In deze rubriek, die twee keer per week verschijnt, bericht Marie-José Klaver over ontwikkelingen op Internet. Reacties en tips: klaver@nrc.nl

MARIE-JOSÉ KLAVER
De digitale winkel Amazon.com heeft bekend gemaakt de profielen van klanten in de toekomst te gaan verkopen. Amazon.com, dat onder meer boeken, cd's, speelgoed, computers en auto's verkoopt, verzamelt al sinds 1996 informatie over klanten.

Twee weken geleden ontvingen alle 23 miljoen geregistreerde klanten van Amazon.com een e-mail met een link naar de nieuwe privacy policy van het bedrijf. Daarin staat dat klantinformatie wordt beschouwd als een van de bezittingen van Amazon.com die worden verkocht, mocht het bedrijf worden overgenomen. Ook bedrijven die zaken doen met Amazon.com hebben toegang tot de profielen van klanten.

Voor veel trouwe klanten van de digitale winkel is het nieuwe privacybeleid een onaangename verrassing. Een van de redenen om boeken, cd's en andere producten bij Amazon.com te bestellen was juist de privacybescherming die de onderneming beloofde.

In de oude privacyverklaring stond letterlijk: "Amazon verkoopt en verhuurt uw persoonlijke informatie niet aan anderen." Volgens het oude privacybeleid was het mogelijk dat Amazon.com informatie over klanten deelde met andere bedrijven waarmee het zaken deed. Klanten die daar niet van gediend waren konden een e-mail sturen naar never@amazon.com om hun gegevens veilig te stellen.

De persoonlijke informatie van klanten werd tot nu toe vooral gebruikt voor personalisatiedoeleinden. Wie bijvoorbeeld The Human Stain van Philip Roth koopt, ziet dat andere klanten die dit boek hebben gekocht ook White Teeth van Zadie Smith en Ravelstein van Saul Bellow hebben aangeschaft.

Ook wordt zichtbaar dat 'The Human Stain' populair is in bepaalde 'purchase circles'. 'Purchase circles' zijn groepen mensen die een bepaald boek kopen. Een circle wordt bepaald op basis van de domeinnaam waar de klant vandaan komt, postcode, staat of land. 'The Human Stain' is populair in de Amerikaanse staat New Jersey. In New York City wordt het boek The Manhattan Directory of Private Nursery Schools het meest gekocht, Nederlanders kopen A Guide to Liberating your Soul, Duitsers Harry Potter and the Sorcerer's Stone en Microsoft-medewerkers Trust on Trial. How the Microsoft Case is Reframing the Rules of Competetion.

Op de purchase circles was veel kritiek toen ze in augustus 1999 werden geïntroduceerd. Naar aanleiding van protesten van klanten en privacyorganisaties biedt Amazon.com particulieren en bedrijven de mogelijkheid niet mee te doen aan het verzamelen van gegevens voor de lijsten met meest gekochte boeken.

Verder kunnen klanten boeken en cd's beoordelen. Op grond van hun voorkeuren krijgen ze elke keer als ze de site van Amazon.com bezoeken een paar nieuwe boeken aangeboden die overeenkomen met hun profiel.

Vermoed wordt dat Amazon.com de privacyregels heeft aangepast vanwege kritiek op het internetbedrijf Toysmart dat alle klantgegevens verkocht toen het van de zomer failliet ging. In de privacyverklaring van Toysmart.com, onderdeel van Disney, stond dat het bedrijf persoonlijke gegevens als naam, adres en koopgedrag nooit zou verkopen.

Twee Amerikaanse privacyorganisaties, Junkbusters en het Electronic Privacy Information Center, hebben vorige week hun contract met Amazon.com beëindigd omdat ze het niet eens zijn met het nieuwe privacybeleid. Beide organisaties maakten deel uit van Amazon's affiliate program, dat internetgebruikers in staat stelt een eigen dependance van Amazon.com op hun website te beginnen. Voor elk boek dat via een doorklik wordt verkocht, ontvangt de sitehouder een kleine commissie van Amazon.com.

Consumenten die het niet eens zijn met het nieuwe privacybeleid kunnen de winkel boycotten om het bedrijf niet verder te voeden met persoonlijke gegevens. In de Verenigde Staten hebben al enkele prominenten aangekondigd niet meer bij Amazon.com te willen kopen.

Gegevens vernietigen op verzoek van klanten doet Amazon.com niet. Niet de klant is eigenaar van zijn of haar profiel en persoonsgegevens, maar Amazon.com. De Amerikaanse wet verplicht bedrijven en instanties niet om mensen inzicht te geven in en controle over informatieprofielen. Een Amerikaanse senator merkte onlangs op dat het ironisch is dat er wel een wet is die je het recht geeft je FBI-dossier in te zien, maar dat winkels niet hoeven te vertellen welke informatie ze over je verzamelen.