DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

T O M   R O O D U I J N

12 mei 1998

Eureka!

Behalve advocaat is Rolf Halie ook systeemontwikkelaar. Tijdelijk zit hij met zijn systeempet op in zijn juridische afdeling, vanwege het lawaai dat een verbouwing onder zijn andere kantoor veroorzaakt. Halie kan tevreden achterover leunen, want zojuist heeft hij octrooi aangevraagd voor een uitvinding waarvan hij - met een handvol mensen - de Willy Wortel is: ontwikkelaar en eigenaar.

Met behulp van wat schetsen op een blocnotevelletje probeert hij de systeemleek die ik ben uit te leggen wat de uitvinding behelst. Systemen van grote bedrijven worden ontwikkeld in de volgorde analyse, ontwerp en bouw. Voor die laatste twee fases heeft Halie's bedrijf First Result, met subsidie van het ministerie van Economische Zaken en in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, een universele 'codegenerator' ontwikkeld: een voor alle programmeertalen geschikte generator op basis van 'grafische taal' die programmeren overbodig maakt. Het octrooi heeft hij aangevraagd voor een codegenerator die zelf in staat is generatoren aan te maken. Halie vergelijkt zijn werk met dat van een architect die een gebouw tekent na een analyse van de wensen en eisen van de opdrachtgever. De uitvinding van First Result laat de 'bouwtekening' niet alleen na de analyse volautomatisch ontstaan, het gebouw stáát er ook meteen. De technologische immerlieden, metselaars en loodgieters zijn overbodig, na ontwerp, bouw en oplevering hoeft er alleen nog maar te worden gedecoreerd. Vorige generaties systemen ontstond precies andersom, legt Halie uit: er werd zonder tekening door programmeurs maar wat gebouwd, alsof je de metselaars en timmerlieden ook verantwoordelijk maakt voor het ontwerp. De millennium-ellende, meent hij, valt grotendeels daaruit te verklaren: de datumvelden zijn niet te vinden omdat er zonder architect - en dus zonder tekening is gebouwd.

Hij weet dat elders ook hard wordt gewerkt aan een dergelijke codegenerator; dat maakte de opluchting (,,Ik heb het zweet van mijn voorhoofd gewist'') na de octrooiaanvraag extra groot. Op de website van zijn bedrijf (www.firstresult.nl) wordt geïllustreerd wat Halie bedoelt met de 'wapenwedloop' die zich in deze branche afspeelt. Sytemen ontwikkelen wordt daar vergeleken met oorlog en met een stierengevecht: ,,Tegelijkertijd tegen twee vechten is gedoemd te mislukken. Dat geldt ook bij het ontwikkelen van betrouwbare gereedschappen.''

Halie is ervan overtuigd dat hij 'de eerste ter wereld' is met een '100 procent full code generator'. ,,Bij het overbruggen van de kloof tussen mens en computer hebben we een echte doorbraak gemaakt'', luidt het op zijn site in onversneden copywriters-jargon. ,,Niet zomaar een nieuwe generator-taal. Niet een loze belofte over geautomatiseerde software-ontwikkeling maar echte oplossingen op een hoger niveau.''

Ik kijk Halie verbluft aan en vraag hem waarom hij nog vierhoog achter aan de Amsterdamse De Lairessestraat zit - en niet aan het hoofd van een dynamisch bedrijf in Silicon Valley. Er zijn een paar mensen voor het bedrijf op pad, legt hij uit, ondermeer om bij een grote verzekeraar een systeem voor de afwikkeling van pensioenen te bouwen. Tot zijn klanten rekent hij ondermeer de Amsterdamse rechtbank, het GAK en de gemeente Rotterdam. Dat hij zich niet omringt met tientallen personeelsleden laat zich juist door die codegenerator verklaren: die verricht grotendeels het werk dat nu door IT-specialisten wordt gedaan.

Bovendien, het 'Eureka!' heeft nog maar zo kort geleden geklonken, dat hij nog niet eens een 'buzzword' voor zijn uitvinding heeft. En eigenlijk vindt Halie zijn bedrijf te klein voor een optimale toepassing van het nieuwe systeem; hij is dan ook in gesprek met een grote organisatie die het misschien wil kopen.

Als dat lukt wordt Willy Wortel Dagobert Duck.