DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

18 juni 1998

De 'klik hier'-economie (3)

,,De tussenpersoon is niet dood, hij moet alleen zichzelf opnieuw uitvinden'', zegt Paul Saffo, directeur van het Menlo Park Institute for the Future, een technologische denktank in Californië. ,,Internet zet het hele midden- en kleinbedrijf langzaam maar zeker op zijn kop'', licht Saffo toe; ,,er ontstaat een geheel nieuw soort bemiddelaar en winkelier. Traditionele makelaars of tussenpersonen herscholen zich, anderen haken af.''

De e-commerce-special van Business Week (22 juni 1998) illustreert de theorie met een aantal praktijkvoorbeelden. Zoals de 'vlooienmarkt in cyberspace' die Pierre Omidyar anderhalf jaar geleden begon: op zijn eBay-website kunnen bezoekers goederen kopen of te koop aanbieden, waarbij - op basis van kopers-reacties - een sterrensysteem werd ontwikkeld dat de betrouwbaarheid van de verkopers aangeeft. Het werkt. Nu worden via eBay dagelijks zo'n 400 duizend transacties gedaan, waarbij 5 procent van de omzet aan Omidyar toevloeit. Het eerste kwartaal van dit jaar boekte eBay een winst van 6 miljoen dollar, hetzelfde bedrag dat over heel 1997 zou zijn verdiend.

Ook Matt Hyde, on-line handelaar in vrijetijdskleding, vertelt zijn succesverhaal, evenals Scott Eckert, directeur van de on-line-afdeling van computerfabrikant Dell en Jeffrey P. Bezos van de on-line boekwinkel Amazone. Toch blijkt uit een begeleidend staatje dat nog niet de helft van de commerciële websites winst maakt.

Wat maakt handelen op Internet dan toch zo aantrekkelijk - en in de toekomst lucratief? Business Week onderzocht het. Allereerst is er het directe contact van de verkoper met de klant, waarmee e-commerce zich onderscheidt van het gangbare postorderbedrijf. Door de kopers wordt de permanente bereikbaarheid als een groot goed beschouwd; er kan gewinkeld worden wanneer de 'echte' winkels gesloten zijn. Een groot voordeel voor de klant is ook de ruime keuzemogelijkheid. Amazon, ,,'s werelds grootste boekwinkel'', claimt meer dan 3 miljoen boeken in voorraad te hebben, de on-line-makelaar Realtor.com zegt dat meer dan 1,1 miljoen huizen in zijn bestand staan - zo'n 90 procent van alle koophuizen in de Verenigde Staten. Internet is meer dan een electronisch warenhuis; het niet lijfelijk aanwezig zijn wordt voor vituele klanten ruimschoots gecompenseerd door het chat- en e-mail-contact met andere belangstellenden. Rond bepaalde sites groeperen zich gemeenschappen met dezelfde interesses, zoals bijvoorbeeld bij eBay de memorabilia- en postzegelverzamelaars. Maar ook boeken- en cd-sites brengen liefhebbers van bepaalde genres nader tot elkaar. Ook worden de lagere prijzen als voordeel aangemerkt, al verkijken velen zich bij het winkelen in cyberspace op de werkelijke kosten - omdat de verzendkosten meestal niet prominent worden vermeld.

Gelukkig is het niet één lange lofzang die in Business Week over Internet-handel wordt aangeheven. Gewaarschuwd wordt voor de betrekkelijke onveiligheid van het net: encryptie wordt aanbevolen als middel tegen 'identiteits-diefstal'. In de jungle van verschillende bedrijfs-software-systemen neemt bovendien de roep om standaardisatie de vorm van een noodkreet aan. En als in het jaar 2000 naar schatting 233 miljoen computers op het net zijn aangesloten, zullen filevorming en vertraging aanzienlijk zijn toegenomen. Ook computer-crashes vormen een serieuze bedreiging voor e-commerce, evenals het 'monster van de informatie-overvloed'.

De 'millennium-bug' maakt geen onderdeel uit van de 'yellow flags' waarmee Business Weekly aspirant-handelaren op Internet waarschuwt. Dat verklaart wellicht waarom de voorspelde goudmijn volgens het blad pas na de eeuwwende daadwerkelijk kan worden geëxploiteerd.

De Business Week-special over e-commerce kan worden nabesteld via nummer (USA) 212 512-3148 of -4810.