OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | To Die For |
| R E G I E : | Gus Van Sant |
| M E T : | Nicole Kidman, Matt Dillon, |
Joaquin Phoenix, Alison Folland, Casey Affleck, Illeana Douglas
Een moord doen om op tv te komen
Door PIETER STEINZMet verbeten charme op het gezicht houdt een strak gekapte en opzichtig uitgedoste blondine - type Barbie - een monoloog tegen de camera. ,,Er zijn mensen'', zegt ze, terwijl haar stem krult van onbegrip, ,,die niet weten wie ze zijn, en wat ze willen. In my book, that's the big tragedy.'' Suzanne Stone Maretto, de popperige hoofdpersoon uit de misdaadkomedie To Die For, weet precies wat ze wil. Haar ambities liggen bij de televisie, en om die te verwezenlijken is ze bereid veel, zo niet alles te doen. Ze kleedt zich boven haar stand, doet kleine klusjes op een regionaal tv-station om een voet tussen de deur te krijgen, verleent seksuele gunsten aan mannen met invloed, en schrikt niet terug voor moord op haar goeiige echtgenoot Larry als die haar manifest destiny in de weg staat. Uiteindelijk zal ze zelfs haar faam als van moord verdacht weermeisje gebruiken als springplank voor een tv-carrière in Los Angeles.
,,In Amerika ben je niemand als je niet op tv bent'', zegt Suzanne in het begin van To Die For. ,,Want wat heeft het voor zin om iets te doen als er niemand kijkt?'' En dus vertelt niet alleen zij na de dood van Larry haar verhaal voor de camera, maar ook haar naaste familie, en niet te vergeten het clubje scholieren dat door haar verleid werd om het vuile werk op te knappen.
Televisie is koning in To Die For: ze is waard om voor te leven en om voor te sterven, ze maakt beroemdheden van misdadigers en misdadigers van bimbo's met te veel ambitie. Het is een populair satirisch thema, dat bijvoorbeeld ook ten grondslag lag aan Oliver Stone's Natural Born Killers; maar in To Die For vormt het niet meer dan de achtergrond van een komisch maar conventioneel vrouw-wil-koste- wat-kost- hogerop-verhaal. De eerste film voor een grote studio van Gus Van Sant (regisseur van cultfilms als Drugstore Cowboy en Even Cowgirls Get the Blues) is vooral de moeite waard door de originele vorm.
To Die For is opgezet als een televisiedocumentaire: de film begint met nieuwsflitsen van een begrafenis in een besneeuwd dorpje in New Hampshire, en reconstrueert daarna het melodrama achter de krantenkoppen met behulp van verschillend materiaal: de video-monoloog van Suzanne, interviews met haar schoonzusje en haar medeplichtigen, fragmenten uit een praatprogramma waarin ouders en schoonouders de dood van Larry becommentariëren. Het eigenlijke verhaal wordt verteld in de vorm van een telkens onderbroken flashback - die jammer genoeg te uitgesponnen is om je aan het scherm genageld te houden.
Timing is niet Van Sants sterkste punt in To Die For; daar staat tegenover dat zijn acteursregie perfect is. Nicole Kidman is doorgaans geen aanwinst voor een film, maar als de bikkelharde, oliedomme sirene Suzanne is ze een toepasselijke karikatuur. Matt Dillon maakt van Larry een aandoenlijk schaap in wolfskleren, en Joaquin Phoenix (het jongere broertje van wijlen River) lijkt nooit iets anders geweest te zijn dan de morsige puber die zich nietsvermoedend door het sexy weermeisje laat gebruiken, en tot in de gevangenis hopeloos verliefd op haar blijft. Maar de mooiste rol is van Illeana Douglas (Cape Fear, Quiz Show); met een perfecte mengeling van verdriet en cynisme speelt zij Janice, het aan Larry verknochte zusje dat Suzanne van begin af aan heeft doorzien als de 'Ice Queen' die ze werkelijk is.
De fragmenten waarin zij schaatsenrijdend geïnterviewd wordt op de
ijsbaan behoren tot de sterkste uit de film; haar zoete wraak op haar
schoonzusje - te zien terwijl de eindtitels over het scherm rollen -
levert een slotscène op die even sardonisch is als memorabel.
1 JUNI 1996