DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

19 april 1999

Afrekenen

De politiek loopt zelden voorop bij maatschappelijke ontwikkelingen, zeker niet wanneer het de media betreft. Als tien jaar geleden de Kamer alerter had gereageerd toen zich een buitenlandse èn een Nederlandse gegadigde voor commerciële televisie aandienden, was sindsdien niet tenminste de helft van de opbrengsten uit tv-reclame naar het buitenland verdwenen. Wordt op de opkomst van Internet beter geanticipeerd?

,,De informatiemaatschappij is niet bedoeld voor de bedenkers, maar voor de gebruikers'', betoogde het VVD-Tweede Kamerlid A. Nicolaï vorige week. Verscheidene parlementsleden spraken de zorg uit dat Internet een 'restrictief karakter' zou krijgen. ,,Als je voor het downloaden van iedere vorm van informatie straks eerst je creditcardnummer moet intoetsen, zijn we op de verkeerde weg'', verwoordde PvdA'er Wagenaar de mening van de Kamermeerderheid om zoveel mogelijk informatie kosteloos beschikbaar te stellen. ,,De 21ste eeuw kan zich ontwikkelen tot een informatie-samenleving of tot een infocratie'', sprak Wagenaar, ,,waarbij informatie een stevig geprijsd goed wordt en slechts de economisch sterken daartoe toegang hebben.''

Het afscheidscadeau van wethouder Jikkie van der Giessen aan Amsterdam, een akkoord met de kabelmaatschappij A2000, draagt precies het 'restrictieve' karakter waar de Kamerleden voor vrezen: wie meer betaalt, wordt beter geïnformeerd. Het akkoord komt erop neer dat wie niet meer wil betalen het 'basispakket', bestaande uit publieke omroepen, ontvangt, terwijl voor de commerciële omroepen (inclusief CNN en MTV die de Amsterdammer nu niet ontvangt) een meerprijs moet worden betaald. Merkwaardig dat de PvdA, in Amsterdam de grootste partij, met dit akkoord genoegen nam. Waar deze partij de spreiding van kennis met betrekking tot Internet landelijk uitdraagt, wordt dit beginsel in de hoofdstad met voeten getreden.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat PvdA-staatssecretaris Van der Ploeg hier een stokje voor probeert te steken. Hij betoogde dit weekeinde dat het akkoord de pluriformiteit tegengaat, dat het in strijd is met de Mediawet en dat er geen 'precedentwerking' vanuit mag gaan. Hij hekelde bovendien de prijs die de Amsterdamse kijker gaat betalen. Inclusief decoders telt die straks bijna het dubbele neer voor wat hij nu heeft. ,,Nogal heftig'' omschreef de staatssecretaris de tariefsverhoging.

Of Van der Ploeg er nu wel of niet in slaagt de kijker voor de toeslag te behoeden, de trend is gezet: informatie die ons via de kabel bereikt moet in de toekomst pondsgewijs worden afgerekend. Ook Internet ontkomt daar op den duur niet aan, wat Wagenaar en de zijnen ook wensen.