DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

24 juli 1998

Wantoestanden

,,Het is zeer prijzenswaardig, dat uw krant de ernst en actualiteit van deze wantoestanden aan de kaak stelt'', schrijft Ruud van Beijsterveldt over de berichtgeving in deze krant naar aanleiding van de kinderporno-affaire. Van Beijsterveldt zegt, uit ergernis jegens de praktijken, de werkwijze van verspreiders en consumenten van kinderporno 'theoretisch zowel als praktisch' te hebben onderzocht en geanalyseerd. Er blijken vele manieren te bestaan om uit handen van de 'cyber-cop' te blijven.

Anders dan in de publiciteit rond de affaire wel wordt beweerd, is het volgens Van Beijsterveldt uiterst moeilijk om kinderpornografen te traceren, behalve als zij ,,of te onwetend of dermate brutaal'' zijn, dat zij onder hun eigen identiteit foto's publiceren. Maar wanneer bij de provider via het ISP/DNS-nummer en de 'username' de identiteit van de verspreider is vastgesteld, ben je er volgens Van Beijsterveldt nog niet: ,,Dan moet nog worden aangetoond dat DIE persoon op DAT moment daadwerkelijk DAAR foto's aan het posten was. Men moet de persoon op heterdaad kunnen betrappen. Juist dit maakt het zo pijnlijk moeilijk om alleen al de juiste persoon in de kraag te pakken.''

Maar het overgrote deel van de distributeurs van kinderporno maakt, aldus Van Beijsterveldt, gebruik van 'anonieme identiteiten', die niet of nauwelijks te traceren zijn. Het is mogelijk zich in anonimiteit te hullen door via de eigen provider in te loggen bij een 'proxy- of anonieme server' en vervolgens onder een andere identiteit te gaan naar de gewenste nieuwsgroep, site of babbelbox. Iemand pakken die over drie of meerdere van zulke servers 'heenloopt', omschrijft Van Beijsterveldt als 'onbegonnen werk'. (zie voor zo'n site bijvoorbeeld http://www.iproxy.com).

Een andere manier om een boodschap in anonimiteit te hullen is door via het vertaalprogramma van Alta Vista (www.altavista.com) een pagina een willekeurig of 'random'-ISP/DNS nummer toe te laten kennen. Verder 'wemelt' het volgens Van Beijsterveldt op Internet van programma's om ,,anoniem te mailen, te posten, te FTP'en en te Telnetten'', waardoor bestanden vrijwel ontraceerbaar kunnen worden verzonden. En dan zijn er de 'fake-identity programma's', waarmee je onder andermans identiteit het net op kunt.

Als een belangstellende in kinderporno eenmaal weet waar zich begeerd materiaal bevindt, kan hij ook gaan 'spoofen': inbreken en poortkanalen uitlezen. ,,Op het moment, dat u online op Internet bent'', legt Van Beijsterveldt uit, ,,kan ik inbreken in de lijn tussen uw computer en de andere computer(s) en alle gegevens, die u verzendt en ontvangt, op mijn computer downloaden, zonder dat u het in de gaten heeft. Ik kan ook een programma op uw computer zetten, waarin ik commando's heb opgenomen (liefst nog 'versleuteld') om allerlei programma's of gegevens van uw computer naar bijvoorbeeld mijn email-adres te laten zenden.''

Behalve in nieuwsgroepen, via email en FTP-sites wordt volgens Van Beijsterveldt veel kinderporno geruild en verhandeld via dekmantel-websites. Bij veel buitenlandse providers kan gratis een gratis homepage met ruimte op de server worden verkregen. Hoewel het merendeel van deze providers seks verbiedt, maken volgens Van Beijsterveldt veel kinderporno-consumenten en -handelaren toch van deze mogelijkheid gebruik: van buiten ziet men er niets aan, maar via het aanklikken van bijvoorbeeld een codewoord krijgt men toegang tot bepaalde bestanden, foto's en links naar andere sites. De provider weet niet wie de site heeft aangemaakt, want de gebruiker bedient zich van een fake-naam, -identiteit en -emailadres.

Tot slot noemt mijn correspondent de Internet Relay Chat (IRC) als belangrijke eerste ontmoetingsplaats voor kinderpornografen: ,,Met name op 'Undernet' wemelt het van de kinderporno-chatkanalen.'' In 'gekleurde en onomwonden bewoordingen' wordt hier verwezen naar FTP-sites, Websites en andere 'ruil-gelegenheden' in het genre. Volgens Van Beijsterveldt is het voor speurders van belang onderscheid te maken tussen 'bovengrondse' en 'ondergrondse' kanalen. Een ondergronds kanaal wordt, in tegenstelling tot de bovengrondse, bij het opvragen van de kanaallijst niet getoond. Iedere gebruiker kan zo'n 'invisible' IRC-kanaal aanmaken, bovendien kan men zich ook bedienen van wachtwoorden: alleen de gebruiker die de kanaalnaam én het wachtwoord weet, krijgt hier toegang.

Met deze 'dubbele beveiliging' duikt de kinderpornograaf, als de grond hem te heet onder de voeten wordt, letterlijk onder. Voorlopig is dat niet nodig: het wachten is op de uitvoering van de maatregelen die de demissionaire minister van justitie gisteren aankondigde, maar meer nog op maatregelen in internationaal verband. Ondertussen is door alle publiciteit, luidde vanmorgen een cynisch bericht in het AD, de belangstelling voor kinderporno spectaculair toegenomen.

Maandag de mogelijkheden die volgens Van Beijsterveldt wel degelijk bestaan om kinderporno op Internet te beperken.