderen voor de commissarissen, want Baan verkeert in moeilijke tijden. Niet alleen Coleman, ook financiële topman J. Mooney koos voor, volgens Janssen, ,,nog meer geld in het doorgedraaide Silicon Valley'' en verliet de Nederlandse automatiseerder.
,,Stupéfait'' is Janssen nog steeds over de stap van Coleman en Mooney. ,,Je zit midden in een reorganisatie, kondigt zo húp je vertrek aan en ontloopt dus verantwoordelijkheid. Ik vind het zó onbegrijpelijk dat ik er geeneens boos over kan zijn.''
Maar er is meer aan de hand. Baan kondigde begin januari, voor de tweede keer in vijftien maanden, een nieuwe reorganisatie aan, samen met een verlies in het anders voor softwarebedrijven vaak winstgevende vierde kwartaal. ,,Pure pech dat al die zaken samen kwamen'', zegt Janssen.
Maar ondertussen is een spiraal van negatieve publiciteit ingezet. De koers van het aandeel kelderde. The Wall Street Journal meldde dit weekend dat een institutionele belegger, General Atlantic Partners (GAP) een groot deel van haar portefeuille in Baan verkocht. Diezelfde krant citeerde gisteren een van Baan's topverkopers, Mike Shinya, die erkende dat klanten terughoudend beginnen te worden. En dit weekend was het vertrek van een hoge Amerikaanse Baan-employee nieuws.
,,Tja, zo langzamerhand is het ook nieuws als de portier bij Baan opstapt'', schertst Janssen. ,,Die employee was nog maar kort in dienst. De aandelenverkoop door GAP was al eerder aangekondigd en had niets te maken met de recente ontwikkelingen. En het sluiten van een paar kantoren en het afvloeien van 190 van de 6000 werknemers kan je toch geen majeure reorganisatie noemen? Een aanpassing van het kostenniveau aan de omzetcijfers, noem ik dat. Maar alles wordt nu onder het vergrootglas gelegd''.
Janssen pakt een viltstift en loopt naar het opschrijfbord aan de wand. Hij tekent een grote cirkel en zet daarin de letters 'ERP' (enterprise resource planning, Baans belangrijkste software, waarmee bedrijven verschillende processen kunnen bundelen). Aan de randen van de cirkel maakt hij enkele kleine rondjes. Door één van die rondjes zet hij een kruis: ,,Dit stukje ERP heeft Baan afgeschreven van de balans, omdat er geen winst mee te behalen bleek te zijn en dat kost inderdaad geld. Maar het is een normale bedrijfsbeslissing, zeker in de IT-sector waar ontwikkelingen razendsnel gaan. Kijk naar Ahold-topman Van der Hoeven die onlangs nog zei dat hij niets zag in e-commerce. Nu wil hij er plotseling miljarden omzet uit halen.''
Janssen noemt het ,,volstrekte onzin'' dat Baan afstand zou hebben genomen van ERP. ,,Het gaat maar om één facetje. ERP blijft de backbone van onze business. We gaan het aanpassen aan het Internetverkeer. We zullen laten zien dat we een brug kunnen slaan tussen ERP en Internet. Daarin zit een potentieel waarmee we twee jaar vooruitlopen op de concurrentie''.
Dat neemt echter niet weg dat de zo belangrijke nieuwe aanwas van klanten uit dreigt te blijven door de negatieve berichten rond de onderneming. Baan mag dan bijna 200 miljoen dollar in kas hebben en omzet halen uit onderhoud op lopende opdrachten, een acute vertrouwenscrisis in de markt is bedreigend. Janssen: ,,Om dat vertrouwen terug te brengen, reist Everaert nu de wereld rond. Dat loopt prima. Binnenkort zal hij een aantal belangrijke mededelingen over koers en toekomstmogelijkheden doen.''
Een eventuele overname, zoals oprichter Jan Baan onlangs opperde, ziet Janssen niet snel gebeuren, hoewel iedere kapitaalkrachtige kandidaat het bedrijf zou kunnen inlijven: ,,Dat is waar, maar we hebben genoeg interne kracht om zelf verder te gaan. Er zijn aantrekkelijker opties dan overname''.
Janssen geeft toe dat Baan de afgelopen maanden ,,slecht heeft gecommuniceerd'' met de buitenwereld. ,,Als zaken niet goed in de krant komen moet je actief reageren en dat hebben we nagelaten''.
Baan zal volgens hem ,,meer Nederlands'' moeten worden. ,,Ik denk dat we wat los moeten komen van de sterke Amerikaanse invloeden in het bestuur van de onderneming. We moeten, zonder de belangrijke Amerikaanse markt uit het oog te verliezen, een bedrijf worden dat, uiteraard met een grote vestiging in Amerika, zich sterk richt op Europa, net als Ahold of Unilever. Je moet niet te ver wegzwemmen van je eigen identiteit. Ik vind dat we de afgelopen jaren daarin wat tweeslachtig zijn geweest, met een hoofdkantoor in Barneveld, maar de boekhouding en de bedrijfsleiding in Amerika. Terwijl het zakelijk juist in de VS slecht ging''.
De nieuwe bestuursvoorzitter, die ,,naar verwachting binnen twee à drie maanden'' aantreedt, zou volgens Janssen dan ook ,,bij voorkeur uit Europa'' moeten komen. ,,En als het wèl een Amerikaan wordt, dan wordt het eventueel beëindigen van de arbeidsovereenkomst een ernstig punt van discussie. Want ik laat me geen tweede keer verrassen''.