Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Populaire jongen van goede komaf

Door onze redacteur FRANK VERMEULEN
ROTTERDAM, 14 DEC. De moeizaam bevochten verkiezingsoverwinning van George W. Bush zal vooral ook voor diens vader, oud-president George Herbert Walker Bush, gevierd en gekoesterd worden.

Op een foto van het moment op de verkiezingsavond 7 november dat CNN abusievelijk George W. tot winnaar uitroept, is te zien hoe de oude Bush de knokkels van zijn linkervuist witknijpt, zijn blik op de tv gefixeerd, terwijl zoon George zijn vrouw Laura omhelst. Welke andere motieven ook een rol hebben gespeeld bij George W. Bush om het presidentschap te ambiëren, wraak was er ongetwijfeld één van. Wraak voor de nederlaag zijn vader aangedaan bij de presidentsverkiezingen van 1992. Bill Clinton, de brutale babyboomer uit Arkansas, schoof de oude Bush met zijn overrompelende politieke charme aan de kant. Voor George W. Bush was dat het signaal om de politiek in te gaan: hij ging op voor gouverneur van Texas - en won.

George W. (die zich graag 'Dubya' laat noemen naar de in zuidelijke tongval uitgesproken middelste letter van zijn naam) is nu bijna president van Amerika net als zijn vader dat vóór hem was. Maar hij heeft zijn leven lang zijn vader al in alles nagevolgd. Dubya was in 1946 het eerste kind van George Herbert Walker Bush en Barbara Bush. De gouverneur van Texas poseerde in zijn verkiezingscampagne steevast als een simpele Texaanse countryboy, niet alleen met zijn zware zuidelijke accent maar ook door er op te wijzen dat hij naar een eenvoudige openbare high school ging in het plattelandsstadje Midland in Texas. Dit alles natuurlijk om tegenwicht te bieden aan het curriculum vitae van zijn Democratische rivaal Al Gore, die door zijn ouders, beiden senatoren, naar dure privéscholen werd gestuurd.

In werkelijkheid volgde de jonge Bush in totaal één jaar openbaar middelbaar onderwijs. Toen hij dertien was, in 1959, verhuisde het gezin Bush naar Houston en George W. ging naar een privé- school. Twee jaar later stuurde vader Bush zijn zoon naar New England, naar de eliteschool Andover waar hijzelf had geëxcelleerd als leerling. George W. ging vervolgens net als zijn vader naar Yale, en studeerde, wederom in de voetsporen van senior, af aan Harvard Bussiness School om in Midland Texas olie te gaan exploreren na zijn militaire dienst te hebben gedaan.

Echter in alles was George W., die door zijn vijanden spottend "de aap- versie" van Bush sr. wordt genoemd, de mindere van die geweldige vader die uitblonk in de sport, die de beste was op de universiteit en die vrijwilliger was in de Tweede Wereldoorlog en terugkeerde als oorlogsheld. Bush senior, die kapitaal maakte in de olie, op 42-jarige leeftijd besloot om de politiek in te gaan en president werd.

George W. was een middelmatig student, hij ontweek militaire dienst in de Vietnamoorlog door zich aan te melden voor de Nationale Garde van Texas. Hij mislukte in de olie, en had een reputatie als boemelaar en drinkebroer. Duidelijk is dat zijn persoonlijkheid mijlenver verschilt met die van vader Bush.

Bush-watchers zeggen dat zijn karakter meer lijkt heeft op dat van zijn moeder, Barabara Bush. George W. was altijd een populaire jongen, begiftigd met een snelle geest en een scherp gevoel voor humor. Hij heeft in tegenstelling tot zijn vader het vermogen mensen voor zich in te nemen. The Washington Post, die afgelopen zomer uitgebreide biografieën van beide presidentskandidaten en hun running mates publiceerde, schreef ook dat George's rol binnen het kinderrijke Bush-gezin eerder die was van een jonge oom dan van een oudste broer. Ergens in het midden van de jaren zestig reed hij zijn moeder, die een miskraam kreeg, naar het ziekenhuis. Toen hij haar de volgende dag ophaalde, zei hij tegen haar: "Denk je niet dat we hierover zouden moeten praten voordat je nog meer kinderen krijgt?"

George W. heeft drie broers en twee zussen. Zijn zusje Robin overleed op vierjarige leeftijd aan leukemie. Dit verlies moet volgens Bush-kenners een grote indruk hebben gemaakt op George W., die toen zeven was.

George W. en zijn broers worden wel de "Kennedy's van rechts" genoemd in een verwijzing naar de dynastie van de Kennedy's, die zijn uitgegroeid tot Democratische iconen. Broer Jeb (geboren in 1953) die inmiddels gouverneur is van staat Florida, het slagveld waar Gore en Bush hun verkiezingsstrijd tot het bittere eind uitvochten, was altijd degene van wie verwacht werd dat hij op zou gaan voor het presidentschap. Dat had natuurlijk ook alles te maken met het drinkend bestaan dat George W. het grootste deel van zijn volwassen leven leidde. In 1986 kwam echter de grote ommekeer in het leven van de presidentszoon. Na een feestje met een aantal vrienden die net als hij veertig jaar werden, stopte hij abrupt met drinken. Zijn vrouw heeft in interviews verklaard dat hij al een jaar pogingen had ondernomen om te stoppen en deze keer lukte het. Dat het lukte kwam, volgens George W., omdat hij onder invloed van de tv-dominee Billy Graham, een vriend van zijn ouders, "Jezus had toegelaten in zijn hart".

Sindsdien heeft George W., volgens eigen zeggen, geen druppel meer gedronken. Als wedergeboren christen preekt hij bovendien "conservatisme met compassie", dat tien jaar geleden werd bedacht door prof. Marvin Olasky, zelf een bekeerd marxist. Het is een concept dat uitgaat van een soort privatisering van de sociale bijstand gebaseerd op het aloude idee van liefdadigheid. Bush geldt ondertussen als groot voorstander van de doodstraf: wegens het recordaantal terechtstellingen in Texas noemen zijn tegenstanders hem ook wel de serial executioner. Bush heeft gedurende de campagnemaanden de indruk gewekt dat het buitenlands beleid van de VS onder zijn presidentschap wat minder activistisch zal worden. Maar in een recente uitspraak heeft hij benadrukt dat de VS zich intensief met de rest van de wereld willen blijven bemoeien.

De campagne van Bush stond geheel onder het motto dat hij "eer en waardigheid" gaat terugbrengen naar het Witte Huis. Die zelf-gestelde opdracht begint nu.