DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

9 december 1998

De virtuele middenstander

De afgelopen twee dagen werd in deze rubriek een vergelijking gemaakt tussen de mogelijkheden voor de Nederlandse versus de Amerikaanse Internetter als hij/zij on line een huis wil kopen en volledig inrichten. In Nederland kom je, in tegenstelling tot in de VS, niet ver: er bestaan hier geen virtuele meubelhallen, antiekwinkels of stoffeerderijen (met 'hier' bedoel ik het land waar dit stukje is geschreven). Wel kan men, constateerde ik gisteren, on line kantoormeubilair bestellen en kunst kopen.

Toch is het totaal aantal on line bestedingen van Nederlandse consumenten via Internet dit jaar bijna verzesvoudigd. Ongeveer 16 procent van de 1,3 miljoen mensen met een Internet-aansluiting (zo'n 200.000 mensen) heeft in 1998 wel een keer iets on line gekocht, concludeerde bureau Blauw Media Consulting uit Rotterdam. In totaal is in Nederland dit jaar via Internet bijna 84 miljoen gulden besteed, in 1997 was dat 15 miljoen gulden. De stijging vindt zijn oorzaak in de groei van het aantal Internet-gebruikers, maar ook in de bereidheid van de Nederlander on line meer te besteden. De meeste aankopen werden gedaan bij Amerikaanse (48 procent) en Nederlandse bedrijven. Er werd vooral geld besteed aan hard- en software (46 procent), reizen (21 procent), cd's, video's, cd-roms en computerspellen (9 procent) en boeken (8 procent). Dat zijn ook precies de spullen die je het meest op Internet aangeboden ziet, maar dat betekent niet dat het aanbod de vraag precies dekt.

In Vrij Nederland was onlangs een reportage te lezen over de on line boekwinkel Amazon. Hieruit bleek hoezeer Internet aan ondernemers met een toekomstvisie kansen biedt. Al maakt de 'grootste boekwinkel ter wereld' nog altijd geen winst, de oprichter en eigenaar behoort inmiddels tot de top tien van de computermiljardairs. De verkoop van boeken via Internet groeit snel, ook in Nederland. Uit cijfers van onderzoekbureau Pro Active blijkt dat met name het aantal boekbestellingen in de zakelijke sector enorm toeneemt: titels over computers en management zijn het meest gewild. Ook het aantal aanbieders neemt toe. Naast Bruna en Boeknet, meldde vorige week Vrij Nederland, zal ook Athenaeum volgend jaar een boekensite beginnen. De Amsterdamse boekhandel werkt daarbij samen met Jongbloed en Kniphorst Boekverkopers, de Landbouwuniversiteit Wageningen en de boekhandel van de Vrije Universiteit - wat doet vermoeden dat vooral studieboeken over de virtuele toonbank zullen gaan.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek verwacht dat in 2005 zo'n 15 procent van de dagelijkse boodschappen on line wordt gedaan. Een conservatieve schatting, de groei in populariteit ervan in de VS in aanmerking genomen. Daar staat tegenover dat de Nederlandse infrastructuur anders is dan de Amerikaanse - meer kleine winkels 'om de hoek' -, waardoor de noodzaak van on line winkelen hier minder groot is. Supermarkt Edah is van plan een winkel op Internet te openen, te beginnen met een proefproject waaraan alleen kabelabonnees in Veenendaal mee kunnen doen. Albert Heijn, weet ik uit eigen ervaring, bestiert al geruime tijd met succes de 'AH Thuisservice', voorheen 'James' geheten. Deze on-line-winkelfaciliteit (al kan ook telefonisch of per fax worden besteld) voor een beperkt aantal Nederlandse buurten, waarbij het tijdstip van aflevering vrij nauwkeurig kan worden bepaald, valt te beschouwen als een proefproject voor een toekomst waarin het on line boodschappen doen is ingeburgerd.

Particulier initiatief van een winkelier te Tilburg heeft in dit verband voor een primeur in de drogisterijbranche gezorgd. ,,Mag ik, eenmalig, het volgende onder uw aandacht brengen?'', schrijft de ondernemer. ,,Mijn naam is John van Loon, volledig gediplomeerd drogist, uit Tilburg. Wat in het buitenland aan drogisterij-artikelen niet of moeilijk te verkrijgen is, wil ik U graag leveren! U kunt in mijn Internet Winkel keuze maken uit 12.000 produkten! Variërend van vele soorten drop tot Liga koeken, babyflessen, etcetera. Kortom, alles wat u gewend bent bij een Nederlandse drogist te vinden. Snel en voordelig, voor uzelf, voor vrienden, zakenrelaties, medewerkers of verwanten . We leveren wereldwijd, binnen enkele dagen en natuurlijk ook binnen Nederland!''

Dit kleine beetje sluikreclame heeft Van Loon met zijn slagvaardigheid wel verdiend. Als zijn on line winkel over een jaar nog bestaat, heeft de Internet-grutter zéker toekomst.