DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

23 juli 1999

De Wit (slot)

"De scheiding tussen informatie en transacties wordt doorbroken", voorspelt Harry de Wit, Business Consultant van Cap Gemini. Wie zich bijvoorbeeld via Internet informeert over een vakantiebestemming, kan in de toekomst via hetzelfde beeldscherm op een - op persoonlijke leest geschoeide - aanbieding van een reisbureau rekenen. "Vakanties worden meestal vanuit een impuls besproken", weet De Wit, "dus een reisbureau kan hier goede zaken doen met kortingsacties. Maar ook kunnen de reisplannen nader worden uitgewerkt aan de hand van materiaal van televisieomroepen over de plaats van bestemming. Wie een documentaire heeft gezien over een bepaald museum, bezoekt dat museum vervolgens weer via Internet."

In het videofragment demonstreert Harry de Wit de personal call assistent

"Er zijn al methodes in ontwikkeling, bijvoorbeeld via Exalibur, om bepaalde beelden te ontsluiten, maar dat staat nog in de kinderschoenen", zegt De Wit. "Veel informatie uit documentaires is op papier vastgelegd: scenario's, vertalingen, programma-omschrijvingen. Die informatie kan je als meta-tekst aan het beeld hangen." Cap Gemini neemt ter toepassing daarvan deel in een project samen met Philips, UU- Net, Compaq en John de Mol Interactive. "Maar ook met de Belastingdienst en met PCM Uitgevers onderzoeken we de mogelijkheden en consequenties van de interactiviteit."

"Zowel cultureel als sociaal-economisch gaan de ontwikkelingen op digitaalgebied waanzinnig snel", stelt De Wit. "Wij weten nog niet hoe daarop te reageren, eenvoudig omdat we niet weten hoe het straks allemaal zal werken. Het onderwijs, de wijze waarop we werken, het wordt allemaal anders. Je krijgt digitale nomades in een netwerk- achtige samenleving. We verlaten de negen-tot-vijf-structuur. Bovendien verandert de hiërarchische structuur. Vroeger was die verticaal: de baas bepaalde wie welke informatie kreeg. In plaats van de productiefactoren kapitaal, arbeid en grond komen data, kennis en creativiteit. Organisaties worden 'plat': de baas bepaalt niet meer de kennisstroom, de medewerkers zoeken het zelf wel uit. Organisatiestructuren veranderen in rap tempo. Neem ons bedrijf: de circa 6.000 medewerkers van Cap Gemini Nederland kennen slechts drie leidinggevende niveaus: de algemene directie, de divisiedirectie en de unit managers."

Met PCM (uitgever van onder andere de Volkskrant, Algemeen Dagblad, Parool, Trouw en deze krant) onderzoekt Cap Gemini de mogelijkheden van digitale toepassingen. De Wit acht een samenwerking met Uitbureaus, met een integratie van recensies, kaartreserveringen en voorproefjes uit het culturele aanbod, uiterst kansrijk. "Dat betekent: efficiënter met content omgaan, door uitgevers, culturele organisaties en omroepen. Zo'n project strookt ook geheel met de doelstellingen van de huidige staatssecretaris van cultuur: de kunst dichter bij de mensen, bij jongeren brengen. Wij zijn gespecialiseerd in veranderingen. Dat gaat over organisaties en bedrijven, maar we willen de politiek er ook bij betrekken."

Leidt dit alles niet tot een McDonaldisering van informatie? Harry de Wit reageert gedecideerd: "Beslist niet! De huidige media zijn gericht op de massa. Straks kan eindelijk tegemoet worden gekomen aan de wensen en behoeftes van het individu. Dat betekent niet meteen het einde van de massacultuur. Ik denk dat geïndividualiseerde tv/pc er als alternatief bij komt, naast de massa-programmering komt te staan. Dit is voor mij culturele verrijking. Media worden persoonlijker. Dat geldt ook voor reclame: supermarkten leren hun klanten beter kennen. Waar vroeger mijn slijter mij een bepaalde fles wijn aanbeval omdat die mijn smaak kende, kan ik straks via het net worden geïnformeerd over bepaalde, voor mij interessante aanbiedingen. Maar niet alleen met betrekking tot het consumeren, ook in het onderwijs komen drastische veranderingen. Een proef met individuele lespakketten voor scheepskinderen leerde dat de resultaten omhoog vliegen."