DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

7 mei 1999

Berichten over belegering (2)

,,Het is bizar te leven in een oorlogszone'', schreef Ivanka Besevic (74, gepensioneerd journaliste) gisteren op haar site Sisters under siege. Samen met haar zuster Olga verslaat zij het dagelijks leven in Belgrado, een stad onder druk van de Navo-aanvallen. Aanvankelijk gebeurde dat per e-mail, maar nu de stroom in de stad steeds vaker uitvalt, gebruiken de zusters de telefoon. Ivanka's dochter Silvia plaatst in haar woonplaats San Francisco de berichten op een met foto's van de betrokkenen geïllustreerde homepage. De meeste mensen blijven thuis, meldt Ivanka die tijdelijk bij zuster Olga is ingetrokken. ,,Alleen de rokers tarten het gevaar, door uren te wachten voor de sigarettenwinkel.'' Elke morgen wordt op de radio (als altijd) de situatie op de wegen voorgelezen - alleen gaat het nu niet over de files, maar over verwoeste bruggen en wegen en de omwegen die daardoor dienen te worden gemaakt. ,,Met dezelfde niets-aan-de-hand stem'', aldus Ivanka, ,,als waarmee voor gladheid wordt gewaarschuwd.'' Ivanka is ontstemd over de uitspraak van Navo-voorlichter James Shea dat de geallieerden 'de hand op het lichtknopje' hebben en wijst op de slachtoffers die ten gevolge van de stroomuitval in ziekenhuizen vallen. ,,Alleen een monster heeft plezier in zoiets wreeds. Of een politicus. Of een wapenverkoper.''

Gisteren ook een nieuw verslag van dr Sima Avramovic, docent aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Belgrado op de Kosovo-site van de Universiteit van Pittsburgh. ,,Het is ongelofelijk, we hebben al drie nachten geen bombardementen gehad (hoewel de sirenes aangingen)! Er zijn positieve signalen, maar het is te vroeg om erg optimistisch te zijn. Laten we hopen en bidden dat het einde nadert''

Een Joegoslavische advocaat - die anoniem wil blijven - keek eergisteren alvast vooruit: ,,Milosevic zal aan de macht blijven, waardoor een soort 'heksenjacht' door al zijn opponenten op hem ontstaat. Dat zal ons beslist storten in nieuwe conflicten, armoede en rampen. Dan komen er mogelijk nieuwe verkiezingen onder VN- (of ander buitenlands) toezicht, die door Milosevic niet kunnen worden vervalst - zodat hij niet opnieuw wordt gekozen.''

Hoe dan ook, de huidige Sevische leider zal snel vertrokken zijn, concludeert de jurist. ,,Dan worden we geconfronteerd met een verwoest land waarin iedereen en alles in een hopeloze toestand verkeert. Dit land zal sowieso mensen nodig hebben die kunnen onderhandelen, in het bijzonder juristen.'' Deze mensen zullen tijdens de opbouw van Joegoslavië een duidelijk onderscheid moeten aanbrengen tussen rechterlijke en uitvoerende macht, van belang in een land waar ,,helaas wraakgevoelens en alle andere mogelijke vormen van agressie heersen''. Dat zijn oudere collega's daartoe in staat zijn, betwijfelt de jurist: ,,We groeiden allemaal op in een ander systeem, en ik ben er niet zeker van of we volledig zijn voorbereid op democratische veranderingen. Veel van mijn collega's denken dat ons enige doel het verdedigen van de regering is.''