In deze rubriek, die twee keer per week verschijnt, bericht Marie-José Klaver over ontwikkelingen op Internet. Reacties en tips: klaver@nrc.nl

MARIE-JOSÉ KLAVER

De Amerikaanse overheid en het bedrijfsleven hebben een panische angst voor tieners. Hun gezag wordt ondermijnd en inkomstenbronnen drogen uit door slimme tieners die lekken in netwerken opsporen en computerprogramma's schrijven die de verkoop van filterprogramma's en cd's doen afnemen.

,,Tom doorzoekt de zakken van z'n ouders niet. Hij dringt binnen in netwerken en plundert gegevens. Meer en meer hackers bedreigen uw netwerk."

Met deze tekst waarschuwt het computerbedrijf Bull voor de gevaren van computerkrakers in een advertentie die gisteren in enkele landelijke dagbladen is verschenen. Op de paginagrote foto is een ongeveer dertienjarige jongen te zien in een wijde broek met een rood skateboard. Hij kijkt op zo'n typische ontevreden-puber-manier: nors en verongelijkt.

Tom Pepper van WinAmp aan het werk.

Tom ziet er beslist niet gevaarlijk uit. Toch is de vrees voor tienerhackers, die uit de advertentie spreekt, niet geheel onterecht.

De jongen die model heeft gestaan voor de reclamecampagne van Bull lijkt sprekend op één van de jongens die twee jaar geleden aantoonde dat de Internetaanbieder World Online lek was. Deze jonge computerdeskundige, een paar jaar ouder dan Tom, droeg een soortgelijke skate outfit en slaagde erin ongemerkt het netwerk van World Online binnen te dringen. Hij wist, tot grote woede van World Online, de inloggegevens (inclusief wachtwoord) van zo'n 184.000 abonnees te achterhalen. Een paar dagen later was het een andere tiener die de hackwedstrijd won, die World Online had uitgeschreven om iets te doen aan het gezichtsverlies dat het bedrijf had geleden. Deze technisch onderlegde jongen gooide de e-mail van particulieren en klanten van World Online op straat, waardoor het imago van de provider nog meer beschadigd raakte.

In de Verenigde Staten, waar teenage hackers regelmatig binnendringen in overheidscomputers en het platleggen van de website van de FBI tot een nationale sport lijkt verheven, is de regering een campagne begonnen om jonge Internetgebruikers manieren bij te brengen. Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft 300.000 dollar uitgetrokken om jongeren te leren dat er ook in de virtuele wereld een onderscheid bestaat tussen mijn en dijn. De lijst met veroordeelde hackers, die op de pas geopende site Cybercrime is te vinden, laat zien dat de Amerikaanse overheid korte metten maakt met betrapte hackers.

Het Amerikaanse bedrijfsleven probeert een andere categorie hackers aan te pakken. De term hacker stamt uit het begin van de jaren zestig. De eerste computerdeskundigen noemden creatief programmeren hacken. De hackers, de naam was toen echt een eretitel omdat er nog geen criminele hackers bestonden, waren de computer net zo lang aan het manipuleren tot de programma's deden wat zij wilden.

Microsystems Software van Mattel, dat een filterprogramma maakt onder de naam Cyber Patrol, heeft de rechter gevraagd om maatregelen te nemen tegen twee hackers. De Zweed Eddy Jansson en de Canadees Matthew Skala hebben een programma gemaakt waarmee de database van Cyber Patrol leesbaar wordt gemaakt. In deze database bevinden zich alle URL's die Cyber Patrol blokkeert.

De antifilterorganisatie Peacefire, die wordt geleid door de 21-jarige Bennett Haselton, heeft Eddy Jansson tot 'Honorary Teenager' uitgeroepen omdat zijn hack aantoont dat Cyber Patrol veel sites blokkeert die geen porno of geweld bevatten. Cyber Patrol blokkeert ook infomatieve sites over milieuproblemen, AIDS en de vrijheid van meningsuiting. Jansson heeft eerder dergelijke programma's voor andere filters geschreven.

Skala en Jansson zijn niet bang voor eventuele juridische maatregelen. ,,Je kunt je afvragen hoeveel rechtskracht zo'n zaak heeft in Zweden of in Canada", zegt Skala in Cnets News.com.

Haselton moet misschien zelf ook voor de rechter komen. Enkele weken geleden publiceerde hij een lijst met universitaire sites die worden geblokkeerd door de filter I-Gear, eigendom van Symantec. Symanctec wil dat Haselton de lijst met sites en het programma waarmee I-Gear gekraakt kan worden van de Peacefire-site verwijdert. De advocaat van Symantec heeft de provider van Peacefire gesommeerd de site van het net te halen.

America Online, 's werelds grootste Internetaanbieder en eigenaar van mediabedrijf Time Warner, hoeft niet zo moeilijk te doen als Symantec als ze iets van Internet verwijderd willen hebben dat ze niet bevalt. Toen de makers van het populaire WinAmp, een programma om MP3-bestanden af te spelen, begin deze week Gnutella lanceerden, trok AOL meteen de stekker eruit. De makers van WinAmp, onlangs opgekocht door AOL dachten een revolutionair programma om MP3's op de markt te kunnen brengen. Maar AOL dat ook eigenaar is van de platenmaatschappijen EMI en Warner Music wilde voorkomen dat het populaire MP3-formaat de inkomsten van de platenlabels zou bedreigen.

Justin Frankel (knielend) en Tom Pepper (rechts) van WinAmp.

Gnutella, zoals de werktitel van het MP3-uitwisselingsprogramma heet, leek sprekend op het populaire Napster. Napster is zo geliefd onder studenten dat verschillende Amerikaanse universiteiten het programma verboden hebben omdat andere netwerktoepassingen (e-mail en www) er onder te lijden hadden. Ook de Recording Association of America (RIAA) heeft het niet zo op Napster, dat gemaakt is door een 19-jarige student. Omdat het programma gebruikers in staat stelt om ook illegale kopieen van songs te ruilen heeft de RIAA een proces tegen de maker aangespannen.

De MP3-pioniers Justin Frankel (16) en Tom Pepper (16) dachten iets gevonden te hebben op het verstoppingsprobleem van Napster en maakten Gnutella vol trots openbaar. Gnutella maakt gebruik van verschillende netwerkverbindingen om te voorkomen dat de computers van de school of het bedrijf van waaruit de muziekliefhebbers het programma gebruiken niet overbelast raken.

Te slim gevonden, moeten ze bij AOL gedacht hebben. Als Gnutella net zo populair wordt als Napster gaat dat ten koste van de cd-verkoop van onze dochterbedrijven. De angst voor Gnutella is zo groot, dat Frankel en Pepper een spreekverbod hebben gekregen. Binnenkort zullen ze wel door Peacefire tot Eretieners worden uitgeroepen.

Peacefire: www.peacefire.org

Gnutella: www.gnutella.co.uk
gnutella.wego.com

World Online verliezer in wedstrijd: e-mail 'op straat' (19 juni 1998)

Consument weerloos op lek Internet (11 juni 1998)

Opnieuw beveiligingslek bij aanbieder Internet ontdekt(8 juni 1998)

Beveiligingslek Internetaanbieder World Online (6 juni 1998)

Cybercrime

Homepage Eddy Jansson: hem.passagen.se/eddy1/reveng/cp4/cp4break.html

Napster

RIAA vs. Napster

Over Justin Frankel: www.time.com/time/digital/reports/mp3/frankel.html

Justin Frankel en Tom Pepper: www.winamp.com/team

Dossier Filteren: www.nrc.nl/W2/Lab/Filteren