CS VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

JL HELDRING
HJAHOFLAND
ROEL JANSSEN
ELSBETH ETTY
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
LEO PRICK

Grotemensenruzie

door Wilfred Takken
Voor acteurs en regisseurs die net van de toneelschool komen is het een geweldige manier om zich te presenteren aan het grote publiek: het Internationaal Theaterschoolfestival (ITs) in Amsterdam. Aanstaande woensdag zal het ITs echter beginnen zonder de afstudeervoorstellingen van de Amsterdamse Regie Opleiding. De vier nieuwe regisseurs spelen liever op het Fin de Saison, het jaarlijkse festivalletje van Maatschappij Discordia dat tegelijkertijd plaatsgrijpt.

Door deze domme beslissing gooien de regisseurs een prachtige kans weg om zichzelf in de etalage te zetten. Het ITs is een groeiend festival dat steeds meer aandacht krijgt van pers, artistieke leiders en producenten die vers talent komen spotten. Het Fin de Saison is een veel onbekender festival dat, mede door een dwarse manier van folderen, zijn best doet om klein te blijven. Bovendien is Maatschappij Discordia een zinkend schip dat de komende vier jaar waarschijnlijk geen subsidie meer krijgt. Nu staat het de studenten natuurlijk vrij om een stomme beslissing te nemen waar ze later spijt van krijgen, maar in dit getouwtrek tussen twee festivals vallen ook onschuldige slachtoffers. Derdejaars regiestudenten Marcus Azzini en Lotte van den Berg maakten toneelstukken die ze op het Fin de Saison én op het ITs wilde spelen. Zo kregen ze dubbele aandacht, dachten zij slim. De voorstellingen waren al opgenomen in het ITs-festivalkrantje, Azzini stond zelfs op de openingsavond die doorgaans de meeste persaandacht krijgt. Maar Jan Joris Lamers van Discordia dwong hen een keuze te maken. Als ze naar zijn festival kwamen, mochten ze niet op het concurrerende ITs spelen. Hans Man in 't Veld, artistiek leider van de Regie Opleiding, ging niet achter zijn studenten staan , maar gaf Lamers gelijk. De twee moesten zich terugtrekken uit het ITs. De ITs-leiding werd kwaad, en dreigde, volgens Azzini, zelfs om een schadevergoeding te eisen. Nu worden de arme studenten dus van twee kanten belaagd. Het geeft ze misschien een aardige les in hoe de boze buitenwereld in elkaar zit, maar het is niet zo fris om studenten zo te mangelen in een ordinaire grotemensenruzie.

Want dat is het eigenlijk. Hans Man in 't Veld vindt dat het ITs veel te massaal wordt. Hij zou liever een kleiner festival willen. Hij droeg dit standpunt ook uit toen hij nog in de redactie van het ITs-festival zat, en is daarom dit jaar uit de leiding gezet. Man in 't Veld zegt dat zijn studenten zelf tot hun beslissing zijn gekomen, maar het is verleidelijk om te denken dat de ruzie tussen hem en de festivalleiding op zijn minst een rol heeft gespeeld.

Uit de dwarse opstelling van Lamers en Man in 't Veld blijkt een mentaliteit die nog stamt uit de jaren zeventig. In die jaren waren de twee betrokken bij de oprichting van Discordia en Het Werkteater, twee groepen die niet veel van de schouwburg wilde weten en liever in de luwte toneel maakten, als 'on derzoek' waar toevallig ook publiek bij was. Premières met bloemen en pers waren bijvoorbeeld verfoeilijk. De grootschaligheid van het ITs is in die zienswijze dodelijk voor zoekende, 'autonome' theatermakers. Handelend vanuit deze achterhaalde ideologie dreigen ze nu een groep kersverse regisseurs alvast de marge in te duwen.

(Uit Cultureel Supplement van 16 juni 2000 )