Lafontaine krijgt een lesje markteconomie

Door onze correspondent MICHELE DE WAARD
De Bundesbank handhaaft het Duitse rentepeil, ondanks druk van de nieuwe regering. Duitsland is in Europa het anker van monetaire stabiliteit en dat moet zo blijven, vindt voorzitter Tietmeyer.

Hans Tietmeyer, de president van de Bundesbank, heeft teruggeslagen. Wekenlang heeft de invloedrijkste bankier van Duitsland zwijgzaam toegekeken hoe de nieuwe SPD-minister van Financien Oskar Lafontaine vrijwel dagelijks zijn pijlen op de Bundesbank en de Europese Centrale Bank afschoot. Gisteren heeft Tietmeyer de minister persoonlijk de oren gewassen. De bankier heeft Lafontaine een lesje vrije-markteconomie gegeven. ,,En'', zei de bankier met triomfantelijke grijns, ,,de Bundesbank heeft de rente niet veranderd''.

In de grote Audimax-zaal van de universiteit van Tubingen werd luid geklapt. De gerespecteerde Bundesbank had stand gehouden tegen de politieke druk van minister Lafontaine uit Bonn. Even leek de ingetogen bankier, aangemoedigd door het applaus, op een zegevierende gladiator, die de eerste slag gewonnen had. ,,Niets is zo sociaal als stabiel geld'', had Tietmeyer zijn publiek net voorgehouden, Ludwig Erhard de vader van het Wirtschaftswunder - citerend.

's Morgens had Lafontaine met zijn staatssecretaris Heiner Flassbeck in Frankfurt, op verzoek van Tietmeyer, de vergadering van de bankraad bijgewoond. Daarna liet het ministerie summier weten dat de gesprekken ,,intensief'' waren geweest en in ,,vriendelijke sfeer'' hadden plaatsgevonden. En de onafhankelijkheid van de bank? ,,Er is in de regering niemand die de onafhankelijkheid van Bundesbank of de Europese Centrale Bank ter discussie stelt'', aldus Financien namens Lafontaine.

Witte rook uit Bonn. Zong minister Lafontaine, onder druk van kanselier Gerhard Schroder, nu toch een toontje lager na de heftige reacties op zijn aanvallen?

Tietmeyer, die de gesprekken ,,open en argumentatief'' noemde, is op zijn hoede. Bij de bank wordt gevreesd dat het hierbij niet zal blijven. Het gerucht dat juist Lafontaines vertrouweling Flassbeck naar voren wordt geschoven als opvolger van Tietmeyer, die volgend jaar met pensioen gaat, heeft grote onrust in Frankfurt teweeggebracht. Dan wordt het politieke offensief binnen de Europese Centrale Bank voortgezet, die op 1 januari begint, en kunnen Lafontaine en zijn mannen vast op Italiaanse en Franse bondgenoten rekenen.

,,De dialoog met de minister wordt voortgezet'', zei Tietmeyer gisteren strijdlustig. Duitsland is in Europa het anker van stabiliteit. ,,We zullen er alles aan doen, dat dit zo blijft'', lichtte Tietmeyer later in kleine kring toe om Nederland gerust te stellen.

Het bezoek aan Tubingen, gelegen in de bosrijke heuvels buiten Stuttgart, was het eerste publieke optreden van Tietmeyer sinds de nieuwe rood-groene regering haar aanval op de Bundesbank en (na 1 januari) de Europese Centrale Bank, opende. De SPD had de verkiezingen in september nog niet gewonnen, of partijvoorzitter Lafontaine begon de geldpolitiek van de Bundesbank scherp te kritiseren.

Het monetaire beleid moest worden ingezet om de werkloosheid te bestrijden, de groei te stimuleren en niet alleen voor prijsstabiliteit. Ook moesten de onafhankelijke centrale banken hun oren eens meer naar de politiek laten hangen, vond Lafontaine en hij riep herhaaldelijk op tot een snelle verlaging van de Duitse rente.

Gisteren zag Tietmeyer zijn kans schoon om de sociaal-democraat hoffelijk maar beslist terecht te wijzen. ,,Debatten over de juiste geldpolitiek zijn wenselijk'', zei Tietmeyer. Maar een dialoog waarbij de fundamenten van de centrale bank ter discussie worden gesteld hoort, zeker met het oog op nervositeit bij de financiele markten, achter gesloten deuren te worden gevoerd. In een ,,forum internum, net als we vanmorgen hebben gedaan''. Anders wordt het vertrouwen in de munt geschaad. Bovendien, zei Tietmeyer, is volgens het verdrag van Maastricht niet eens geoorloofd dat regeringen de centrale bank onder politieke druk zetten of proberen haar mening te beinvloeden.

,,Dit heeft de euro niet verdiend'', reageerde een professor toen na afloop in de foyer hevige discussies ontbrandden. ,,Uitgerekend Duitsland dreigt door Lafontaine een stabiliteitsrisico te worden''. Hij vreest voor kapitaalvlucht en een zachte euro. ,,Welnee'', zei bouwondernemer. ,,We moeten vertrouwen op Duisenberg. De president van de Europese bank zal die politici met hun gekke denkbeelden wel mores leren.''