DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

18 januari 1999

Het muziekfront

Met exclusief voor de webkrant geschreven features en columns, 24 uur per dag ververst nieuws en speciale sport-, film- en vacaturesites hoopt The Guardian een nieuw lezerspubliek te bereiken.

Op deze ambitieuze website Guardian Unlimited, die vorige week werd geopend, toont David Bowie zich een geestdriftig aanhanger van het nieuwe medium als 'een volkomen nieuwe manier van communiceren'. ,,Als ik nu met mijn loopbaan was begonnen, zou ik meer geïnteresseerd zijn in Internet dan in muziek.'' De muzikant beschrijft in de Engelse krant hoe het contact met zijn fans, nadat hij een Bowie-site was begonnen, intiemer is geworden. ,,Het is avontuurlijk, het is een ontmaskering; je wordt als popmuzikant gedwongen opnieuw positie te kiezen.'' De popmusicus zet zijn nummers op Internet alvorens ze op cd uit te brengen, en is blij verrast als zijn fans hun voorkeur voor bepaalde nummers uitspreken - of ze naar eigen smaak aanpassen. Bowie noemt het voorbeeld van een 'kid' dat een van zijn songs downloadde, thuis veranderde, opnieuw mixte en weer op het net plaatste: ,,De rol van de platenproducer raakt uitgespeeld. Je kan nu al je eigen album samenstellen; niet alleen met een volgorde naar keuze, maar ook inhoudelijk - tot en met het hoesje dat je samenstelt uit foto- en tekstmateriaal op mijn website. Wat Internet in de toekomst mogelijk maakt is nauwelijks voor te stellen.''

Zoals Bowie muzikaal visionair was, is hij dat ook op het terrein van Internet. Vorig jaar verspreidden popgroepen muziek die nog niet op cd was verschenen via Internet; zij verzetten zich met behulp van MP3-technologie tegen het keurslijf van hun platenmaatschappijen - die de ongehoorzame groepen vervolgens weer tot de orde riepen. De Amerikaanse rapgroep The Beastie Boys bijvoorbeeld zette eind vorig jaar onder druk van platenmaatschappij Capitol Records de verspreiding van hun muziek via Internet stop. Eerder werd de rapgroep Public Enemy door platenmaatschappij Def Jam gedwongen vier downloadbare nummers van hun nieuwe cd Bring the noise 2000 van hun Internetsite te verwijderen.

Maar het tegenhouden van dit verschijnsel is een achterhoedegevecht: geschiedt de Internet-verspreiding van muziek niet onder verantwoordelijkheid van de groepen zelf, dan zijn er wel liefhebbers die 'bootlegs' gratis op het net zetten. Opnieuw is het de Amerikaanse rapper Chuck D. die met zijn band Public Enemy het voortouw neemt: sinds vorige week is hun gloednieuwe nummer Swindlers Lust via de site van Public Enemy op te halen, nu behalve in MP3- ook in MP4-formaat. Deze versie maakt het mogelijk complete albums in enkele minuten zonder kwaliteitsverlies van Internet te halen.

Chuck D. vergelijkt op zijn site MP4 met 'een kruisraket' voor de gevestigde orde in de platenbranche en het gratis verspreiden van zijn muziek als 'een verhulde zege'. ,,Met MP4 verdwijnt de situatie waarin je als artiest een album maakt en vervolgens oeverloos moet onderhandelen met de maatschappij over creativiteit, juridische onzin en omkoping van radiostations'', verklaart Chuck D. op zijn website. Public Enemy is van plan binnenkort de rest van de nieuwe cd There's Poison Going' Down op Internet te zetten. Als het 'anti-corporatism' van de groep navolging vindt, heeft dat ingrijpende consequenties voor de muziekbranche.

,,Platenmaatschappijen beginnen behoorlijk zenuwachtig te worden'', zegt David Bowie in The Guardian. ,,Nu gebruiken zij Internet nog uitsluitend om hun producten als postorder op de traditionele manier te verkopen. (...) Het opwindende is nu juist de wijze waarop muziek op Internet het bezorgsysteem onderuit kan halen. Ik zou graag zien dat platenmaatschappijen de muziek via ISDN rechtstreeks naar de winkels zouden sturen, waar ze de cd ter plekke zouden vervaardigen. Dat zou de verpakkingskosten terugbrengen en de winst van de maatschappijen kunnen vergroten, terwijl voor de consument de prijzen lager en de keuzemogelijkheden groter worden.''