DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

1 april 1999

Dialoog van de toekomst

,,Eind vorige eeuw hadden we de chipper en de chipknip, twee verschillende betaalsystemen om in de winkel kleine bedragen mee af te rekenen: één voor de Postbank en één voor de andere banken. Je had in die tijd ook twee verschillende systemen voor de cd-rom, de voorloper van de DVD. Een cd-rom voor de Mac en een cd-rom voor de pc - twee verschillende computersystemen.

,,Maar wat ongelofelijk onhandig!''

,,Ja, en dat niet alleen; het liep ook aardig in de papieren. Voor de winkelier in het geval van de chip-portemonnee. En voor de makers van computerspelletjes en -programma's als ze beide groepen wilden bedienen. En nog zoiets: vroeger had je om het net op te komen óók twee systemen: Navigator en Explorer heetten die geloof ik. De fabrikanten daarvan wilden zó graag dat je hun produkt gebruikte, dat ze het gratis aanboden.''

,,En daarmee zag je dus het nieuws en soaps en sportwedstrijden?''

,,Nee, dat ging via de televisie, waarvan het scherm toen nog gescheiden was van dat van de personal computer. Je moest dus vooruiteenlopende activiteiten steeds kiezen uit die twee apparaten. Tot dat ze van lieverlee samensmolt. Bovendien werd in die tijd nog een krant in papieren vorm thuisbezorgd, dus voor het nieuws kon je kiezen uit de geprinte krant, de krant op het scherm, de televisie en de radio - dat is een soort televisie zonder beeld.''

,,En persoonlijke contact, was dat ook zo ingewikkeld?''

,,Ja, op afstand spràk je hoofdzakelijk met elkaar, via de telefoon. Daarvoor had je een nummer thuis èn een nummer voor je mobiele telefoon. En als je besloot van telefoonmaatschappij te veranderen, kreeg je weer een nieuw nummer. In die tijd moest je dus een hele reeks nummers onthouden. En je had ook een geweldige hoeveelheid creditcards met allemaal verschillende pincodes.''

,,Met wàt?''

,,Pincodes, allemaal verschillende getallen van vier cijfers die hoorden bij je pasjes of creditcards: om af te rekenen in een restaurant, bij de benzinepomp, in de supermarkt, bij het telefoneren, in de bibliotheek, bij de tolheffing en ga zo maar door. Er was toen nog geen sprake van herkenning via je stem, je vingerafdruk of je oog. Dus alleen al het bijhouden van al die nummers en codes vergde een hele administratie. Je had speciale tabelletjes waarmee je via een moedercode de andere codes kon ontsleutelen. Handig was om die hetzelfde te laten zijn als het wachtwoord van je computer, zowel thuis als op je werk. En om ook alle diensten en abonnementen op het net aan dat ene wachtwoord te koppelen. Zo hoefde je nog maar één woord of combinatie van tekens te onthouden.''

,,En als je die vergat?''

,,Dan was de ramp niet te overzien. Je kon niet meer werken, niets meer kopen, geen geld meer halen, de weg niet meer op en - als je een alarmsysteem had - zelfs je huis niet meer in. De vergeetachtige was veroordeeld tot een nomadenbestaan temidden van de zwervers en daklozen. Dat angstvisioen maakte dat veel mensen er een gemakkelijk te onthouden moedercode op na hielden...''

,,...met het gevolg dat die ook gemakkelijk te achterhalen was...''

,,Juist. En dat is jullie vader een keer overkomen. Maar dat vertel ik een andere keer. Zet nu het scherm maar uit, overmorgen ben ik weer thuis. Welterusten.''