OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Pas très catholique |
| R E G I E : | Tonie Marshall |
| M E T : | Anémone, Grégoire Colin, Christine Boisson, Bernard Verley, Roland Bertin, Micheline Presle |
Tweede film Tonie Marshall energieke kruisbestuiving; Met fanta op boevenjacht
HANS BEEREKAMPDe Nederlandse vertaling van Pas très catholique, ook in de ondertitels, luidt: 'Niet koosjer'. Dat is half correct: inderdaad grijpen Fransen terug naar hun christelijke verleden, als ze aan willen geven dat iets niet in de haak is, terwijl wij onze normen kennelijk eerder aan de joodse cultuur ontlenen. Maar de tweede, minstens zo belangrijke betekenis van de filmtitel wijst op het non-conformisme van de hoofdpersoon Maxime, gespeeld door de actrice Anémone. Ook daarin openbaart zich een cultuurverschil: in Amsterdam kijkt men toch minder dan in Parijs op van een 42-jarige alleenstaande vrouw, die nu eens met een man, dan weer met een andere vrouw slaapt, uiterlijk en kleding onbelangrijk vindt, vrijwillig afstand heeft gedaan van status, rijkdom en een materieel prettig gestoffeerd huwelijk en er een fijnmazig stelsel van morele oordelen op na houdt.
Twintig jaar eerder verdacht Maxime's echtgenoot (Bernard Verley) haar van overspel en gaf opdracht haar te schaduwen. Verontwaardigd liet ze zich meteen scheiden en koos voor het beroep van privé-detective. Zoals bekend uit menige Amerikaanse film en pulproman beoefent de 'private eye' eerder een levensstijl dan een ambacht. Ook Maxime slaapt in haar kleren, kent het verschil tussen dag en nacht nauwelijks meer, excelleert in 'wise-cracks', rookt 60 sigaretten per etmaal en drinkt grote hoeveelheden, nee geen alcohol, maar Fanta.
Pas très catholique is de tweede film, geschreven en geregisseerd door Tonie Marshall, de dochter van een tweederangs Amerikaanse acteur en de Franse ster Micheline Presle (nu even te zien als een levenslustige weduwe). Marshall maakte een Franse film met een ontwortelde, 'hard-boiled' en onsentimentele, bijna Amerikaanse toon; de door haar zelf aangedragen vergelijking met het werk van John Cassavete's is niet onzinnig. De film wordt gekenmerkt door energie, authenticiteit en een intense observatie van menselijke onhebbelijkheden. De hoofdrol van Anémone is een van de meest geloofwaardige vrouwenportretten uit de recente Franse cinema. Want natuurlijk gaat het in Pas très catholique, nog minder dan bij Chandler of Hammett, om de criminele intrige; Maxime is onderweg iets kwijtgeraakt, dat ze per ongeluk weer terugvindt en dat haar hele bestaan dreigt te ondermijnen. Ze neemt haar maatregelen, bestelt weer een Fanta, kiest een hardrocknummer uit op de jukebox en danst café en film uit.
Marshalls film is verre van gepolijst, niet subtiel en trapt af en toe een open deur in, maar ik had daar weinig last van; de sympathie voor de terloopse levenskunst van het personage en voor de zeer geslaagde kruisbestuiving van een Amerikaans genre en Europese authenticiteit, kunnen wel een stootje hebben.
1 JUNI 1996