DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

1 oktober 1999

De digitale doktersroman

Je zou het niet zeggen, de jaarlijkse boekenberg in aanmerking genomen, maar de hoeveelheid titels die de gezamenlijke uitgevers publiceren is nog maar een fractie van wat er door particulieren zoal wordt geschreven. Uit onderzoeken naar vrijetijdsbesteding blijkt steevast dat er in honderdduizenden Nederlandse huizen elke dag ijverig wordt gesleuteld aan romans en verhalen die nooit in gedrukte vorm gestalte krijgen. Dat resulteert in een gestage stroom hoopvol naar de post gebrachte manuscripten, die door uitgeefredacteuren weer ongelezen en voorzien van een standaardbriefje worden geretourneerd. Zo wordt van de gezamenlijke Nederlandse literaire huisvlijt uiteindelijk alleen de PTT beter.

Zoals in veel bedrijfstakken heeft Internet ook in de amateurschrijverij verandering gebracht. Waarom een boek nog zetten, drukken, binden en van een fraai ontworpen omslag voorzien, als je de inhoud ook electronisch kan verspreiden? Ook hier geldt de wet van de overbodig wordende tussenhandel: dankzij Internet komt een einde aan het treurige bestaan van de met een koffertje dummy's langs de boekhandels reizende vertegenwoordiger. Althans, op termijn, maar de voorbode van deze ontwikkeling is al te zien in de wereld van de doktersroman, of, in het Engels, de 'romance novel'. Wie kent niet de zoetgevooisde, op krantenpapier gedrukte en in slappe kaft geniete sigarenhandelboekjes waarin 'ze' elkaar ondanks smartelijke tegenslag uiteindelijk toch krijgen? Deze boekjes, tezamen in de Verenigde Staten zo'n veertig procent van alle fictie-titels, maken in toenemende mate de overstap naar digitale distributie.

Maar de auteurs van dit op Internet vaak uiterst populaire genre voelen zich, las ik in een vermakelijk artikel in Salon Magazine, door het 'officiële', wèl gedrukte en gebonden romans publicerende schrijversgilde gediscrimineerd. Auteurs van 'e-books' worden niet toegelaten tot de prestigieuze Romance Writers of America (RWA), een organisatie met achtduizend leden waarvan nota bene nog niet een kwart ooit een roman het licht heeft doen zien. Terwijl een schrijfster als Leta Nolan Childers, een voormalig onderzoeksjournaliste uit South Dakota, al twaalf titels op haar naam heeft, waaronder vier kinderboeken. De schrijfster voelde zich, ondank haar succesvolle werk, miskend en besloot zich met haar lotgenoten te organiseren. Ze legde een mailing-lijst van e-book-auteurs aan, waarvan de inmiddels 120 leden dagelijks digitaal met elkaar kletsen.

Volgens Childers is de weigering van de schrijversorganisatie om de digitaal publicerende vakbroeders te weren, louter ingegeven door bangheid. "Wij vertegenwoordigen verandering", zegt ze in Salon, "en dat is beangstigend. Terwijl we helemaal niet uit zijn op de vernietiging van de traditionele uitgeverij. Ik zie niet in waarom e- books en gedrukte boeken niet naast elkaar kunnen bestaan." Het wachten is op de beste erkenning die deze bloeiende bedrijfstak (Yahoo's lijst met electronische uitgevers omvat 150 namen) zich kan wensen: een bestseller.