DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

23 november 1998

Platte teksten

,,Als u betoogt over Internet of de slechte kwaliteit van Internetsites'', schrijft Kees Joosse, ,,dan vind ik het toch wat paternalistisch dat u vrijwel geen Internet-links aanbrengt. Jammer. Daarmee reduceert u te veel.'' Een tekst op Internet, zeker als die gaat over Internet-gerelateerde zaken, zou wat deze correspondent betreft doorspekt moeten zijn met hyperlinks naar verwante onderwerpen en sites. Sommigen zijn dol op die 'transparante teksten', ik vind de aanblik en het heen-en-weer gezap vooral vermoeiend - en gebruik de hyperlink uitsluitend als die in het stukje een onmiskenbare functie heeft. Misschien is het een kwestie van leeftijd, maar de meeste teksten wil ik ononderbroken kunnen uitlezen - en zo schrijf ik ze dus ook. Natuurlijk heeft Joosse gelijk als hij stelt dat een artikel op Internet ook de mogelijkheden van dit medium optimaal moet benutten. Zijn constatering dat in De Draad ,,wat te veel platte tekst'' staat zal ik daarom - niet letterlijk maar wel overdrachtelijk - serieus nemen.

Als het woord 'plat' ergens voor opgaat, dan is het wel voor de Teletubbies-parodie van Bart de Graaf en zijn BNN. Mijn reserves jegens dit ventje zijn omgeslagen in weerzin. Terwijl over de onontkoombare en peperdure Teletubbies-merchandising van vrijwel ieder kinderartikel, de schandelijke fabricage van deze produkten in lage-lonenlanden en het twijfelachtige educatieve karakter van de serie waarachtig wel wat kritisch op te merken is, weet BNN niets beters te verzinnen dan de poppen een paringsdans te laten uitvoeren. Het droevigste is nog dat de doelgroep waarvoor dit is gemaakt, de jongeren, dergelijke platheden nog blijken te waarderen ook.

Terug naar de 'platte tekst' waarin ik mijn bijdragen over 'de krant van morgen' had gestoken. Joosse vergelijkt zo'n stukje met ,,de eerste auto's, die eigenlijk niet meer waren dan een omgebouwde koets met motor''. Hij beschouwt dit fenomeen, dat hij over de gehele Internet-linie aantreft, als illustratief voor de overgang van het gedrukte naar het digitale medium. ,,We blijven te veel hangen aan de schriftcultuur. We schrijven homepages (!). Uit eigen ervaring weet ik dat het moeilijk is om een gestructureerd verhaal te maken, zeker op Internet. Maar moet het nieuwe medium niet juist loskomen van de chronologisch geschreven en gelezen tekst en lezers de ruimte laten om door te zappen naar een ander gedeelte van de (informatie-)wereld? De aandacht vasthouden is daarbij een zwaardere uitdaging voor de 'schrijver' (woord uit het oude tijdperk). Volgens mij doen we dan niet alleen de mogelijkheden en doorkijkjes in het verhaal meer recht, maar ook de niet-lineaire structuur van het denken.''

Vooruit dan maar:
BNN bracht gisteren voor de laatste keer een persiflage op de Teletubbies, Teringtubbies genaamd. Deze jongste omroep in het publieke omroepbestel kwam op het idee de vier hoofdrolspelers in de populaire kinderserie, Tinky-Winky, Dipsy, Laa-Laa en Po, te situeren in een van sex en gewelddadigheid vergeven vallei. Hier zijn de lieflijke poppen in allerlei scabreuze houdingen aan te treffen, borsten, plassen wild, spelen met een opblaaspop en verpletteren konijntjes. Er was een grafsteen in de laatste aflevering, waarop te lezen stond: ,, Alleen nog beschikbaar voor bedrijsfeesten en schnabbels.''

Bent u er nog?