Euroland

Nu per 1 januari de Europese Centrale Bank (ECB) met Wim Duisenberg als President het monetair beleid in de EMU-landen gaat voeren, bestaat de behoefte aan een conjunctuurindicator voor de 11 lidstaten die aan de EMU deelnemen tezamen. Een groep landen die we steeds vaker met de naam Euroland (soms met, soms zonder hoofdletter) aangeduid zien.

De Stafgroep Economisch Onderzoek van de Rabobank voorziet in die behoefte door de publicatie van een aantal Euroland-indicatoren. In het Kwartaalbericht van december 1998 worden er twee besproken. Het voornaamste doel van de indicatoren is het volgen en voorspellen van de conjunctuur in de het eurogebied, het kunnen doen van uitspraken over de richting van het monetaire beleid van de ECB en het bewaken van mogelijke spanningen in de eurozone. De twee belangrijkste indicatoren zijn de Eurobarometer en de Euroland-Spanningsindicator (ESI).

De Rabobank-Eurobarometer bestaat uit een huidige indicator (de wijzer) en een toekomstige indicator (de voorspeller). De laatste wordt gebruikt voor het voorspellen van omslagpunten ten aanzien van de reële groei, de inflatie en de rente. De voorspeller kijkt 6 tot 9 maanden vooruit.

Momenteel laat de Eurobarometer zien, dat de groei in de euro-zone zijn hoogtepunt heeft bereikt. De voorspeller laat zien dat er in de komende maanden een duidelijke afzwakking van de conjunctuur gaat plaatsvinden.

Euroland bestaat uit 11 lidstaten (alle lidstaten van de Europese Unie minus het Verenigd Koninkrijk, Portugal, Zweden en Denemarken) die zich in verschillende fasen van de conjunctuur bevinden. De problemen die dit kan geven voor het voeren van áán centraal monetair beleid zijn besproken in ‘Conjunctuur in Europa’, Economie voor jou, Website NRC Handelsblad 26 juni 1998.

Een Spanningsindicator geeft in één cijfer de monetair-economische spanning in een land weer. Gekeken wordt naar de prijsinflatie, de geldhoeveelheid, de industriële productie, het producentenvertrouwen en de werkloosheid. Op basis van de ontwikkeling van deze variabelen worden vijf situaties onderscheiden, lopend van ‘oververhitting’(hoog oplopende economische spanning) tot ‘onderkoeling’ (een zwakker dan trendmatige economische ontwikkeling). De spanningsindicator voor de hele EMU, de Euroland-Spanningsindicator(ESI) is een gewogen gemiddelde van de spanningsindicatoren van de afzonderlijke landen.

Zo’n totaalblik op de euro-conjunctuur is natuurlijk heel interessant, maar ook heel belangrijk is de mate waarin de economische situatie in de diverse lidstaten verschilt. Dit verschil kan tot verschillen van opvatting in het bestuur van de ECB leiden en ook tot politieke problemen. De ECB moet immers haar beleid afstemmen op het EMU-gebied als geheel en niet op de ontwikkelingen in de individuele lidstaten. Om deze verschillen in beeld te brengen is een spreidingsindicator ontwikkeld, die laat zien hoezeer de spanningsindicatoren per land uiteenlopen. Het verloop van de ESI laat zien dat de economische spanning in Europa tot eind 1997 sterk opliep. Sindsdien is er sprake van enige afzwakking. De spreidingsindicator geeft aan dat de waarden per land flink verschillen. Een aantal kleinere landen (Portugal en Ierland) zijn in de fase van oververhitting, terwijl Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en België met een ‘koele’economie te maken hebben. Deze laatste zouden een best een stimulerend monetair beleid kunnen gebruiken.

De hamvraag: hoe voorkom je nu dat bij een enigszins stimulerend monetair beleid van de ECB de economieën van Ierland en Portugal niet overkoken?

RS

Zie ook:

'Euro-economie zet ECB in spagaat', NRC Handelsblad 3 maart 1999

‘Europese Centrale Bank: de machtigste instelling van euroland, De Gideonsbende van Frankfurt’, NRC Handelsblad 16 december 1998

‘De techniek van het centraal bankieren, De moeder aller euro’s houdt haar kinderen kort, NRC Handelsblad 16 december 1998

Voor meer details zie ‘Euroland-Indicatoren’ (Pdf-formaat: voor het lezen van pdf-files is Acrobat-reader nodig. Deze plug-in is te downloaden via Adobe Acrobat), Rabobank Nederland S.E.O., Kwartaalbericht december 1998

De ECB Watcher te vinden op www.rabobankorganisatie.nl/kennisbank, te vinden in de rubriek Internationaal.