In deze rubriek, die twee keer per week verschijnt, bericht Marie-José Klaver over ontwikkelingen op Internet. Reacties en tips: klaver@nrc.nl

MARIE-JOSÉ KLAVER
41.515 mensen zijn afgelopen jaar ontslagen bij internetbedrijven. In dezelfde periode incasseerden topmanagers en directeuren van bedrijven in de Verenigde Staten 70 miljard dollar door aandelen te verzilveren. Bill Gates en Paul Allen van Microsoft verzilverden voor 10 miljard dollar aan aandelen. Ook de resterende 60 miljard dollar ging voor een groot deel naar bazen van internet- en computerbedrijven.

Wat is er nieuw aan de nieuwe economie? Halverwege de jaren negentig beloofde internet veel mensen nieuwe kansen te bieden. Nerds konden zomaar multimiljonair worden, je kon op afstand werken zodat je nooit meer naar kantoor hoefde, elektronische contacten met mensen uit andere culturen zouden bijdragen tot minder ruzie en oorlog.

Inmiddels is gebleken dat niet alle nerds die miljonair zijn geworden even eerlijk waren. Durk Jan de Bruin, de oprichter van Startpagina.nl die zijn website voor een bedrag van naar verluidt tientallen miljoenen guldens aan VNU heeft verkocht, verzweeg dat bedrijven flink moesten betalen voor een link. Volgend jaar moeten bedrijven Startpagina.nl, dat nog steeds met vrijwilligers werkt, twee ton betalen voor een advertentie. Ook de wereldvrede is niet bereikt. Internet is een nieuw platform voor allerlei soorten ruzies, gemene grappen en criminele activiteiten - scheldpartijen, roddelcampagnes, oplichting, identiteitsdiefstal - geworden. Het toegenomen gebruik van internet en computers kent nog meer schaduwzijden: RSI bijvoorbeeld en het totale gebrek aan privacy.

Er is weinig ten goede veranderd door internet. De Amerikaanse schrijfster en journaliste Pauline Borsook, die in mei het boek Cyberselfish publiceerde, waarschuwt al jaren dat de nieuwe economie maar voor weinig mensen voorspoed betekent. In Silicon Valley, het mekka van de hightech-industrie waar meer nieuwe miljonairs per vierkante kilometer wonen dan waar dan ook, is driekwart van de inwoners de laatste jaren minder gaan verdienen. Woningen zijn zo duur geworden dat leraren en verpleegkundigen wegtrekken. In San Francisco gaan ook al artsen weg die de huur voor hun praktijk niet meer kunnen opbrengen.

Een verklaring voor de ongelijkheid binnen de internetindustrie is er ook. Je moet de interneteconomie zien als de kroon op de Reagonomics, zegt Dinesh D'Souza in zijn boek The Virtue of Prosperity. Het 'hyperkapitalisme' van de jaren tachtig (fusies, keiharde businessdeals, massaontslagen, onmetelijke rijkdom voor enkele zakenlui) heeft de basis gelegd voor de dotcom-economie. Hebzucht wordt in goede banen geleid door kapitalisme, zegt D'Souza.

De nieuwe economie, die voor een groot deel draait op hebzucht, is niet dood. Maar de bereidheid om maandenlang, of zelfs jarenlang, voor een laag salaris 60 of 80 uur per week te werken is verdwenen, want het grote geld komt niet bij de werknemers terecht, maar bij de directeuren en managers. En daar is niets nieuws aan.