OUDE NUMMERS  
  FILMARCHIEF  
  DOSSIER OPSPORING  
  DOCUMENTATIESERVICE  

Leven en lijden van Christus in zwijgende film begeleid door vocalisten

De vijftig minuten durende film wordt live begeleid door een vocaal ensemble van tien zangers die met begeleiding van een kistorgel passende oude Frans religieuze muziek zingen onder leiding van Anthony Zielhorst. De goed uitgevoerde muziek of gezongen Latijnse bijbelteksten zijn per scène met grote zorg gekozen en passen perfect bij de beelden. Zo klinkt de scène waarin Jezus voor Pilatus staat vrijwel lipsynchroon.

De Nederlandse versie van de film, gemaakt door de Franse maatschappij Pathé, is gerestaureerd in het Filmmuseum. Lange bijbelteksten zijn eruit gehaald. Gebleven zijn de rode Nederlandse tussentitels, die de bekende scènes uit het verhaal over geboorte, leven, sterven en wederopstanding van Jezus aankondigen. Onder de titels staan telkens twee gallische hanen, het logo van Pathé, dat ook telkens is terug te vinden in de filmbeelden om illegale kopieën te voorkomen. Zo staat de Pathé-haan op de deurpost van de werkplaats van Jozef, op de boot waarmee de wonderbare visvangst wordt gedaan en op de poot van een aanligbank bij het laatste Avondmaal.

De vaak aandoenlijke beelden maken door de typische uitvoering van decor en achterdoeken vaak een grafische indruk en herinneren mij aan de Bijbelillustraties van Isings. Maar veel suggestiever dan zulke tekeningen zijn deze vroege filmbeelden, omdat ze middels trucage de verschijningen van engelen en het verrichten van wonderen laten zien als ècht. Zo zien we Jezus werkelijk over het water lopen en op een wolk ten hemel varen.

De film verbindt de verbluffende eigentijdse filmtechniek van het begin van deze eeuw met die van het baroktheater. Zo verrijst Christus uit zijn graf, staande op een lift die naar boven wordt getakeld. De filmbeelden wijken opmerkelijk genoeg soms nogal af van de traditionele iconografie, zoals van de bekende annunciatie-schilderijen. In de eerste scène zien we de engel Gabriël, die Maria de geboorte van Jezus aankondigt. Maria zet eerst een stenen kruik weg, verzinkt dan links in gebed terwijl ze anders altijd rechts in de bijbel leest. Gabriël verschijnt dan in het midden en face en niet, zoals gebruikelijk en profil. Het bijzonderst is de manier waarop de geboorte van Christus in beeld is gebracht. Jozef en Maria bidden naast de lege kribbe. Dan opeens ligt daar het Christus-kerstkind. De beide 'ouders' zijn blij verrast.