Onze regering voelt voorlopig niets voor gelegaliseerde verbouw van softdrugs. ('Drugbeleid van Paars-1 deels mislukt' , NRC Handelsblad 7 april 2000 en 'Kabinet voelt niets voor steun wietteelt' , NRC Handelsblad 8 april 2000). Misschien moeten we nog even wachten totdat de Tilburgse burgemeester Johan Stekelenburg premier is geworden. ('Gemeente Tilburg verlegen met hasj', NRC Handelsblad 14 februari 2000). Terwijl legalisering toch de enige manier is om handel en gebruik in normale banen te leiden, zoals handel en gebruik van sigaretten en alcohol. Links en rechts worden nu wat coffeeshops gesloten, met het voorspelbare resultaat dat de handel onderduikt en niet meer controleerbaar is. Voor het overige wordt er gedoogd. En beroepen we ons op internationale verdragen. Hollandser kan het niet.

Elke econoom kan uitleggen dat het verbod op een zeer gewild artikel de prijs scherp opdrijft, wat een reeks onaangename gevolgen heeft. De hoge prijs lokt nieuwe aanbieders naar de markt, zodat de handel in het goedje zich uitbreidt. Verbod en - via het grote volume en de hoge prijs - grote financiële belangen trekken de handel in de criminele sfeer. Zo hebben we kennis kunnen maken met aan de aanbodkant de grote criminaliteit, die een ontwrichtende werking heeft op onze hele rechtsorde. Aan de vraagkant de kleine criminaliteit, zoals inbraken, overvallen, autokraken, waar de gemiddelde burger nog meer last van heeft dan van het grote geweld dat zich meestal ver van zijn bed afspeelt. Al Capone is voor ons niet meer dan een televisie- of filmboef, terwijl toch de drooglegging in de Verenigde Staten het schoolvoorbeeld is van wat er gebeurt als je een gewild goedje verbiedt. In feite doen de overheden vandaag de dag niet anders dan de regering van de VS destijds. Het is allemaal al eerder gezegd en opgeschreven; wij voerden vier jaar geleden al eens een economisch gefundeerd pleidooi voor legalisering van drugs, soft en hard: 'Economie en drugs', Economie voor Jou, 23 maart 1996. Samengevat zijn de argumenten:

• het verbod leidt tot beperking van het aanbod en dus tot hogere prijzen;
• de aanbieders hebben monopoliemacht ten opzichte van de afnemers;
• op de zwarte markt stelt de aanbieder-monopolist zijn monopoliewinst veilig door middel van omkoping en geweld;
• het verbod versterkt de negatieve externe effecten van drugsgebruik zoals diefstal, prostitutie, moord, overbelasting en verruwing van de politie, ontwrichting van het justitiële apparaat;
• er is geen kwaliteitscontrole mogelijk;
• de overheid mist een aanzienlijk bedrag aan accijns, omzetbelasting, inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting;
• de samenleving betaalt grote bedragen voor rechtshandhaving, hulpverlening en gezondheidszorg. Daar staat tegenover dat het verbod in eerste aanleg de verhandelde hoeveelheid beperkt en ten tweede dat het een niet te onderschatten werkgelegenheid schept bij rechtshandhaving, hulpverlening en gezondheidszorg.

In Business Week 13 maart 2000 spreekt Robert J. Barro, hoogleraar economie aan Harvard University er zijn verbazing over uit dat de Amerikaanse regering van plan is Columbia met 1,6 miljard dollar te helpen met de strijd tegen de drugsbaronnen. Zijn recept: 'Legalize drugs and they are out of business overnight'. Hij eindigt zijn betoog met: 'Prohibition should have taught us something. Our drug policy is a mess, seriously in need of a basic reorientation.' Behalve bovenstaande economische argumenten zijn er ook andere, zoals medische. Ook in de medische wereld bestaan deskundige pleitbezorgers voor liberalisering van drugs. Het is aan de politiek om alle argumenten afwegend tot een besluit te komen. Daarom verbaast het dat er geen kosten-batenanalyse bestaat van het verbieden van drugs. Het onderwerp is er toch belangrijk genoeg voor.

RS