DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Annelou Verboon annelouise@earthlink.net

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

Wegens vakantie wordt Tom Rooduijn vervangen door
Annelou Verboon vanuit Los Angeles.
(annelouise@earthlink.net)

A N N E L O U   V E R B O O N

31 december 1998

Alice op het internet

De eerste maanden in Los Angeles liep ik rond als Alice in Wonderland. Alles was anders en toch hetzelfde. En ik moest opnieuw ontdekken hoe dezelfde dingen te doen in een andere cultuur.

Het verschil zit hem in de kleine dingen, boodschappen doen bijvoorbeeld. Een supermarkt is een supermarkt denk je, heel anders kan dat toch niet zijn. Goed, dan is die Amerikaanse supermarkt overweldigend groot, de stukken vlees enorm en verkopen ze geen drop. Daar was ik voor gewaarschuwd, leuk, nieuw, anders. Het probleem ontstaat pas bij de kassa, als je je boodschappen in gaat pakken. Dat hoor je namelijk niet te doen, daar is iemand voor en als je het zelf doet, omdat je niet beter weet, dan loop je de kans iemand enorm te beledigen, of erger nog, zijn baan kwijt te doen raken. Want zelf je boodschappen inpakken laat zien dat je ontvreden bent over de service. Helpen met inpakken is nog erger; dat zegt stilzwijgend dat je haast hebt en dat zij niet snel genoeg zijn. Dus terwijl je je een enorme kolonialist voelt, leer je om netjes te wachten en dank je wel te zeggen en je boodschappen naar je auto te laten dragen door een zwetende Mexicaanse man, omdat dat zo hoort en omdat deze cultuur dat nu eenmaal van je verwacht en uiteindelijk is het ook wel erg gemakkelijk dat je zelf niks hoeft te doen.

Dan, op een dag sta je weer eens in de Albert Hein en vraag je je af waarom iedereen zo raar naar je kijkt. Tot je je realiseert dat je stapel boodschappen maar groeit en groeit en niemand ze voor je inpakt en je met een rood hoofd een tasje van vijftig cent aanschaft en dat zo snel mogelijk volpropt, weg uit deze winkel, Weg uit deze andere, onbegrijpelijke cultuur.

Dit zelfde gevoel van verwarring en niet weten wat ik moet doen heb ik regelmatig op het internet. De plek (en wat is dat nou nog precies nog een plek, hoe ziet het er dan uit???) waar elke dag, vierentwintig uur per dag, mensen van alle landen, uit alle mogelijke culturen ter wereld, direct met elkaar in contact staan en zo langzaam werken aan een 'wereld cultuur'.

Als die wereld cultuur er al is, snap ik er nog niet heel veel van. Op dit moment ervaar ik het internet als een nieuwe cultuur waar ik in stap met de beste bedoelingen, maar waarvan ik nog geen idee heb wat ik er doe en hoe dat te doen. Ik weet nog niet wat de etikette is en wanneer ik iemand beledig of juist niet. Ben soms een dag van slag omdat iemand iets naars schreef over iets wat ik schreef, maar wil daar ook weer niet uitgebreid op in gaan, want dan voel ik me een aansteller. Kortom, ik voel me wederom Alice, op zoek naar de regels van dit Wonderland.

Een bezoek aan een nieuwe website. Iemand stelt een vraag of geeft een mening over iets wat je intereseert (je bent niet voor niks op die site) en dat roept een gevoel, gedachte of een idee in je op. Anders dan voor de televisie of in de krant, is er een mogelijkheid die mening te delen met de vraagsteller. Dus vol enthousiasme schrijf je een reactie, die je op het net plaatst, klaar voor een discussie of een gezellig gesprek.

Dan begint het, er kan nu van alles gebeuren. Bijna allemaal even verwarrend. Bijvoorbeeld, niemand reageert. Vreselijk. De dagen sluipen voorbij terwijl je jezelf een domme idioot voelt die niks te vertellen heeft en je vraagt je nog weken af wat je anders had kunnen doen, of je het anders had kunnen zeggen, beter, op een manier die wel reacties oproept. De stilte knaagt en je durft de komende tijd nergens meer op te reageren.

Of er komen wel reacties maar er word je duidelijk gemaakt dat je niet aan de afgesproken regels van de site voldaan hebt. De plek blijkt een hirarchie te hebben, zij die er langer rondlopen hebben meer recht van spreken en wie ben jij als sporadische bezoeker om gelijk zo'n mening te hebben? Ook vreselijk, want hoewel dit alles je heel duidelijk gemaakt word, vertelt niemand je hoe je dan wel te gedragen, dus wederom houd je je mond maar een paar weken om het dan nog eens, maar heel anders te proberen. Vallen en opstaan.

Ik ben en blijf op zoek naar wat de norm is, wat er van me verwacht word en hoe ik me een houding kan geven die mezelf en andere mensen niet ongewenst kwetst. Want als ik dan toch gezien word als een rebel, prima, maar het is een stuk prettiger om met je vingers te eten als je weet hoe je met mes en vork moet eten.

Natuurlijk zijn er ook mensen die wel leuk reageren, waarmee je gezellige e-mail relaties ontwikkelt en uiteindelijk vriendschappen. Maar als me dat gebeurd voel ik me nog steeds alsof ik geluk gehad heb, alsof ik door de mazen van het (inter) net ben gezwommen zonder te weten hoe. Alsof ik per ongeluk op het juiste moment vergat mijn boodschappen in te pakken en daardoor voor een keer op de goeie plek gedaan heb wat er van me verwacht werd.

Waarschijnlijk is het net als elke nieuwe cultuur; na een paar jaar weet je niet meer beter en lach je om de onhandigheid van het begin. Dus rond het begin van het nieuwe millenium beheers ik de gedragscodes van het internet waarschijnlijk wel.

Tot die tijd beweeg ik me over het web als een tiener met razende hormonen, bang om het fout te doen, snel gekwetst maar ook vol enthousiasme over weer een nieuw Wonderland om te leren kennen, met elke dag weer nieuwe dingen om me over te verbazen en exotische gebruiken om mee om te leren gaan ;-).

Voor vanavond een prettige jaarwisseling; wij gaan hier zonder oliebollen en vuurwerk pas negen uur later 1999 in, andere cultuur, andere tijdzone. Alles went.