DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

27 september 1999

Goudkoorts

Denkend aan de 'Internet in Business'-beurs zie ik eindeloze rijen monitoren die beeld en geluid uitstorten over een hongerige mensenstroom. Weelderige stands dragen met visitekaartjes een glanzend drukwerk uit dat alleen dit bedrijf de toegangspoort naar rijkdom biedt. De goudkoorts op deze RAI-vloer werd nog overtroffen door die op de beurs voor mobiele telefonie in een aanpalende hal. De boodschap van deze krachtenbundeling is duidelijk: wie niet tijdig deelnam aan de GSM-hausse, krijgt met Internet-handel een laatste kans. Zoals kennis de delfstof vormt van deze nieuwe industrie, fungeren computersystemen als de goudzoekerszeef. En zoals ooit wijsgerig werd gesteld dat je bent wat je eet, geldt nu: je bent wat je weet.

De woorden van Fenit-voorzitter Henk Broeders galmen hier nog na: bedrijven die niet 'geamazoniseerd' willen worden, moeten zo snel mogelijk ICT en Internet in hun organisatie integreren, sprak hij bij de opening van de beurs. En dus vroegen angstige managers zich af of ze wel goed begrepen wat hier werd verkocht en of ze wel genoeg relaties hadden gelegd en zo nee, wanneer de onvermijdelijke ondergang van hun bedrijf zou worden bezegeld. Politici en ambtenaren die zich hier waagden, kregen te horen dat 'Paars' dankzij te weinig kennis van digitale zaken de bloei van een volwassen, op Amerikaanse leest geschoeide Internet-economie afremt. "We moeten rekening houden met de digitale dollars uit de VS", meldde vorige week het 'Digitale Zakenkabinet' (ook wel '8K' genoemd), "waar het beursklimaat voor Internet-activiteiten zeer gunstig is. (...) Als er geen concrete maatregelen worden genomen die het Internet-ondernemerschap stimuleren en de ruimte geven, heersen de Amerikanen straks ook in Europa."

Maar op dezelfde dag dat ik de 'Internet in Business'-beurs bezocht, verscheen in de Washington Post een ontnuchterend artikel over de financiële positie van het e-commerce- model-bedrijf bij uitstek: Amazon . Langzamerhand raakt het Amazon-aandeel uit de gratie, zo blijkt uit het artikel 'Amazon's Growing Pains'. Terwijl het deze lente nog meer dan honderd dollar waard was, is het inmiddels gezakt naar 62. Weliswaar betekent dat een netto stijging van nul tot zo'n 60 dollar in twee jaar, maar volgens Amerikaanse beursanalisten is het nog altijd niet winstgevende bedrijf daarmee veel te hoog gewaardeerd. De virtuele omgeving als verkoopkanaal alleen wordt niet meer als zaligmakend gezien: niet voor niks bouwt Amazon aan 'echte winkels' en zoekt het naar samenwerkingverbanden met een traditioneel postorderbedrijf. Kosten en concurrentie nemen toe, terwijl bij het bedrijf van echte klantenbinding nog altijd geen sprake is. Waar tot voor kort Amazon door e-commerce-zendelingen ten voorbeeld werd gesteld als de Internet-kip met de gouden eieren, wordt het bedrijf nu door sceptici als exemplarisch beschouwd voor de luchtbel-economie van de Internet-industrie. Het artikel is geruststellende kost voor Internetbeurs-bezoekers die bang zijn gemaakt 'geamazoniseerd' te worden.