VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
LEO PRICK

Verlepte premières

door Raymond van den Boogaard
Victor..pendant qu'il est trop tard van Sandrine Veysset is een aardige film, dus op zichzelf is het verheugend dat hij vanaf volgende week in Nederlandse bioscopen te zien is. Maar belegen is hij wel: Victor draaide in 1998 in de Franse bioscoop.

Helaas is het late uitbrengen van buitenlandse films in Nederland schering en inslag. Wat betreft Amerikaanse films is Nederland aardig bij, en vaak eerder dan Duitsland bijvoorbeeld. Maar vooral de Europese, wat meer kunstzinnige film moet niet zelden een jaar wachten op zijn eerste vertoning.

Zo is in de komende maanden in Nederland een film te verwachten die op het festival in Berlijn (februari 1999) zijn première beleefde: Juha van Aki Kaurismaki. En een hele reeks films die in mei vorig jaar de aandacht trokken op het festival van Cannes: Todo sobre mi madre van Pedro Almodovar, Rosetta van de gebroeders Dardenne, l'Humanité van Bruno Dumont en Felicia's journey van Atom Egoyan moeten hier nog uitgebracht worden.

Voor die films is dat moordend. Zoals niemand een abonnement neemt op de krant van gisteren, zo wil een Nederlandse bioscoopganger ook geen jaar of meer moeten wachten op een film waarover hij uit de krant of een ander medium gehoord heeft, en die hem interesseert. Tegen die tijd is die film immers al weer vergeten, of heeft hij in ieder geval iedere bijsmaak van urgentie verloren.

Als het goed is, vertolkt de cinema immers ook een beetje de geest van de tijd. En die gaat sneller dan ooit: wat vandaag een culturele sensatie is, heeft morgen alweer als vieux jeu afgedaan. Film moet het, als weinig andere culturele uitingen, hebben van de buzz, de al of niet georchestreerde opwinding dat er iets belangrijks aan de hand is. Het is vreemd dat het Nederlands publiek daarvan alleen in de vorm van een retrospectief kan kennisnemen. Wat te doen? Je kunt natuurlijk in Antwerpen of Brussel naar de bioscoop gaan - een film als Kadosh van Amos Gitai, die hier voor maart op het programma staat, is daar al zo'n beetje uitgedraaid - en de projectie en het stoelencomfort zijn daar ook meteen beter. Of je kunt wachten totdat de films ergens in Europa (of elders op de wereld want de zogenaamde regiocodes zijn allang gekraakt) op DVD worden uitgebracht en hem per Internet bestellen. Maar de meest voor de hand liggende oplossing is dat de Nederlandse filmtheaters die zich met dit genre bezig houden bij wijze van inhaalmanoeuvre gewoon een jaar wereldfilmproductie overslaan. Is er eindelijk weer iets aan de hand in de Nederlandse bioscoop.

(Uit Cultureel Supplement van 18 februari 2000 )