DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

29 mei 1998

Pooierdom

In een aantal artikelen die het revoltejaar 1968 herdachten werd stil gestaan bij de verworvenheden van 'de jaren zestig'. Op het gebied van de seksualiteit is veel ongemak en frustratie opgeruimd, daarover bestaat geen meningsverschil. Wel rijst de vraag of het slechten van taboes alleen maar zegeningen heeft gebracht.

Steeds luider klinkt de opvatting dat veel van de destijds verkregen vrijheden leidden tot de huidige verloedering en het 'verval van normen en waarden'. Het gezin werd in korte tijd omgesmeed van een bevels- tot een overleghuishouding, zoals de socioloog A. de Swaan vaststelde. De daarin volgens 'anti-autoritaire' principes opgegroeide kinderen zouden de relschoppers en straatschenders van nu zijn. Volgens de historicus Hans Righart is de seksindustrie van al dit uit de hand gelopen liberalisme ,,het akeligste voorbeeld. Hier heeft de permessiviteit van de jaren zestig zich verbonden met het pooierdom van de vrije markt'' (de Volkskrant, 23 mei).

Het moet halverwege die jaren zestig zijn geweest dat Robert Jasper Grootveld in een bakfiets prenten van Aat Veldhoen te koop aanbood, met expliciete afbeeldingen van mannen en vrouwen die de liefde bedreven. De 'rookmagiër' Grootveld werd voor dit vergrijp ingerekend - het begin van een eindeloze reeks confrontaties tussen gezag en vrijheidslievende jongeren. Een paar jaar later zou Joop van Tijn ons op de zwart-wit-televisie in het programma 'Open en bloot' met enigszins bekakte tongval uitleggen dat we wat op die prenten te zien was gerust 'neuken' mochten noemen. In de advertentierubriek van het weekblad waar Van Tijn redacteur was, verschenen de eerste advertenties van seksclubs. Alleen Willem Frederik Hermans durfde zich toen openlijk tegen dit soort 'progressiviteit' te uiten en bestempelde Vrij Nederland als 'pooierblad'.

Dit alles kwam in mijn herinnering na lezing van het bericht dat de ex-manager van Compuserve in Duitsland, Felix Somm, is veroordeeld vanwege ,,het verspreiden van pornografie'' op Internet. De veroordeling veroorzaakte in Duitse computerkringen veel verontwaardiging, temeer omdat volgens een nieuwe Duitse mediawet providers niet verantwoordelijk zijn voor wat er via hun systeem wordt verspreid. Op grond van die wet was de klacht weer ingetrokken, maar de rechter trok zich daar niets van aan; Somm kreeg twee jaar voorwaardelijk.

Hoe 'progressief' is het verspreiden van pornografie eigenlijk? Volgens Internet-liberalen en 'blue- ribbon'-activisten mag het nieuwe medium geen beperkingen worden opgelegd. De argumenten die zij hanteren, lijken op die van de 'provocateurs' uit de jaren zestig: censuur en overheidsbetutteling is voor de mondige, vrije mens uit den boze. De ironie wil dat uitgerekend de Telegraaf, in de jaren zestig fel tegenstanders van alles dat naar Provo riekte, nu het domein is van de advertenties voor seksclubs en de 06-nummers. Hetzelfde 'pooierdom' dat die clubs en nummers exploiteert, heeft een paar jaar geleden Internet ontdekt.

In de zware concurrentieslag die de seksindustrie op Internet voert, wordt niets geschroomd om de computergebruiker het nummer van zijn creditcard te ontfutselen. Uit de berichtgeving over de Duitse kwestie maak ik op, dat via Compuserve ook kinderporno en seks met dieren werd verspreid. Eerder heb ik in deze rubriek al gewag gemaakt van porno-sites die adverteren met 'candid' web-camera's die zouden zijn opgesteld in dames-wc's en -kleedhokjes.

Zolang wansmaak en grofheid zich uitsluitend afspelen binnen het gezichtsveld van de liefhebber, is er weinig reden tot zorg. Maar pornosite-exploitanten hebben ontdekt dat ze ook passanten kunnen lokken door tamelijk alledaagse woorden aan hun homepage te verbinden. Zo kunnen ook kinderen bij toeval met pornografische afbeeldingen worden geconfronteerd.

Hoe lang is de door Internet-liberalen gepredikte 'zelfregulering', zoals 'net-nanny's' en de minimum-leeftijdseis van 18, hier nog tegen opgewassen? Is de wijze waarop nu seks op Internet wordt verspreid volgens u voldoende afgeschermd, of zou er - desnoods met wettelijke maatregelen - meer beperking aan moeten worden opgelegd? Is de in de 'sixties' beleden seksuele permessiviteit inderdaad te ver doorgeschoten?

Uw reacties graag naar nevenstaand e-mail-adres.