DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

26 februari 1999

Heksenjagers (4)

Veel reacties op de serie van de afgelopen dagen naar aanleiding van de Nuremberg Files en de kopie daarvan die Karin Spaink op haar homepage plaatste. De meeste inzenders vonden de aandacht die ik eraan besteedde overdreven, temeer daar het extra belangstelling opriep voor zaken die beter verzwegen konden worden. Een bloemlezing.

,,Maak eens een index van alle honderdduizendenden websites en desgewenst nieuwsgroepen en bereken het percentage haatgroepen'', schrijft vanuit Canada een Nederlander van het mannelijk geslacht die liever anoniem wenst te blijven. ,,Wedden dat de haatgroepen de uitzondering vormen. Het verschil is alleen dat die haatgroepen en andere extremen op het net ten eerste voor iedereen gemakkelijk toegankelijk zijn en ten tweede veel aandacht krijgen in de media (waardoor weer meer mensen die sites gaan bezoeken).''

,,Wat wil je nou eigenlijk bereiken met je kruistocht tegen Spaink?'', vraagt Linda Schuller vanaf Aruba retorisch. ,,Je kunt er beter helemaal geen aandacht aan besteden. Ik vraag me overigens af waarom zij zich zo druk maakt over het verbieden van de Nuremberg files, wat dient het voor doel? Is haar eigen vrijheid in het gedrang? Jezus redt? Loopt de verkoop van haar eigen boekjes terug? Kan ze geen zwartleren wielrenhandschoentjes meer kopen? Ik vraag me af welke zieke geesten dergelijke sites opzoeken. En bekijken. Over de makers valt al helemaal niets positiefs te melden. Ik denk dat Spaink graag weer even in de publiciteit terecht kwam. En ze heeft een leuke controversiële aanleiding gevonden. Chapeau.''

Zenon Panoussis bekritiseert mijn kritiek op het standpunt van Spaink, dat ik aldus omschreef: ,,De kern van Spainks betoog: zelfs de meest verwerpelijke standpunten moeten in de openbaarheid worden gebracht, al is het maar om kennis te kunnen nemen van de weerzinwekkendheid ervan.'' Panoussis valt over de kanttekening die ik hierbij dinsdag in De Draad plaatste: ,,Dat zou zo moeten zijn waar het ideeën, inzichten en theorieën betreft die niet lasterlijk zijn, niet gebaseerd zijn op halve en hele leugens en niet openlijk aanzetten tot geweld - wat Horsley naar mijn mening wel degelijk doet. Het gruwelkabinet van Neal Horsley bewijst dat er grenzen zijn aan de vrijheid van meningsuiting, óók op internet.''

Panoussis lichtte uit dat laatste citaat de woorden 'niet gebaseerd zijn op hele en halve leugens' en stelde (ik laat zijn tekst omwille van de zorgvuldigheid onvertaald): ,,Wow! This principle, applied as a legal rule, would outlaw every opposition to the current government. This *is* actually the principle that is applied in countries such as Singapore, Malaysia, Zimbabwe and Yugoslavia to outlaw the opposition. Formally, opposition to the government is in itself not outlawed in these countries. But the "spreading of lies" is, and that is the precise trick that is used to silence the opposition.''

In mijn antwoord aan Panoussis stelde ik dat vanzelfsprekend uitsluitend het - inderdaad uiterst subjectieve - begrip 'leugens en halve waarheden' onvoldoende is om vrijheid van meningsuiting te beperken. Maar hij heeft het citaat uit de contekst getrokken. Uiteraard bedoelde ik een combinatie van factoren, waaronder behalve die leugens óók 'laster' en 'het openlijk aanzetten tot geweld', die de vraag rechtvaardigt of de vrijheid van meningsuiting nog dient te worden gehuldigd. Indien ik had gemeend dat daartoe aan èlk van de drie criteria afzonderlijk moest worden voldaan, dan had ik tussen de 'leugens' en het 'aanzetten tot geweld' het woord 'of' in plaats van 'en' gebruikt.

Edward Droog ontgaat vanuit Londen 'ten ene male' de beweegredenen van Spaink om een 'mirror-site' van de Nuremberg Files op het net te zetten. ,,Voor het opkomen voor de vrijheid van meningsuiting had Karin Spaink met een betere casus moeten aankomen'', schrijft hij, ,,Hiermee doet ze de op zichzelf nobele doelstelling - ook wat je niet welgevallig is moet gezegd kunnen worden - alleen maar schade. Haar volgende actie wordt er niet geloofwaardiger door.''

Waarmee ik deze discussie besluit. Allen bedankt voor de e-mail.