DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

22 september 1999

Troostpagina's (3)

Als we over enkele decennia terugkijken op de beginjaren van Internet, zal blijken dat we nu leven in een renaissance van het menselijk vernuft, maar ook dat veel waardevols verloren ging door een digitaal substituut. "Om allerlei redenen kunnen nabestaanden soms niet bij de plechtigheid aanwezig zijn", meldt de folder van Crematorium Daelwijk te Utrecht. "CVN Crematoria Nederland BV heeft met professionele specialisten een oplossing gevonden de afstand in vele situaties te overbruggen: via Internet." De crematie van een dierbare bijwonen op Internet, dat is nog eens iets anders dan het virtueel volgen van het koffertje van Zalm. "Onze organisatie laat zich hierbij leiden door het streven naar 'dienstverlening met respect', getoetst aan de hoge normen op het gebied van ethiek en privacy."

Het ruitje waarnaar we kijken als we onze dierbare vlam zien vatten, meet weliswaar slechts 10 bij 7,5 centimeter en het beeld 'kan soms haperen', maar u bent, eventueel met een achternicht in Australië, dankzij een 'persoonlijke toegangscode' gegarandeerd de enige die kijkt. Kraken is, zegt het Crematorium, 'vrijwel onmogelijk', "zeker gezien de relatief korte duur van een uitzending (30 tot 40 minuten)". Een uitzending. Dit rechtstreeks aan de televisie ontleende woord diskwalificeert voor mij het idee. Als het aan CNV Crematoria Nederland BV ligt, vragen we elkaar in de toekomst: "Ben jij naar de crematie van oom Joop geweest, of heb je de uitzending gezien?" Vooralsnog verkies ik de rituele boven de virtuele crematie.

Op Internet is, wat het sterven betreft, een betekenisvoller site te vinden van een gynaecoloog die zich het lot van ouders van doodgeboren kinderen ging aantrekken. Dokter Michael R. Berman, Clinical Professor aan Yale University, zag het net aanvankelijk als een mogelijkheid om de poëzie die hij in zijn vrije tijd schrijft onder een groot publiek te brengen. Nu is Berman voorzitter van de Foundation for Perinatal Loss and Bereavement en eindredacteur van het Internet- tijdschrift Hygeia. Hij publiceert zowel informatie als poëzie en proza, geschreven naar aanleiding van de ramp die ouders bij het verlies van een kind overkomt. Ik kwam bij deze site terecht via Judith van Praag, die een boek schreef over dit onderwerp en Berman vroeg het in te leiden. Over het boek morgen meer, maar wie bij Amazon.com alvast een interview met de auteur wil lezen, raadplege: http://www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/0967267706/qid=937827098/sr=1-2/002-1811613-2604434