DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

12 januari 1999

Troost

Als over een jaar of vijf complete films even gemakkelijk kunnen worden opgehaald als nu een homepage, stelde ik gisteren in De draad apodictisch, hebben louter tekst-gebaseerde sites het nakijken. Met die voorspelling ging ik voorbij aan een - nu al zeer populaire - Internet-activiteit die eveneens de toekomst heeft: het vinden van geestverwanten, lotgenoten of medebelangstellenden rondom een specifiek onderwerp. Dat kan zich uitstrekken van liefhebbers van zeldzame boeken of smart drugs tot aanhangers van een politieke denominatie of patiënten met een zeldzame ziekte.

De 'zelfhulpgroep' heeft Internet omhelsd als contactmiddel-bij-uitstek in de strijd om begrip, erkenning of genezing. Van Judith van Praag ontving ik in dit verband twee aangrijpende e-mails vanuit haar woonplaats Seattle. ,,Al met al blijkt het Internet een 'lifesaver' wanneer het op sterven en de dood aankomt'', schrijft ze naar aanleiding van een bericht in het korte nieuws van vrijdag, dat er in Amsterdam meer zuigelingensterfte plaatsvindt dan elders in Europa. Dit zou te verklaren zijn uit het hoge aantal allochtonen in de hoofdstad. ,,Nu wil het dat 8 Januari de zesde geboortedag is van ons dochtertje Ariane Eira dat tijdens de laatste vijf minuten van de bevalling door een foute beslissing van de artsen overleed. Mijn Mensendieck-lerares vertelde me dat ik de derde cliënt was binnen een korte periode, wier baby in het Amsterdamse O.L.V.G. was geboren en gestorven.''

Van Praag werd destijds ontraden naar een bijeenkomst van de 'Vereniging Ouders van het Overleden Kind' te gaan, omdat die vooral voor ouders van oudere kinderen zou zijn. ,,Gelukkig stelde een begripvolle vriendenkring mij in staat om nog maandenlang mijn verhaal te doen, maar ook daar komt op een gegeven moment een einde aan.'' Terug in Amerika kwam zij in contact met 'The Compassionate Friends', een non-profit zelf-help-groep voor ouders van overleden, vermoorde of door zelfdoding of ongelukken om het leven gekomen kinderen . Er zijn in Amerika alleen al 600 'chapters' (afdelingen) van de TCF die maandelijks bijeenkomen. De vrienden bestieren ook een telefonische hulplijn en een website met veel links.

Van Praag kwam zo ook in contact met Pen Parents, een vereniging van ouders die hun kinderen onder soortgelijke omstandigheden hebben verloren. ,,Pen Parents heeft allerlei dochtergroepen'', schrijft Van Praag, ,,zoals Pails of Hope, een hulpgroep voor tijdens een volgende zwangerschap en bij onvruchtbaarheid na verlies. Terwijl er vroeger brieven geschreven werden, wordt er nu druk van de elektronische post gebruik gemaakt. Dokter Michael Berman, een bekend gynaecoloog en vroedmeester, onderhoudt de webpagina Hygeia met praatgroepen, poëzie en vooral veel informatie over het hoe en het waarom van het fout gaan en het verlies. Daar het rouwproces bij een ieder een andere tijdsduur heeft, is het goed mogelijk dat mensen jaren nadat hun verlies heeft plaatsgevonden eindelijk de moed opbrengen erover te praten. Het Internet is wat dat betreft geduldig en er is altijd een meelevende surfer te vinden.''

Oud-IKON-directeur en televisienestor Wim Koole promoveerde in 1993 op het proefschrift 'De troost van televisie. Ervaringen van kijkers en makers'. Hij belichtte daarin de positieve kant van persoonlijke ontboezemingen in - vaak bekritiseerde - human-interest-talkshows en reality-tv-programma's. Van een 'openbare biecht' kan volgens hem, mits goed begeleid door programmamakers, juist een heilzame, 'groepstherapeutische' werking uitgaan. Een onderzoeksterrein ligt braak voor sociologen en psychologen: 'De troost van Internet. Ervaringen van surfers en publicisten.'