DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

11 januari 1999

De hogesnelheidslijn

Terwijl het verkrijgen van snellere verbindingen op Internet de belangrijkste reden is om nieuwe apparatuur aan te schaffen en de snelheid van de nieuwste computers voor thuisgebruik elke anderhalf jaar is verdubbeld, blijft de 'bandbreedte' van de kabel die u toegang tot het net verleent hopeloos achter. Dat verklaart de frustratie van menige Internetgebruiker die zich, uitgerust met de nieuwste spullen en een ISDN- of kabel-abonnement, nog altijd geconfronteerd ziet met verstoppingen en tergend traag op zijn scherm verschijnende pagina's.

Maar er is hoop: de komende vier jaar zal een wereldomspannend glasvezelnetwerk de snelheid van het Internet aanzienlijk doen toenemen. De tijd dat Internet-toegang werd gemeten in een bescheiden 28.800 bits per seconde is dan definitief voorbij: we rekenen in de volgende eeuw uitsluitend nog in megabytes, gigabytes en terrabytes. Om een idee te geven van de omvang: de Bijbel neemt zo'n vijf megabytes in beslag. De 'bandbreedte-explosie' veroorzaakt volgens Internet-voorspellers een 'tweede golf in de informatierevolutie'. ,,Het is niet ondenkbaar dat er tegen 2005 een miljoenvoudige toename komt van het Internetverkeer'', zegt bandbreedte-evangelist George Gilder in een artikel over dit onderwerp in The Observer van gisteren.

Het is altijd aardig om een toekomstverwachting te formuleren door naar de ontwikkeling van dezelfde technologie terug te kijken. The Observer stelt dat in 1985 het transporteren van een eenvoudig tv-verslag van een sportwedstrijd zes draden in een glasvezelkabel in beslag nam. Nu kan één zo'n draad zevenhonderd sportwedstrijden aan. Over een paar jaar, waagt de krant te voorspellen, wanneer de capaciteit van de kabel nog eens drastisch is toegenomen en kosten evenredig zijn gedaald, wordt het bekijken van een web-tv-'uitzending' van waar dan ook in de wereld even eenvoudig als nu het bezoeken van een website. Films, entertainment en video-e-mail en videofoon zijn tegen die tijd binnen ieders handbereik; de voorspelde verloving tussen tv, telefoon en Internet is dan een feit.

In de Verenigde Staten geven tal van investerings-, overname- en alliantie-initiatieven van kabel- en telefoonbedrijven aan dat de strijd om het hogesnelheidsnet voor Internet-, telefoon- èn tv-signalen een aanvang heeft genomen. Scheidslijnen tussen technologieën verdwijnen, voorspelt de krant; het gaat in de toekomst alleen nog om de zeggenschap over het netwerk en de inhoud.

Dan nu het slechte nieuws. Het eerst plukken grote bedrijven met hoogwaardige computersystemen de vruchten van de 'netwerk-explosie'; voor de eenvoudige thuisgebruiker rest nog enige tijd de 'bottleneck' van de beperkte aansluiting van huis naar het telefoon- of kabelbedrijf - ,,voor ten minste drie tot vijf jaar'', schat een terzake deskundige van IBM. Maar wie er geld voor over heeft, kan eerder van de zegeningen van het hogesnelheidsnet gebuik maken: kabel- en telefoonmaatschappijen zullen systemen als Digital Subscriber Line-technology (DSL) in de strijd om de particulier werpen, die vijftig tot honderd keer zo snel zijn als de huidige aansluitingen.

Als er eenmaal onbeperkte bandbreedte is, wat doen we daar dan mee? Filmmaatschappijen, amusementsleveranciers en providers bestuderen al, blijkt uit de Observer-reportage, de mogelijkheden: het meest wordt verwacht van 'real-time' audio- en video-transmissie, ofwel een videotheek waarvoor u de deur niet meer uit hoeft. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Disney verwacht een leidende rol te gaan spelen in het hogesnelheids-tijdperk. De lancering van Disney's Go-netwerk, een 'portaal' in samenwerking met Infoseek en ABC, waarvan alleen nog een 'beta-versie is te zien, biedt een voorzichtige blik in de toekomst: zoekfaciliteiten, nieuws, amusement en films naar keuze: alle audiovisuele wensen voor het hele gezin onder één dak.

Hoe ongewis ook de toekomst van het Internet, tekst-gebaseerde informatie legt het, zodra dat technisch mogelijk is, onherroepelijk af tegen een overvloed aan bewegende en beluisterbare plaatjes.