In deze rubriek, die twee keer per week verschijnt, bericht Marie-José Klaver over ontwikkelingen op Internet. Reacties en tips: klaver@nrc.nl

MARIE-JOSÉ KLAVER
Carnivore, het omstreden internetafluistersysteem van de FBI, kan veel meer informatie verwerken dan de opsporingsdienst beweert. Uit documenten die de Electronic Privacy Information Center (EPIC) boven water heeft gekregen blijkt dat Carnivore, een afluistersysteem dat wordt geplaatst bij internetaanbieders, zonder meer al het ongefilterde verkeer kan afvangen en opslaan.

Dit bevestigt het vermoeden van privacy-organisaties en bezorgde politici dat de FBI veel meer met Carnivore kan dan alleen e-mail van verdachten aftappen. Uit de documenten die de FBI openbaar moest maken op grond van de Freedom of Information Act, de Amerikaanse Wet Openbaarheid Bestuur, blijkt dat met een enkele PC al het verkeer van een internetaanbieder afgetapt kan worden. Toen het bestaan van Carnivore in juli werd onthuld door de Wall Street Journal beloofde het ministerie van Justitie dat een groep onafhankelijke wetenschappers het systeem mocht onderzoeken om te kijken of de FBI er mogelijk meer mee kan aftappen dan wettelijk toegestaan. Veel instellingen wilden niet aan het onderzoek meedoen vanwege de strenge criteria van het ministerie van Justitie, dat zich onder meer het recht voorbehoudt de resultaten te redigeren voor publicatie. Het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology (MIT) bijvoorbeeld wilde om die reden Carnivore niet onderzoeken.

Uiteindelijk vond Justitie het IIT Research Institute bereid het onderzoek te leiden. De voorlopige bevindingen van het IIT Research Institute, dat is verbonden aan het Illinois Institute of Technology, zijn onlangs gepubliceerd. Het onderzoeksinstituut vindt Carnivore dat geen bedreiging voor de privacy vormt. In het rapport, dat inderdaad door het ministerie van Justitie is geredigeerd zodat belangrijke passages over de technische werking van het systeem onleesbaar zijn, leggen de onderzoekers wel precies bloot wat de zwakheden van Carnivore zijn.

De computers waarmee Carnivore wordt bestuurd, bevinden zich bij de FBI. De providers waar afgetapt wordt, hebben geen idee wat er precies gebeurt. IIT Research Institute stelt ook vast dat de afluistersoftware niet registreert wat de FBI allemaal aftapt en welke agent verantwoordelijk is voor een bepaalde afluisteroperatie. Of het alleen om de e-mail van een verdachte gaat, zoals de FBI steeds beweerde, of al zijn of haar internetverkeer (chat, web, FTP), of al het verkeer van alle klanten van een provider - niemand weet het.

Een van de felste critici van Carnivore is de Republikein Dick Armey. Armey, die meerderheidsleider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden is, vindt dat de overheid zich zo min mogelijk met het privéleven van burgers moet bemoeien. Ik vraag me af waarom we de overheid onze persoonlijke correspondentie moeten toe vertrouwen, zei Armey in een verklaring, kort na de onthulling in de Wall Street Journal. Blijf uit mijn mailbox, beet Armey de FBI toe.

Het onderzoek naar Carnivore is Armey niet onafhankelijk genoeg. Justitie heeft de onderzoekers zelf uitgekozen nadat enkele goede onderzoeksinstellingen hadden laten weten het niet eens te zijn met de voorwaarden van het ministerie. EPIC en de American Civil Liberties Union (ACLU) delen deze kritiek. ACLU is bovendien bang dat het rapport over twee maanden verouderd is als de FBI een nieuwe versie van Carnivore in gebruik neemt. Dan begint het hele circus van onderzoeken en rechtszaken om de documentatie in te mogen zien weer opnieuw.

EPIC
www.epic.org/privacy/carnivore

FBI erkent afluisteren e-mail
www.nrc.nl/W2/Nieuws/2000/07/13/Vp/05.html

Draft Report: Independent Technical Review of the Carnivore System
www.usdoj.gov/jmd/publications/carniventry.htm

Dick Armey
www.freedom.gov

Armey over Carnivore
www.freedom.gov/library/technology/carn-review2.asp

ACLU
www.aclu.org/issues/privacy/hmprivacy.html