DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

3 juni 1998

Avatar

De cartoon laat een hondje zien dat vrolijk achter een scherm zit en met zijn pootjes het toetsenbord bedient. Onderschrift: ,,On the Internet nobody knows you're a dog!'' Kernachtiger kan het thema van de manifestatie Avatar, die tot half juni Amsterdam wordt gehouden, niet worden geïllustreerd.

Avatar is in de Hindoeïstische betekenis van het woord ,,afdaling van godheid in vorm van mens of dier''. Door de komst van Internet is avatar, in de betekenis van 'andere verschijningsvorm', volgens de samenstellers van de manifestatie een uiterst actueel thema. Het medium biedt de schuchtere medemens, die door aard of uiterlijk niet gemakkelijk in gezelschap beweegt, de mogelijkheid zich te uiten. Maar ook de avonturier komt aan zijn trekken: de man kan zich als vrouw voordoen, de oude kan voor jong doorgaan en een gesjochten jongen kan optreden als geslaagd zakenman. Door de 'maatschappelijke prestatiedruk' zouden mensen geneigd zijn zich overdag anders voor te doen dan 's avond of in het weekeinde. ,,Niemand kijkt meer op van 'cross-dressing', (zaterdagavond)travestie of het alter-egoïsme van de personae achter bepaalde 06-lijnen'', schrijven de samenstellers van de Avatar-manifestatie in hun brochure. Spelletjes, waarin de 'enkele identiteit' moet wijken voor de 'multiple persoonlijkheid', zouden 'ontsnapping aan maatschappelijke controle en conventies' mogelijk maken. ,,Het ontstaan van de electronische, virtuele samenleving heeft het ontwikkelen van sub-persoonlijkheden in een stroomversnelling gebracht.''

De manifestatie (waarvan de tentoonstelling gisteren op de kunstpagina van deze krant werd besproken) gaat gepaard met een website (www.paradox.nl/avatar) die de bezoeker de mogelijk biedt met een andere identiteit aan een groepsgesprek deel te nemen. Vooral in dit soort 'Multi User Dungons' of 'chatboxen' lopen volgens de Avatar-samenstellers Internetgebruikers rond met het mombakkes voor ten behoeve van hun 'digitale alter-ego'. ,,Dankzij de snelle ontwikkeling van de technologie krijgen avatars een steeds realistischer gedaante'', aldus de brochure. Er bestaan al geconstrueerde personages op Internet met een fotografische gestalte en een stem, zoals in de MUD 'The Palace'. ,,Hiermee wordt de electroniche ruimte nieuw leven ingeblazen en de kloof tussen de virtuele wereld en 'real life' (schijnbaar) gedicht.''

Op de Avatar-site moeten we het nog doen met geschreven tekst, wel kan uit een serie plaatjes een 'portret' met een nieuwe 'naam' worden gekozen. Opmerkelijk is het grote aantal Aziatische gezichten in de portrettengalerij; ook kan men als dobbelsteen, de vlag van SC Heerenveen, een streepjescode, een paar billen, bankpresident Duisenberg of de onvermijdelijke hond aan het gesprek deelnemen.

Na een 'identiteit' te hebben gekozen (de vlag van de Friese voetbalclub), belandde ik in de navolgende conversatie:
- 'John' (bij foto van Aziatische man in tassenwinkel): ,,Who wants my bags?''
- (idem): ,,Velly Cheap!$@$!''
- (idem): ,,01:21 Denk nou na''
- 'Kutje' (bij foto van billen): ,,Hi''
- (idem): ,,Wanna see my bag, John?''
- 'nr. one' (bij foto van billen): ,,Hi''
- 'Oscar' (bij foto van Aziatische dame): ,,I like to dress up when the mailman comes.''
- (idem): ,,On the day of schoolpictures I went to school dressed up as a girl and the teacher took me home in his car to change.''
- (idem): ,,He thought I had clothes in my bag, but I didn't.''

Onder het vergrootglas vallen een paar dingen op: erg 'rolvast' is de avatar niet (is 'Oscar' nu een jongen of een meisje?), er wordt gepoogd een 'verhaallijn' vast te houden ('bag' is hier het sleutelwoord) en er is een bovenmatige belangstelling voor het onderlichaam.

Als hiermee al iets wordt gedicht, dan is het hooguit de kloof tussen het virtuele en het kleuterleven.