OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Xime |
| R E G I E : | Sana Na N'Hada |
| M E T : | Mário Cabral de Almada, Aful Maka, Antonio M'Batchá, José Tambá, Justino Neto, Juan Carlos Tajes, Daniel Smith |
Hel van Guinee-Bissau lijkt paradijs
PIETER STEINZAls voorproefje van het grote Africa in the Picture-festival (23 nov. t/m 3 dec.) gaat deze week Xime in première. Deze Guinee- Bissause film, de derde uit de geschiedenis van de Westafrikaanse republiek, is een Europees-Afrikaanse coproduktie uit 1994, waaraan ook is meegewerkt door de Nederlanders Joop van Wijk (scenario), Melle van Essen (camera) en Patricio Wang (muziek).
Xime (spreek uit 'tsjiem') vertelt het verhaal van twee broers in een klein Guinees dorpje ten tijde van de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Portugezen. De oudste, Raul, heeft zich na scholing op het seminarie in de grote stad aangesloten bij de revolutionaire beweging; Bedan verzet zich in het dorp tegen de regels die door de ouderen gesteld worden - niet het minst omdat het meisje op wie hij verliefd is door het dorpshoofd is vergeven aan zijn vader. De terugkeer van Raul naar Xime is de katalysator voor de spanningen in het dorp en leidt tot abrupte veranderingen.
Regisseur Sana Na N'Hada geeft in Xime een weldadig ongepolitiseerd, maar schematisch beeld van Guinee in de jaren zestig. Het magere verhaaltje is opgehangen aan bekende koloniale typetjes: de dikke, ongeïnteresseerde gouverneur, de goedbedoelende pater, de constant dronken blanke handelaar, de nobele wilde, de zwarte revolutionair en het wijze stamhoofd. De ruime aandacht voor niet altijd even begrijpelijke rituelen maakt de film er niet spannender op.
,,Dit lijkt het paradijs, maar het is de hel,'' zegt een Portugese
officier aan het begin van de film. Vooral van het eerste krijgen we
veel te zien. Met een langzaam draaiende en voortdurend in- en
uitzoomende camera worden de mensen, de kleurige landschappen en de
dorpsgezichten weelderig geportretteerd. Ieder shot kan zo op de
Novib-kalender; maar zelfs de minst etnocentrische bioscoopbezoeker zal
daardoor niet anderhalf uur geboeid blijven.
1 JUNI 1996