DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

30 juli 1998

Van het popfront

Vaak wordt beweerd dat met Internet tal van nieuwe, onverwachte bronnen van inkomsten kunnen worden aangeboord. Voor creatieve geesten biedt het medium inderdaad ongekende mogelijkheden, door de combinatie van interactiviteit en vormgeving in tekst, beeld en geluid. Het is bovendien wereldwijd bereikbaar en het wordt - vooral onder jongeren - een steeds gangbaarder gebruiksvoorwerp. Maar de inspanningen om een nieuwe site op te zetten, leveren in het overgrote deel van de gevallen uiteindelijk geen geld op.

Voorspellingen van Internet-goeroes als Nicolas Negroponte dat het door dit medium binnenkort gedaan is met bepaalde detailhandel komen wel naderbij door een initiatief van Hollywood Records, onderdeel van de Walt Disney Company. Als eerste grote platenmaatschappij lanceert Hollywood Records een gratis single, 'Detroit City' an de Amerikaanse band Allen Fashion Show, die vanaf de site www.mp3.com kan worden gedownload (of is het gedownloaded?).

Popmuziek en videoclips, ze lijken te zijn gemaakt voor Internet. Op de gespecialiseerde zenders die het genre nu uitzenden, bestaat al een zeer nauwe relatie tussen de producenten van de muziek en het publiek. Daartussen zit de uitzender, die niet meer hoeft te doen dan het aangeleverde (reclame-) materiaal door te geven en door een representatieve vertegenwoordiger van het publiek aaneen te laten praten. Min of meer op goed geluk wordt materiaal geselecteerd, in elk geval: zonder inspraak van de kijker. Door interactieve technieken kan je nu geheel naar eigen voorkeur tegelijkertijd luisteren, kijken en bestellen - ofwel downloaden. Afspeelapparatuur, etalage en winkel tegelijk, en de liefhebber wordt behalve luisteraar, kijker en (beoogd) koper óók: programmamaker.

Als Internet knabbelt aan het monopolie van de televisie, dan is het nieuwe medium een kannibaal voor TMF, MTV en het rudimentair-interactieve The Box. Geen wonder dat die zenders al druk doende zijn met het interactief maken van hun eigen websites. En geen wonder ook dat in clips in de programma's voortdurend aan Internet-vormgeving ontleende 'pop-ups' opduiken met aanvullende informatie over de artiesten - alles om de aandacht op een modern-vertrouwde manier vast te houden.

In Nederland, las ik gisteren in het AD, moet - naar het voorbeeld van mp3 - 'Muziek Netwerk Nederland' (www.mnn.nl) leiden tot de mogelijkheid voor nieuwe Nederlandse bands om hun muziek en videoclips via Internet gratis aan te bieden. Andere, vroeger in de branche heel belangrijke instanties die door dit soort ontwikkelingen worden omzeild zijn de platenmaatschappij, de radio-dj en de platenplugger.

Met de discussie over de stroomlijning van Radio 3 nog vers in het geheugen weten we, dat van vernieuwingsgezindheid bij grote platenmaatschappijen tegenwoordig nauwelijks meer sprake is. De onafhankelijke, met enthousiasme, verstand en gevoel over muziek pratende dj op de radio behoort tot een uitstervend ras. Daardoor viel de broodwinning voor de met zijn koffers vol singles langs de dj's trekkende platenplugger automatisch weg. Internet betekent in dat licht rechtvaardigheid voor bands die iets nieuws ten gehore willen brengen.

Het is voorlopig nog niet gedaan met de grote verschuivingen in het koop-, luister- en kijkgedrag in de popmuziek, verschuivingen die ingrijpende gevolgen zullen hebben voor de aanbieders ervan.

Of is het precies andersom?