DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Raymond van den Boogaard boogaard@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

R A Y M O N D   V A N   D E N   B O O G A A R D

2 juli 1999

De Draad wordt deze week geschreven door Raymond van den Boogaard

Internet en communicatie

Internet en andere media hebben de communicatiemogelijkheden enorm uitgebreid, maar als staatslieden een oorlog willen voorkomen, of er eentje willen voeren, nemen ze het vliegtuig om de precaire materie onder vier ogen te bespreken. Zakenlieden idem dito.

Dat is een van de geliefde argumenten van de Franse medioloog Dominique Wolton, waarmee deze directeur van het laboratorium 'Communicatie en politiek' van het Comité national de recherches scientifiques (CNRS) ten strijde trekt tegen de gedachte dat Internet nieuwe culturele waarden produceert.

Volgens Wolton is dat onzin. De uitvinding en verbreiding van de boekdrukkunst heeft de Reformatie misschien wel sneller verspreid in het Europa van de zestiende eeuw, en radio en televisie hebben veel meer muziek, films etc. beschikbaar gemaakt - maar inhoudelijk zijn het niet meer dan technische hulpmiddelen.

Wolton verzet zich dus tegen elk vooruitgangsgeloof op dit gebied. Technische mogelijkheid tot communicatie is nog geen communicatie, zegt hij, in de zin van dialoog van partijen die naar elkaar luisteren en elkaars overwegingen in ogenschouw nemen. Op dezelfde manier, denkt hij, zal Internet niet leiden tot enigerlei sociale verandering.

Hoogstens schuilt er een gevaar in de toenemende individualisering, meent hij. Wie achter zijn schermpje zit, loopt door het overweldigende aanbod aan materiaal, entertainment etc. de kans nooit meer iets te zien, te horen of te lezen wat zijn buurman ook tot zich heeft genomen. Wolton verlangt terug naar de toestand van twintig jaar geleden toen bijna alle Fransen (en trouwens ook Nederlanders) 's ochtends op kantoor konden praten over wat er de avond tevoren te zien was geweest op die 1 of 2 televisiekanalen waarover men toen beschikte.

Woltons redeneringen hebben iets aantrekkelijks. Inderdaad, denk ik, valt van het Internet geen culturele revolutie te verwachten - hoogstens een economische als je ziet hoe kranten langzamerhand steeds meer worstelen met het medium.

Maar dan: is dat al niet een revolutie met onzekere uitkomst. Niet het medium is the message, maar distributie-vormen brengen wel degelijk ook inhoudelijke veranderingen met zich mee. En met deze gedachte geef ik u terug aan de gebruikelijke auteur van deze column.

Het boek: Dominique Wolton, Internet et après (Flammarion 1999, 129 FF). Een uitgebreid interview met Wolton, en een samenvatting van het boek zijn te vinden op de site van de Frans-Canadese krant Le devoir