OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Ontdaan |
| R E G I E : | Ton Koole |
| M E T : | patiënten en personeel van verpleeghuis Breede Vliet |
Ontluistering van ouwemannenbenen onder een luier
Joyce RoodnatTwee maanden lang verkeerde Ton Koole met een cameraploeg op een verpleeghuis-afdeling voor demente bejaarden. Ze filmden om te veroveren. Soms gluurden ze door open deuren of van een afstand, alsof de bejaarden schrikachtige dieren waren en zij de makers van een natuurfilm. Dan weer kwamen ze heel dicht bij, wat aangrijpende beelden opleverde van gegroefde gezichten, met een druppel aan een neus, moeizaam kauwend, in rust, huilend, bezig met denken, verkerend in gebieden waar niemand weet van heeft, en altijd naakter dan naakt, omdat demente bejaarden het niet langer opbrengen die gezichten in de plooi te houden. Er werden gesprekjes gevoerd. Nou ja, gesprekjes, meer werden er al te grote, quasi-diepe vragen gesteld waar zo gauw geen antwoord op te geven valt, zeker wanneer je hoofd in de war is: ,,Hield u van uw vrouw?'' ,,Heeft u veel verdriet gehad?'' Angst voor de pedicure werd er vastgelegd en de ontluistering van oude mannenbenen onder een grote luier.
Een indruk van het leven als demente bejaarde geven de beelden, niet veel meer. Wat de relatie van maker Koole is met zijn onderwerp blijft in het ongewisse. Hij laat ons zien wat hij zag en ontduikt wat hem dat doet, al die opgesloten, naar binnen gekeerde geesten.
En dan is er ineens een stem uit een bed, die de verpleegster vraagt naar dat ding dat boven hen bungelt. Ze legt uit dat het een microfoon is. ,,Kunnen ze alles horen wat wij vertellen?'' ,,Ja''. Het antwoord laat niets te raden over: ,,Mooi. Kop dicht dan.'' Geen van de patiënten die tegen wil en dank een rol spelen in deze film was bij machte om bewust toe te stemmen in het gefilmd worden. In dit geval lijkt de boodschap echter duidelijk: deze man realiseert zich dat hij wordt bespied en daar heeft hij geen zin in. Niemand trok zich er iets van aan. De spreker zit uitvoerig in de film Ontdaan die Ton Koole sneed uit het filmmateriaal dat hij bemachtigde in het verpleeghuis. Alleen al die wetenschap maakt deze film tot een oneerbare aanraking van al die treurige eilandjes mens.
1 JUNI 1996