DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

17 maart 1999

Netpolitiek

Zoals de campagnes van Kennedy en Nixon in 1960 de geschiedenis zijn ingegaan als de eerste televisieverkiezingen (Kennedy won nadat Nixon in het rechtstreeks op tv uitgezonden slotdebat een zweterige, onzekere indruk maakte), zo zou veertig jaar later de strijd om het Amerikaanse presidentschap zich wel eens voor het eerst in belangrijke mate op Internet kunnen afspelen. Gisteren loste de republikeinse kandidaat Steve Forbes een schot voor de boeg, door zijn campagne met een volledig opgetuigde verkiezingssite te openen. Zijn - kansrijker - tegenkandidaat uit het democratische kamp, Al Gore, zal zich, gezien de voorliefde van de huidige vice-president, ongetwijfeld ook van het nieuwe medium bedienen.

De site van de zakenblad-miljardair laat zien hoe in de volgende eeuw een campagne op Internet wordt gevoerd. Forbes maakt gebruik van de modernste net-technologie, handig gecombineerd met chablonen uit de werkelijke wereld. Wie iets aan de weet wil komen over Fobes' inzichten in de familie, het recht of de vrijheid, raadplege zijn 'Moral Compass'. Dat laat een plaatje van een ouderwets kompas zien, waar uiteenlopende morele kwesties kunnen worden aangeklikt. Onder 'Faith' bijvoorbeeld staan quotes uit verschillende van Forbes' toespraken over dit onderwerp, waaruit zijn diep-religieuze drijfveren naar voren komen. Je kan Forbes' teksten lezen, maar ze ook naar keuze alleen beluisteren of op video beluisteren én zien.

De Forbes-site biedt ook een 'Personal Control Panel', waarbij de Internetgebruiker zich aan de hand van een vragenlijst kan laten overtuigen van de maatschappelijke inzichten van deze kandidaat. Wilt u waardig en zeker met pensioen gaan? Dat kan, blijkt na een muisbeweging: met The Steve Forbes Personal Retirement Security System. ,,De eerste in de geschiedenis van de verenigde Staten met een presidentscampagne op Internet'', zoals Fobes zichzelf afficheert, geeft met een 'Freedom's Passport' inzicht in zijn ideeën over het buitenland-beleid: een 'vrije markt' wil hij bijvoorbeeld, en 'wederopbouw' van het Amerikaanse militaire apparaat. In de 'Online Campaign Kit' zit het elektronische equivalent van het gebruikelijk uitdeelmateriaal: 'Desktop Wallpaper' met Forbes-slogans, banners, buttons en logo's, door iedereen ter verspreiding te downloaden.

Nog meer politiek, maar dan op Europees niveau. Martijn Fleers, fractiemedewerker van CDA-Europarlementariër Wim van Velzen, reageert op mijn stukje van afgelopen maandag over de cache- problematiek. Om het Internetverkeer te versoepelen worden veel opgevraagde pagina's uit de VS door Nederlandse providers tijdelijk gekopieerd (en vice versa); het Europarlement besloot vorige week in eerste instantie dit te verbieden, daarmee tegemoet komend aan musici en hun uitgevers die het kopieren en verspreiden van hun werk via Internet willen tegengaan. Fleers wijst erop dat Van Velzen zich bij de parlementaire behandeling ,,krachtig heeft verzet tegen het door U gewraakte voorstel''.

Hij stuurt ter illustratie een artikel mee dat Van Velzen publiceerde in de Staatscourant en het Financieele Dagblad. ,,De belangen van rechthebbenden op auteursrechtelijk beschermd materiaal moeten zorgvuldig worden afgewogen tegen de sociale en economische gevolgen van beschermende maatregelen'', stelt Van Velzen aan het slot van zijn betoog. ,,Ik begrijp de bezorgdheid van rechthebbenden over de juridische bescherming van hun belangen, maar het behoud van het open karakter van het Internet weegt zwaarder, althans op voorwaarde dat sprake is van goede trouw. Juist het open karakter van het Internet is een belangrijke prikkel voor nieuwe vormen van handel en het draagt op velerlei wijzen bij aan de pluriformiteit van onze samenleving. Nederland wil graag een voortrekkersrol in de informatiesamenleving vervullen. De tijd is nu aangebroken om deze mooie woorden in daden om te zetten.''

Deze week wordt het cachen wederom in het Europees Parlement besproken, nu in het kader van de richtlijn voor elektronische handel. ,,Opvallend is dat tussenpersonen die auteursrechtelijk beschermde werken cachen op grond van artikel 5.1 van de richtlijn voor auteursrechten kunnen worden aangesproken door de rechthebbende, terwijl artikel 13 van de richtlijn voor elektronische handel deze gebruikshandeling juist toestaat'', schrijft Fleers. ,,Deze bepalingen zijn niet alleen strijdig met elkaar, ze kunnen ook tot grote rechtsonzekerheid leiden. Er staat bij de behandeling van deze twee richtlijnen dus veel op het spel.''

We houden het nauwlettend in de gaten.