DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

29 maart 1999

Oorlogssites

De Lewinsky-affaire en de strijd in Kosovo hebben gemeen, dat ze beide een piek in de belangstelling voor nieuws op Internet teweeg brachten. Toen woensdag de luchtaanval begon, noteerde CNN Online 30 miljoen 'pageviews'. Dat werd alleen overtroffen met 34 miljoen bezoekers op 11 september vorig jaar, de dag dat het Starr-rapport uitkwam. MSNBC had woensdag 1,43 miljoen 'pageviews', tegen 1,94 miljoen op 11 september. De interesse voor 'chatsessies' (groepsgesprekken) via CNN was woensdag met 25 duizend deelnemers zes keer groter dan gebruikelijk.

Minder in trek, soberder, maar even informatief, is de berichtgeving op Internet van de oorspronkelijke strijdpartijen in Kosovo. Het Albanees Bevrijdingsleger UCK verspreidt via zijn officiële voorlichtingsdienst Kosovapress een dagelijkse opsomming van door Serviërs gepleegde gruweldaden die de lezer achterlaat in machteloze woede. Gedetailleerde gegevens over personen, plaatsen en gebeurtenissen verdrijven aanvankelijk ongeloof dat dit vandaag en zo dichtbij plaatsvindt. De lezer is dan nauwelijks nog gevoelig voor de alarmkreet van 'Serbian-info', te raadplegen via de site van een Servisch-Orthodox klooster, dat 'Navo-criminelen' scholen, ziekenhuizen, crèches en drie Servische heiligdommen hebben gebombardeerd.

Het Kosovo Crisis Center opent met een foto van een bebloed jongenshoofdje waarop een nummer is geplakt. ,,Zijn moeder hoeft hem nooit zo te zien'', staat erboven. Onder de foto: ,,Ze hebben haar ook vermoord.'' Op deze site is een oproep te vinden van het Kosovo bevrijdingsleger aan journalisten om te komen werken in het door de UCK gecontroleerde gebied. ,,We verzekeren hen veiligheid en oprechte en volledige steun van het UCK en de plaatselijke bevolking. Uw bijdrage aan een eerlijke en juiste verslaggeving van de gebeurtenissen stelt de wereld in staat kennis te nemen van de massamoorden die uit wraak voor de Navo-aanvallen worden gepleegd door het paramilitaire en terroristische leger van het Belgrado-regime.''

De jongste berichten van Kosovapress bevestigen dat grootscheeps en bloedig jacht wordt gemaakt op zowel Albanese intellectuelen als willekeurige burgers. Melding wordt gemaakt van de executie door de Servische politie van Fehmi Agani, vice-voorzitter van de Democratische Liga van Kosovo (LDK), Alush Gashi, adviseur van president Rugova en mensenrechtenactivist, en de Albanese dichter Din Mehmeti. Ook zijn op de dodenlijst van gisteren de namen van 53 Kosovaren te vinden die het slachtoffer werden van een slachtpartij nabij de Bellajabrug. Complete families zouden er begraven liggen: grootouders, moeders en kinderen.

Uit de feitelijke berichtgeving komt de angst en ellende naar voren van vluchtende Albanezen die zonder iets te kunnen meenemen hun huis zijn uitgejaagd en vaak letterlijk het land worden uitgeschopt. ,,Over de bergen, door dalen en op steile hellingen zwerven duizenden ontheemden'', begint een wanhopige 'oproep aan internationale hulporganisaties' van Kosovapress. ,,Vrouwen, kinderen en oudere mensen, vaak ziek, zonder eten en kleren, onder hen een groot aantal gewonden zonder enige verzorging, wachten op een zekere dood; òf door Servische terroristen, òf door de erbarmelijke omstandigheden.''

Een half uur vertoeven in het UCK-domein sleept de lezer onherroepelijk mee. Woede en treurnis bekruipen je, maar ook een zeker triomfalisme bij het bericht dat vier Servische tanks door Navo-bombardementen zijn uitgeschakeld.