DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

15 september 1999

Post

Een aantal bemoedigende reacties ontving ik, naar aanleiding van De Draad van gisteren, voor de door het noodlot geteisterde Margot Keune. "Ik ken Margot Keune niet", mailt bijvoorbeeld Mart van Ineveld, "en eigenlijk weet ik absoluut niet wat ik haar zou moeten schrijven. Maar ik wil reageren, alleen maar om te melden dat hoewel ik ook haar verdriet niet ken, ik dit toch een beetje deel." Deze en de meer persoonlijke boodschappen stuur ik naar haar door.

Naar aanleiding van de serie stukjes over het Italiaanse gehucht Fanghetto (De Draad 7 t/m 10 september), waar veel Nederlanders een zomerverblijf hebben, ontving ik een kleurrijke aanvulling van Casper Postmaa, redacteur van de Haagse Courant. Hij tekende verhalen op uit de mond van de bewoners, nadat hij er twintig jaar geleden voor het eerst neerstreek. "We hadden de beschikking over het appartement van de Haagse choreograaf Job Sanders die zijn in de rotsen uitgehakte woning had omgetoverd tot een witgepleisterd paleisje met roze marmer op de vloeren", mailt Postmaa. "We waren vooral getroffen door grote schoonheid van het dorp, dat in het voorjaar geheel begroeid met bloeiende bloemen en waar steunberen van niet meer dan anderhalve meter breed de gevelwanden uit elkaar hielden. Het appartement had twee terrassen die uitzicht boden op de douanepost aan de andere zijde van Roya.

"Het was een absurdistisch schouwspel om de douaniers dagenlang te zien wachten op gebeurtenissen die nooit kwamen. Hun enige vertier was de kruidenier annex bar een paar meter verder, waar ze al tegen het middaguur grappa stonden te hijsen. Met de komst van Schengen zal dit tafereel helaas wel zijn verdwenen. Grote indruk maakte ook de kater Vittorio, die volgens de dorpelingen bovenaan de stamboom stond van alle jongere katten in Fanghetto. Hij zag er vervaarlijk uit met een platte snuit als van een beroepsbokser en een gebroken staart. In Fanghetto wist men te vertellen dat hij zelfs konijnen doodde." Postmaa arriveerde met zijn gezelschap in het donker in Fanghetto. Zij hadden tot dat moment niets van het dorp gezien, noch iets vernomen 'over zijn opmerkelijke populatie'. "Maar toen we 's morgens het terras opstapten zagen we links - een niveau lager - Hedy d'Ancona aan de ontbijttafel zitten, recht voor ons liep Peter Brusse net naar buiten, en op weg naar de auto kwamen we Sylvia de Leur en Aart Gisolf tegen. En zo regen de namen van bekende Nederlanders zich aaneen."

Postmaa vroeg zich af hoe dat zo was ontstaan en raakte op het spoor van de Nederlandse toneelregisseur Walter Kous. "In die tijd is ons verteld dat Kous eens, aan de andere kant van de Roya, autopech kreeg en door bewoners van Fanghetto is geholpen. Zo ontdekte hij het dorp, kocht voor bedragen van rond de vierhonderd gulden steeds meer huizen die hij later weer in Nederland aan de man bracht. Tijdens een receptie in een grotere Italiaanse plaats ontmoette hij de gouverneur (of zoiets) van de provincie en maakte hem opmerkzaam op de situatie in Fanghetto: niet bereikbaar per auto, geen electriciteit of waterleiding. Die hoge Italiaanse ambtenaar kwam erachter dat er door de Italiaanse overheid nog nooit geld aan Fanghetto was besteed. Hij zegde een budget toe om een nieuwe brug te bouwen en de ontbrekende nutsvoorzieningen aan te leggen. Twee jaar later ontmoetten Kous en de gouverneur elkaar weer. De laatste informeerde hoe het dorp had gereageerd op de komst van de vooruitgang. In werkelijkheid was er niets gebeurd, want (volgens de verhalen) de burgemeester had het geld in eigen zak gestoken. Uiteindelijk werden alle werkzaamheden toch nog uitgevoerd waardoor de status van Kous in het dorp steeg. De ontheiliging had plaats toen de dorpelingen ontdekten dat Kous het verworven onroerend goed doorverkocht met duizenden procenten winst."

Met de vermeende speculant Kous, van wie in Fanghetto al jaren niets meer is vernomen, liep het bijna slecht af althans volgens de fotograaf Theo Meijer ("die de bekende foto van Wiegel en Van Agt in de Bistroquet maakte"), 's zomers woonachtig in een 'voyant jetset- appartement' in het naburige Airole, dat vorig jaar middels een grote fotoreportage te koop werd aangeboden in het blad Italië. Van Meijer vernam Postmaa "dat Kous op een door alcohol benevelde avond ruzie had gekregen met enkele neo-fascisten in het restaurant onder aan de weg. Zij achtervolgenden hem naar zijn huis waar hij zijn deur moest barricaderen. Een paar dagen later zou een poging zijn ondernomen om hem de liquideren. Hij werd in zijn auto gezet en een ravijn ingeduwd. Hij overleefde het en is opgelapt in een Frans ziekenhuis. De commissaris van politie waaronder Fanghetto ressorteerde, adviseerde hem niet weer te keren in het dorp."

Alle inzenders bedankt voor hun reactie.