In deze rubriek, die twee keer per week verschijnt, bericht Marie-José Klaver over ontwikkelingen op Internet. Reacties en tips: klaver@nrc.nl

MARIE-JOSÉ KLAVER
Ik woon op tien minuten afstand van de Bijenkorf en dat is maar goed ook, want de webwinkel van het warenhuis is zo traag en leeg dat van winkelen niets terecht komt.

Sinds eind vorige week verkoopt de Bijenkorf een aantal producten uit de winkel ook via het web. Er is bewust gekozen voor een beperkte selectie, aldus directeur Berger van de Bijenkorf in deze krant vorige week, om het exclusieve imago van de winkelketen niet aan te tasten. Bijzondere meubels of dure kleren willen mensen alleen kopen in een bepaalde 'sfeer', denken ze bij de Bijenkorf.

Ook op de website is geprobeerd sfeer te creëren. De producten zijn ondergebracht in 'etalages' die elk een eigen thema hebben.

Het is een hardnekking misverstand dat mensen op het web winkelen om de sfeer van een bepaalde site. Ze willen alleen iets online kopen als het gemakkelijker en het liefst ook goedkoper is dan in een echte winkel. Als je alleen op zaterdag kunt winkelen, is het vaak prettiger om iets via het web te bestellen dan eindeloos in de rij te staan in een drukke winkel.

Het is trouwens ook maar de vraag of klanten de sfeer in fysieke winkels zo op prijs stellen. Mediadeskundige Douglas Rushkoff legt in zijn laatste boek, Coercion, uit hoe bijvoorbeeld Ikea bewust is ingericht als een soort doolhof met slechts één mogelijke route. De klant is - "als een rat in een val" - opgesloten in de sfeer van de winkel en wordt zo overgehaald om meer producten op zijn wagentje te leggen dan hij eigenlijk wil, omdat hij is gedwongen wéér die eindeloze weg af te leggen als hij die lamp niet meteen meeneemt.

Winkelen op de site van de Bijenkorf is een teleurstellende ervaring omdat de selectie nogal obligaat is. Bij de boeken zijn vooral kookboeken en een paar standaard designboeken te vinden. Het gros van de klanten zal waarschijnlijk al afhaken voordat ze zien dat de 'etalages' slecht gevuld zijn omdat de site tergend traag is.

De bezorgkosten zijn hoog (12,50 gulden per bestelling) en de betalingsmogelijkheden beperkt (alleen creditcard en vaste klantenkaart).

De slechte site zal het imago van de Bijenkorf meer schaden dan het feit dat sommige artikelen misschien niet leverbaar zijn (door directeur Berger genoemd als een van de redenen om het aanbod beperkt te houden).

Nog slechter dan de site van de Bijenkorf is die van America Today, een keten die jeanswear uit de Verenigde Staten verkoopt. Americatoday.nl is ook een echte themasite met veel sfeer. (In marketingkringen zijn themawinkels en -restaurants erg populair.) Na lang wachten zie je een animatie van een zeppelin boven een stad. Je kunt op een knopje met 'Building' klikken. Er is een lift, een lobby, een fotohokje en een uitkijkpost - metaforen uit 1994, toen niemand in Nederland nog wist wat een website was.

De site zit vol vreemde animaties. Terwijl je je als klant afvraagt in welke maten en kleuren de jeans te koop zijn, beginnen de broeken opeens wild heen en weer te schokken.

Kopen kun je op de site trouwens niets. Het duurt enige tijd voordat je daar achter bent omdat de indeling zo warrig is. Niet eens de adressen van de fysieke America Today-winkels zijn op de site te vinden.

Score, een andere spijkerbroekenketen, heeft beter begrepen hoe je een webwinkel maakt. De producten zijn onderverdeeld in duidelijke categorieën (jeans, truien, T-shirts) en op de openingspagina is ook meteen te zien welke merken Score verkoopt.

Van alle broeken en truien is een duidelijke foto te zien en kun je zelf de kleur veranderen zodat je ook kunt zien hoe de streeptrui er in oranje-zwart uitziet. De verkrijgbare maten staan in een pop-up menu, zodat ze eenvoudig te selecteren zijn.

Score bezorgt alles gratis thuis en betalen kan op negen verschillende manieren (onder andere met creditcard, overboeking en automatische incasso).

Bijenkorf: www.bijenkorf.nl

America Today: www.americatoday.nl

Score: www.score.nl

Het archief van deze rubriek is te vinden op www.nrc.nl/at.