Moeizaam proces van jaren

Op 31 maart jl. zijn de besprekingen in het kader van de Agenda 2000 begonnen over de uitbreiding van de Europese Unie met een aantal landen uit Oost-Europa. In eerste aanleg wordt onderhandeld met Polen, Hongarije, de Tsjechische Republiek, Slovenië en Estland. Cyprus stond al eerder in de wachtrij.

. Een dergelijke uitbreiding brengt met zich mee:

• een hervorming van het bestuur van de EU;
• een verandering van het machtsevenwicht van de bestaande lidstaten;
• een verschuiving van subsidies aan landbouwers en arme regio's in West-Europa naar nog armere in Oost-Europa.

Er bestaat grote verdeeldheid over een aantal zaken en er is grote twijfel of het wel zal lukken. Wie bedenkt dat voor de toetreding van Spanje en Portugal negen jaren van harde onderhandelingen nodig waren, is niet al te optimistisch. De relatieve armoede van de Oosteuropese landen (zie kaart) vraagt om extra maatregelen op het gebied van de landbouw en de regionale steun.

Bruto Binnenlands Product per hoofd van de bevolking

Overzicht aangevraagd EU-lidmaatschap

Bevolkingsaantallen in miljoenen

Het EU-budget bedraagt momenteel 1,27% van het EU-BBP en dat wil men voorlopig zo laten; de landbouwsubsidies betreffen 50% van het EU-budget. De regionale steun is goed voor zo'n 33%. Het Europese landbouwbeleid zou toch al - ook zonder uitbreiding van de EU - verder hervormd moeten worden. Maar de geplande uitbreiding maakt een en ander nog urgenter. De Agenda 2000-voorstellen gaan voort op de in 1992 door McSharry (de toenmalige landbouwcommissaris in de Europese Commissie) ingeslagen weg. Diens bedoeling was de Europese landbouwprijzen geleidelijk te verlagen naar het wereldmarktniveau. De Commissie wil nu met onmiddellijke ingang de prijzen van graan met 20% verlagen, die van rundvlees in drie stappen met 30% en die van melk in vier stappen met 15%. De tot overproductie leidende prijsgaranties zouden moeten worden vervangen door inkomenssubsidies. Vanzelfsprekend is men van landbouwzijde niet enthousiast.('Ministers EU kritisch over landbouwplan', NRC Handelsblad 1 april 1998)

(RS)

 

Zie: 'Perspectief op EU-toetreding voor vijf landen', NRC Handelsblad 16 juli 1997