Met voorzichtige stapjes komt het winkelen via Internet dichterbij. Boeken, CD's, computers, software. In sommige gevallen bestelt de klant bij een bedrijf, in andere wordt er van alles en nogwat via veilingen verhandeld ('De sporen van Internet', Economie voor jou, 30 augustus 1999). Een echt grote vlucht neemt in ons land de elektronische handel, de e-commerce, nog niet. Het geeft toch te denken als de topman van een voorbeeldig bedrijf als Ahold het Internet een beperkte betekenis toekent. ('Ahold-leiding ziet beperkte toekomst voor Internethandel', NRC Handelsblad 8 oktober 1999)

Het wachten is nog steeds op een grotere acceptatie van de computer en op een door iedereen aanvaard vlot en veilig betaalsysteem. Toch zijn er ondernemingen die miljoenen per dag omzetten via verkoop op het net. Een van de topvoorbeelden in de wereld is de computerfirma Dell, met een omzet van dertig miljoen dollar per dag via Internet. Daarnaast is er nog de telefonische verkoop.

De bekende Amerikaanse successtory: in 1984 begint Michael Dell met $1000 een bedrijfje dat direct aan de afnemer levert. Volgens Dell voegde de tussenhandel weinig waarde toe en kon die dus overgeslagen worden. Hij introduceerde het 'direct-to-customer business model'. Waarbij die klanten zowel ondernemingen zijn als consumenten die een PC-tje kopen. De klant bestelt via Internet een geheel naar zijn wensen samengestelde computer; Dell levert snel en tegen een redelijke prijs en zorgt via zijn website voor een uitstekende 'after-sales service'.

Inmiddels is het bedrijf Dell een van de meest succesvolle ondernemingen in de wereld, met bijna 30.000 werknemers in 33 landen. De omzet is in 15 jaar gestegen van 6 miljoen dollar naar 22 miljard dollar over de afgelopen vier kwartalen. Na Compaq is het de grootste computerfabrikant en in tegenstelling tot Compaq, dat wat moeilijkheden heeft, de snelst groeiende. In 1992 kwam Michael Dell als jongste ondernemingsleider ooit de Fortune 500 binnen. Sindsdien is het bedrijf naar nr 78 opgeklommen met een omzet- en winstgroei van meer dan veertig procent per jaar in de afgelopen drie jaar. In 1998 riep Business Week Dell uit tot de best presterende informatietechnologie onderneming in de wereld. De waarde van de Dell-aandelen steeg de afgelopen tien jaar met meer dan 69000 procent.

Het kan niet op. En het aardigste komt nog. Mag het belang van Dell op het vlak van de verkoop via Internet intussen duidelijk zijn geworden, van minstens even verstrekkende betekenis is wat Dell op het gebied van 'e-business' laat zien. Het bedrijf is onderdeel van een vergaand geïntegreerde bedrijfskolom. Dell's toeleveranciers hebben via het web toegang tot alle informatie over de productievoortgang bij hun afnemer. Hierdoor weten ze ruim tevoren welke onderdelen Dell van ze nodig heeft en kunnen ze daar hun eigen productie op afstemmen. Gezamenlijk werken toeleveranciers via het web aan de ontwikkeling van nieuwe producten, wat een besparing van ontwikkeltijd van 30 procent oplevert. Aan de klantenzijde zijn de inkoopafdelingen van grotere klanten al direct met Dell's verkoop verbonden. Zo’n 80 procent van de technische ondersteuning gaat al automatisch via het net. Binnenkort komen ook voor kleinere gebruikers online software updates en online systeemdiagnose beschikbaar.

Dell is bepaald niet de enige onderneming die zijn productie op deze manier heeft ingericht. Een ander bekend voorbeeld is Cisco, de wereldleider in netwerken voor Internet. Cisco is via Internet verbonden met 37 leveranciers, die 90% van het onderdelen-assemblagewerk doen en al 55% van de eindassemblage. Op deze manier levert Cisco producten aan z'n klanten zonder dat er een Cisco-werknemer aan te pas is gekomen. Een ontwikkeling van 'JIT' (Just In Time) productie naar 'NAA' (Not-At-All) fabricage.

Overigens zagen we deze vormen van klantgestuurde productie en verregaande samenwerking met toeleveranciers ook al bij onder andere de vliegtuig- en autofabricage. Bij deze laatste is Toyota Motor Corp. voorloper en Ford en GM volgen spoedig.

Grote ondernemingen zijn de 'hub' (naaf) en de kleinere de vitale 'spokes' (spaken); de betrokken ondernemingen moeten aan de ene kant bereid zijn leveranciers en klanten ver in hun productieprocessen toe te laten. Aan de andere kant moeten ze zichzelf grondig verdiepen in hun leveranciers en klanten. Daarvoor is een mate van openheid en transparantie nodig, die nieuw is voor de meeste commerciële organisaties.

Tot slot een paar pikante uitspraken van wonderboy Dell: 'Information can no longer be guarded like the crown jewels of your business. It must be shared with customers and suppliers…..' en 'In the future there will be no distinction between "dot-com" and traditional business, just winners and losers.'

(RS)

Zie ook:

Michael Dell: Direct from Dell: Strategies That Revolutionized an Industry, 1999

‘Bussiness and the Internet’, Survey in The Economist 26 juni 1999

De websites van Dell: www.dell.com en www.dellnet.com

De website van Cisco: www.cisco.com

'The Internet Age', Business Week, 4 oktober 1999

'Blair: Britten naar top Internet-handel', NRC Handelsblad 14 september 1999

'Nederland blijft achter in elektronische handel', NRC Handelsblad 9 september 1999