OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Rapa Nui |
| R E G I E : | Kevin Reynolds |
| M E T : | Jason Scott Lee, Esai Morales, Sandrine Holt |
Cultuur Paaseiland naar de hand gezet in Rapa Nui; Inboorlingen op Vlieland
JOYCE ROODNATVijftien jaar geleden zag de Amerikaanse filmer Kevin Reynolds een documentaire van Jacques Cousteau over Paaseiland. De Hollanders ontdekten dat eiland Rapa Nui halverwege de achttiende eeuw. Behalve door een kleine inheemse stam werd het bevolkt door honderden gigantische beelden: hoogopgerichte uitgestreken gezichten die streng in de verte kijken. Reynolds was dermate geïmponeerd door Cousteau's verhaal over een verwoeste beschaving, dat hij direct een scenario schreef voor een speelfilm. Hij kon er niets mee: Hollwyood had destijds geen belangstelling voor 'exotische' onderwerpen.
Inmiddels, na het succes van het Indianen-epos Dances With Wolves heeft Hollywood dat wel, zeker wanneer Wolves-regisseur en -acteur Kevin Costner een dergelijk project steunt. Reynolds was inmiddels bevriend geraakt met Costner, Costner wilde wel produceren, de film kon gemaakt worden.
En Hollywood kreeg wat het wil: Rapa Nui is een en al exotisme en quasi-inheems gedoe dat extra werd aangezet doordat de bijrollen werden gespeeld door Polynesische acteurs. De hoofdrollen natuurlijk niet: die gingen veilig naar een Hawaiïaanse acteur met een anachronistisch atletisch strand- en surflichaam en een flinke staat van dienst in actiefilms, naar een dito Hispano-acteur uit Brooklyn en naar een Amerikaanse actrice van Aziatisch-Europese afkomst - als 't maar een kleurtje heeft en niet-Kaukasische trekken, dan is het wel goed, dacht de casting-director blijkbaar. Hoe de regisseur met al deze types waar dacht te kunnen maken dat ze op een en hetzelfde eiland leven waar de bewoners er tot in de 18de eeuw van uitgingen dat ze alleen op de wereld waren, is een vraag die men zich niet heeft gesteld.
Primitieve volkeren haten elkaar, ze lopen bloot en houden vast aan wrede rituelen. Zo filmde men ze zestig jaar geleden en zo kijkt Kevin Reynolds naar ze. Hij bedacht een overzichtelijk, eigentijds Romeo & Julia-achtig teenager-verhaal over door racisme gefnuikte hartstocht, en zet de arme Rapa Nui-natives in het voorbijgaan te schande als naïeve godsdienstwaanzinnigen annex ecologische misdadigers: ze ontbossen het eiland volledig ten behoeve van de, voor hun religie belangrijke, beelden.
Reynolds spaarde kosten noch moeite om Rapa Nui daadwerkelijk te filmen op Paaseiland. Zelfs dat leverde niets op. Grote massascènes op barre grond en Reynolds wist er niet meer van te maken dan wat bloeddorst op een rotsig soort Vlieland.
1 JUNI 1996