DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

5 november 1998

De anti-Microsoft-lobby (4)

Terwijl het Amerikaanse ministerie van justitie onderzoekt of Microsoft de mededingingswetten overtreedt, beschuldigt een prominente Franse academicus het bedrijf van het misbruik maken van zijn monopoliepositie door het in Europa afzetten van middelmatige produkten en het wegdrukken van de concurrentie. Roberto Di Cosmo, onderzoeker en docent aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure, bakermat van Franse universitaire docenten, waarschuwt dat Microsofts praktijken de wereld dreigen te storten in ,,obscure technologische Middeleeuwen, gedomineerd door een stel feodale heren die de macht grijpen over het schrijven en elke andere vorm van communicatie, om uiteindelijk geld te heffen op elke ademtocht.''

Di Cosmo is mede-auteur van 'Le hold-up planétaire' en de Internet-publicatie 'Piège dans le Cyberspace' ofwel 'Cybersnare' (www.mmedium.com/dossiers/piege), waarin zowel Microsofts technologie als de commerciële strategie onder vuur worden genomen. Hij betoogt dat het vooraf installeren van Windows op nieuwe computers tot een onaanvaardbaar hoge heffing op computergebruik heeft geleid. Di Cosmo beschuldigt het bedrijf tevens van het schenden van de Franse consumentenwet, waarin is bepaald dat het verboden is de verkoop van het ene produkt onlosmakelijk te verbinden aan de aanschaf van het andere. Dit is volgens de auteur ook in strijd met de artikelen 85 en 86 van het Verdrag van Rome van de Europese Unie.

,,De onevenredige heffing op computergebruik is verre van virtueel'', zei Di Cosmo tegen de Herald Tribune. ,,Enorme hoeveelheden geld verlaten Europa in ruil voor minderwaardige produkten die ons meer en meer afhankelijk maken van de armzalige Amerikaanse technologie. Sterker, deze technologie wordt in Europa verspreid tegen exorbitant hoge prijzen, veel hoger dan in Amerika of Canada.'' Ter illustratie van de slechte kwaliteit van Windows noemt de auteur de onsystematische wijze waarop bij Windows files over de harde schijf worden verspreid in plaats van in logische volgorde opgeborgen, zoals dat bij een systeem als Unix gebeurt. ,,Waarom kan een computer die veel krachtiger is dan het apparaat dat destijds ruimtevaarders veilig naar de maan bracht niet eens behoorlijk een document van een paar honderd pagina's verwerken wanneer er Microsoft Office op draait?'' Ook laakt Di Cosmo de voortdurende opeenvolging van nieuwe versies die de consument verplicht is te kopen om de jongste software te kunnen gebruiken. ,,Als iemand bijvoorbeeld een Spaans woordenboek voor zijn Word-versie 5.0 heeft gekocht, moet hij die opnieuw kopen voor zijn nieuwe versie, terwijl het Spaans in de tussentijd niet wezenlijk is veranderd. Dit is in feite het kidnappen van onze informatie.''

Di Cosmo noemt als voorbeeld van oneigenlijk marktmonopolisme de manier waarop Microsoft, door de software er gratis beschikbaar te stellen, in Zwitserland het hele onderwijssysteem beheerst. ,,Voor minder dan de kosten van een advertentiecampagne heeft de monopolist totale greep over het computeronderwijs in dat land - en dus straks ook op het bedrijfsleven. Want als de leerlingen en studenten de arbeidsmarkt opkomen, kennen ze niet anders dan Microsoft Office.'' Een soortgelijk streven naar uniformiteit manifesteert volgens Di Cosmo het bedrijf op de elektronische snelweg, waardoor een volledige controle ontstaat over elke vorm van versturen en verwerken van informatie, of het nu het onderwijs, het bankwezen, de oude en nieuwe media of de particuliere correspondentie betreft. ,,Een bedrijf dat zich verzekert van zo'n monopolie is in de positie op elke handeling of transactie geld te heffen.''

Zoals veel critici van de alleenheerschappij van Microsoft, bepleit ook Di Cosmo het overgaan op een alternatief 'open platform'-besturingssysteem als NextStep of GNU/Linux. De auteur vindt dat de Europese Unie de ontwikkeling en implementatie van dergelijke systemen moet bevorderen. Een woordvoerder van de Europese Commissie, uitvoerend orgaan van de EU, zei de krant dat wel degelijk onderzoeksprojecten naar alternatieve systemen financieel waren ondersteund, maar dat ze geen bruikbaar resultaat hadden opgeleverd. Het aan de man brengen van een bestaand produkt als Linux zou de Europese Commissie op een dagvaarding door de World Trade Organization komen te staan.

Overigens wordt door de Europese Commissie ook Microsoft gebruikt.

N.B.: Door een technische storing is tot mijn spijt De Draad van gisteren een paar uur te laat op het net verschenen.